Łacina

przywilejem jest to co zostało wprowadzone wbrew ogolnej zasadzie z powodu jekiejs uzytecznosci z mocy autorytetu tego kto moze stanowic prawo

Ius singulare est quod contra tenorem rationis propter aliquam utilitatem auctoritate constitueentium introductum est

to co jest właściwe nie jest obciążone wadą tego co niewłaściwe

utile per inutile non vitiatur

to co z poczarku jest wadliwe mie moze byc uzdrowione z uplywem czasu

quod ab initio vitiosum est non potest tractu temporis covalescere

dziecko poczete uwaza sie za juz naraodzone ilekroc chodzi o jego korzysc

nasciturus pro iam nato habetur quotines de comodis eius agitur

zatwierdzenie rowna sie zleceniu

ratihabitio mandato comparatur

prawo cyvilne stworzone jest dla ludzi starannych jest synonimem prawa prywatnego

ius civile vigilantibus scriptum est

sedzia nie powinien wychodzic ponad zadanie tron

ne eat iudex ultra petita partium

wszelkie prawo ustanowione zostalo dla ludzi

hominum causa omne ius constitutum est

w przypadku watpliwosci na korzysc oskarzonego

in dubio pro reo

pozwany ponoszacy zarzut staje sie powodem

reus in exceptione actor est

dowod ciazy na tym co tym co twierdzi a nie na tym co przeczy

ei incumbit probatio qui dicti non qui negat

powod podaza za sadem pozwanego

actor sequitur forum rei

zawarcie kontraktu jest dobrowole ale jego wykonanie jest przymusowe

contractu ab initio voluntatis est ex post facto necessitas

prawiedliwosc jest stała i niezmienna wola przyznania kazdemu naleznego mu prawa

iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi

nakazy prawa sa nastepujace: zyc uczciwie drugiemu nie szkodzic kazdemu oddac co mu sie nalezy

Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere alterum non laedere suum cuique tribuere

nie powinnismy zle uzwac naszego prawa

male nostro iure uti non debemus

prawem publicznym jest to ktore odnosi sie do organizacji i funkcjonowania panstwa rzymskiego prawem prywatbym jest to ktore odnosi sie do interesow pojedynczych osob

publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat privatum quod ad singulorum utilitatem

nie ma w zwyczaju przychodzic glupim z pomoca

nec stultis solere succurri

znac ustawy to nie znaczy trzymac sie ich slow ale tego co wynika z z ich brzmienia

scire leges non hoc est verba earum tenere sed vim ac potestatem

zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustawy

consuetudo est optima legum interpres

wszelkie prawo jest ustanowione z powodu człowieka

hominum causa omne ius constitutum est

zobowiazanie niemozliwe jest niewazne

impossibilium nulla obligatio est

w porozumieniach bardziej bierze sie pod uwage wole stron niz slowa

in conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt

w umowach w sposob milczacy zawarte jest to co wynika z obyczajow i zwyczajow

in contractibus tacite insunt quae sunt moris et consuetudins

lepsza jest pozycja posiadacza

melior est condicio possidentis

sluzebnosc nie moze polegac na dzialaniu

servitus in faciendo consistere nequit

sluzebnosci nalezy wykonywac w sposob jak najmniej uciazliwy

servitutibus civiliter utendum est

nikt nie moze miec sluzebnosci

nulli ress sua servit

spadek nie jest niczym innych jak wstapieniem w calosc praw jaka posiadal spadkodawca

hereditas nihili aliud est quam successui in universum ius quod defunctus habeuerit

zmienna jest wola spadkodawcy az do chwili smierci

ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum

tam gdzie jest prawo tam jest i srodek prawny

ubi ius ibi remedium

w przypadku watpliwosci zawsze nalezy sie mniej

in dubio semper id quod minus est debetur