kolos UE

instytucje UE

parlament eu, rada europejska, rada (UE), komisja EU, trybunal sue, europejski bank centralny, trybunal obrachunkowy

funckcje parlamentu europejskiego

prawodawcza, opiniodawcza, kreacyjna, kontrolna,

funkcja kreacyjna parlamentu

wybiera przewodniczacego i zatwierdza sklad komisji, Europejskiego RPO i moze komisje sledcze

kontrolne parlamentu eu

komisja zdaje sprawozdanie, parlament zadaje pytania, ostatecznie worum nieufnosci 2/3 glosow

rada europejska

szefowie panstw i rządow. wydaje konkluzje decyzje

RADA ue

funkcja prawodawcza, rozny sklad zalezy od tematu, ministrowie panstw. dzieli sie na rade do spraw ogolnych i zagranicznych

komisja Eu

reprezentuje interes unii, inicjatywa ust, stoi na strazy traktatow, skarga do tsue, wydaje akty delegowane i wykonawcze, rozpoznaje zawiadomienia od obywateli

kryteria kopenhaskie art 2 TUE

poszanowanie godnosci os ludzkiej, wolnosc, demokracja, rownosc, panstwo prawne, poszanowanie praw czlow i mniejszosci, rownosc kobiet i mezczyzn

dylemat kopenhaski

czy po wejsciu do ue zmiana panstwa wartosci sprzeczne z 2 moze wplywac na czlonkostwo

zasada pierszeństwa

mozliwosc uchylenia normy sprzecznej z prawem UE

pośrednia inicjatywa ustawodawcza

prlament i rada moga kierowac wniosek do komisji o inicjatywe

prawo pierwotne ue

traktaty akcesyjne i rewizyjne, protokoly do traktatow, zasady ogolne i strukturalne/ustrojowe, zwyczaj ale słabe

zasady ogolne i strukturalne

ogolne na podst orzeczen tsue wynikaja z tradycji konstytucyjnej, strukturalne zawarte w traktacie lub z niego wyciagniete wykladnia tsue

zasada przyznania

kompetencje organow sa takie jak przyznaly im panstwa czlonkowskie

zasada pomocniczosci

unia ma kompetencje jesli lepiej osiagnie cel niz panstwo w razie sprzecznosci

zasada proporcjonalności

zakres dzialania Unii nie wykracza poza konieczne do osiagniecia celow traktatu

wyłącze kompetencje unii

unia celna, reguły konkurencji niezbedne dla rynku wewnetrznego, polityka pieniezna jak euro, wspolnota handlowa, zachowanie morskich zasobow biologicznych w ramach wspolnej polityki rybolostwa

zasada przejęcia

jak unia przejmuje kompetencje to panstwo ich jiz nie ma

akty prawa pochodnego

rozporzadzenia, decyzje, dyrektywy, zalecenia i opinie

rozporządzenie

ogolny zasieg, wiąze w calosci, bezposrednio stosowane do wszystkich

dyrektywa

okresla adresata, okresla rezultat ktory ma byc osiagniety zostawiajac swobode wyboru formy i srodkow