kolokwium II łacina

zapamiętajcie

Memōriā tenēte!

lekarz weterynarii

medicus veterinārius

matka karmiąca / uczelnia

alma mater

dwa razy daje ta, co daje szybko

bis dat, qui cito dat

dobrze zdiagnozowany - dobrze leczony

bene dignoscitur - bene curatur

warunek konieczny

conditio sine qua non

koniec wieńczy dzieło

finis coronat opus

kropla drąży skałę nie siłą, ale częstym spadaniem

gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo

jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce

homo sum, humani nihil a me alienum esse puto

oto człowiek

ecce homo

błąd językowy

lapsus linguae

chwast szybko rośnie

mala herba cito crescit

według reguł sztuki

medicus curet lege artis

przez trudy do gwiazd

per aspera ad astra

dopisek / po napisanym

P.S. (post scriptum)

stan pierwotny

status quo ante

czasy się zmieniają a my wraz z nimi

tempora mutantur et nos mutamut in illis

uczymy się języka łacińskiego

linguae Latinae studemus

zioła są trujące i nietrujące

herbae venenatae et non venenatae sunt

z ziół leczniczych sporządzamy nalewkę

ex herbis medicatis tincturam praeparamus

niektóre rośliny trujące zawierają lecznicze substancje

nonnullae plantae venenatae substantiam medicatam continent

z substancji leczniczych apteka sporządza różne leki

e substantiis medicatis officina medicamenta varia praeparat

postaci leków są różne: postać stała, postać płynna i postać miękka

formae medicamentorum variae sunt: forma dura, forma liquida et forma mollis

nalewki, krople, mieszaniny są w formie płynnej; pigułki, kapsułki, tabletki są w formie stałej

tinctura, gutta, mixtura formae liquidae; pilulae, capsulae, tabulettae formae durae sunt

różne wody - woda destylowana (dwa razy destylowana, ponownie destylowana), woda filtrowana, woda przegotowana, woda źródlana - są niezbędne w recepturze

aquae variae — aqua destillata (bidestillata, redestillata), aqua filtrata, aqua cocta, aqua fontana — in receptura necessariae sunt.

nalewkę i mieszaninę podaje się w butelce

tinctura et mixtura in lagena dantur

pigułki, kapsułki i tabletki wydaje się w pudełku

pilulae, capsulae et tabulettae in scatula dantur

kolego, utwórz 10 małych tabletekz białej masy pigułkowej

collega, e massa pilularum alba decem pilulas parvas forma

krowa

vacca

wełna

lana

woda

aqua

historia jest nauczycielką życia

historia est magistra vitae

nie uczymy się dla szkoły, ale dla życia

non scholae sed vitae discimus

wiedza jest potęgą

scientia potentia est

czysta karta

tabula rasa

ziemia nieznana

terra incognita

gdzie zgoda tam zwycięstwo

ubi concordia ibi victoria

nie ma róży bez kolców

non est rosa sine spinis

język łaciński

lingua Latina

uczyć się, studiować

studeo, ēre

ziele trujące

herba venenata

nie

non

lecznicza

medicata

nalewka

tinctura, ae

niektóre rośliny

nonnullae plantae

substancja

substantia, ae

zawierać

contineo, ēre

apteka

officina, ae

woda destylowana

aqua destillata

dwa razy

bis

filtrowana

filtrata

przegotowana

cocta

źródlana

fontana

sporządzać

praeparo, are

postać leku

forma medicamentorum

twarda, stała

dura

płynna

liquida

postać miękka

forma mollis

kropla

gutta, ae

mieszanina

mixtura, ae

pigułka

pilula, ae

kapsułka

capsula, ae

tabletka

tabuletta, ae

niezbędna

necessaria

butelka

lagena, ae

pudełko

scatula, ae

daje się, wydaje się

dantur

brzuch

alvus, alvi

ziemia

humus, humi

okres

periodus, periodi

trucizna, jad, wirus

virus, i

mięsień najszerszy, szeroki

musculus latus

nerw długi

nervus longus

mała czaszka

cranium parvum

mały guzek

tuberculum parvum

silna trucizna

virus validum

chuj cie w dupe jebal

Pedicabo ego vos in asino

nomenklatura binarna (rodziaj i odmiana np rośliny)

genus species

jaskier ostry

ranúnculus acer

dąb letni

quercus robur

naparstnica purpurowa

digitalis purpurea

konwalia wonna

convallāria maiālis

liście

folia

kwiaty

flores

korzenie

radices

wyciągi

extrācta

odwary

decocta

proszek z liści naparstnicy

Pulveris folii Digitālis

nalewka z konwalii

tincturae Convallāriae maiālis

wywar z nasion sienia lnianego

Decocti seminis Lini usitāti

bromek potasowy

Kalium bromātum

trójtlenek arsenu

Arsenicum album

nasza apteka dostarcza lekarstwa

officina nostra medicamenta praebet

zapamiętajcie wiersze wielkich poetów

versus magnorum poëtarum memoria tenete

łuskowate szwy są na czaszce

suturae squamosae in cranio sunt

kwas arsenowy jest silną trucizną

acidum arsenicosum venenum validum est

żelazo i miedź są silnymi metalami

ferrum et cuprum metalla dura sunt

choroba przewlekła

morbus chronicus

okres krytyczny choroby

periodus critica morbi

główka drugiego żebra łaczy kręg trzeci z kręgiem drugim

capitulum costae secundae vertebram tertiam cum vertebra secunda coniungit

kochamy naszą ojczyznę gdzie tworzymy nowe i piękne życie

amamus partiam nostram, ubi vitam novam et pulchram construimus

w sali anatomicznej nauczyciel pokazuje różne jelita, są to: dwunastnica, okrężnica, jelito czcze, odbytnica, jelito kręte, jelito ślepe

in theatro anatomico magister varia intestina demonstrat, quae sunt: intestinum duodenum, intestinum colon, intestinum ieiunum, intestinum rectum, intestinum ileum, intestinum caecum

środek bakteriobójczy jest substancją która zabija żywe bakterie

bacteriocidum substantia est, quae bacteria viva occidit

nie wszystkie bakterie są chorobotwórcze, niektóre jak: bakteria sprzyjająca dojrzewaniu sera, bakteria kwasu mlekowego, bakteria sprzyjająca dojrzewaniu kiszonki są pożyteczne

non cuncta bacteria morbifera sunt, nonnulla ut Bacterium casei, Bacterium lactis acidi, Streptobacterium plantarum commoda sunt

ogromna jest liczba różnych bakterii, zarówno pożytecznych jak i szkodliwych

immensus est numerus bacteriorum variorum, quum noxiorum, tum commodorum

nauka, która uczy szczegółowo o mikroorganizmach nazywa się mikrobiologia

disciplina, quae diligenter de microorganismis docet, microbiologia vocatur

apteka

officina, ae

lekarstwo

medicamentum, i

dostarczać

praebeo, ere

wiersz

versus, us

pamietać

memoria tenere

szew

sutura, ae

pokryty łuską

squamosus, a

kwas

acidum, i

arsenowy

arsenicosus, a

trucizna

venenum

silny

validus

żelazo

ferrum

miedź

cuprum

metal

metallum

twardy

durus

przewlekły

chronicus

krytyczny

criticus

łączyć

coniungo

piękny

pulcher

budować

construo

sala anatomiczna

theatrum anatomicum

jelito

intestinum

dwunastnica

intestinum duodenum

okrężnica

intestinum colon

jelito czcze

intestinum ieiunum

odbytnica

intestinum rectum

jelito kręte

intestinum ileum

jelito ślepe

intestinum caecum

środek bakteriobójczy

bacteriocidum

substancja

substantia

która

quae

bakteria

bacterium

zabijać

occido

wszystek

cunctus

chorobotwórczy

morbifer

niektóry

nonnullus

bakteria sprzyjająca dojrzewaniu sera

bacterium casei

bakteria kwasu mlekowego

bacterium lactis acidi

bakteria sprzyjająca dojrzewaniu kiszonki

streptobacterium plantarum

niezmierzony, ogromny

immensus

liczba

numerus

jak... tak (zarówno... jak)

quum... tum (cum... tum)

szkodliwy

noxius

pożyteczny

commodus

starannie, szczegółowo

diligenter

o

de

uczyć

doceo

nazywa się

vocatur

naród

populus

nasz

noster

drogi

carus

pracownia, apteka

officina

szybko

cito

mieć obowiązek

debeo

doustnie

per os

przyjmować pożywienie

assumo

metoda

methodus

wynajdywac

inventio

mieszac

misceo

chęć, życzenie

desiderium

łączyć

coniungo

możemy

possumus

on może

potest

bastard (mieszaniec) osła i klaczy, muł

mulus

pożywienie

cibus

byc przyzwyczajonym, miec zwyczaj

soleo

jezeli chcesz

si vis

dac

do, dare

oznaczac

signo

moznosc, wola

potestas, atis

rodzic sie

nascor