HuP - Anglia

Jak nazywał się przeprowadzony w latach 1085-1086 powszechny spis feudalny?

Domesday Book

Na jakie jednostki administracyjne podzielona była Anglia w okresie wczesnego feudalizmu?

hrabstwa i setnie

Jak nazywała się istniejąca w Anglii od XIII w. władza skarbowa?

Exchequer

Jacy urzędnicy sprawowali w Anglii zarząd terytorialny państwa?

szeryfowie

Jak nazywały się wydane przez Henryka II przepisy ograniczające uprawnienia katolickiego kleru i kiedy zostały uchwalone?

konstytucje klaredońskie

Powstanie statutu westminsterskiego.

1295 (oraz w 1931 r. powstanie Brytyjskiej Wspólnoty Narodów)

Powstanie Parlamentu Wzorcowego.

1295 r.

Z jaką dynastią związane było wprowadzenie rządów absolutystycznych?

Tudorów

Data rozbicia Wielkiej Armady.

1588

Akcja tzw. Grodzenia.

sposób zagarniania przez szlachtę gruntów gminnych i chłopskich dla scalenia ich w większe powierzchnie

Krwawe ustawodawstwo.

skierowane przeciwko nędzarzom i włóczęgom

Za kogo rozwinął się merkantylizm w Anglii?

Elżbiety I

Co było specyficzną cechą absolutnej monarchii w Anglii?

istnienie parlamentu

Ustawa Act of Proclamation.

1539, uprawniała króla do wydawania rozporządzeń, które miały moc zgodną z ustawami

uchwalanymi przez Parlament (Henryk VIII)

decretum parlamenti (VIII)

Data powstania Sądu Izby Gwiaździstej.

1487

Daty graniczne monarchii absolutnej w Anglii.

1485- 1640/1648

Akt nawigacyjny.

1651, zakaz przywozenia i wywozenia towarów statkom nieangielskim w obrocie z krajami pozaeuropejskimi

Wymień ustawy uchwalone w 1641r.

Ustawa o trzechleciu, Ustawa o zneisieniu Sądu Izby Gwiaździstej, Ustawa o zniesieniu Sądu Wysokiej Komisji

W jakich aktach sprecyzowano problem kadencji parlamentu?

1694 – ustawa w myśl której kadencja Parlamentu nie może przekraczać 3 lat- 1716 – ustawa o siedmioleciu(do 1911 r.)

Kogo zwano premierem?

Pierwszy Lord Skarbu – „pierwszym ministrem” w gabinecie królewskim

Jaki kraj pierwszy objęła rewolucja przemysłowa?

Anglię

Czartyzm.

1837–58 radykalny ruch społ. walczący o reformę prawa wyborczego mający szerokie poparcie

robotników. był pierwszym robotn. ruchem o zasięgu ogólnonar. (petycje 1837

1842

Tradeunion.

związki zawodowe w pełni legalne od 1871 r.

Obecne funkcje Tajnej Rady.

najwyższy trybunał apelacyjny dla kolonii

Jaki charakter miała II rewolucja angielska?

przewrotu politycznego (chwalebna rewolucja)

Czym zajmował się Sąd Izby Gwiaździstej?

utworzony w 1487- sąd pierwszej i ostatniej instancji- rozpatrywał przestępstwa przeciw bezpieczeństwu państwa

Czym zajmował się Sąd Wysokiej Komisji do Spraw Kościelnych?

sąd inkwizycyjny- ścigał purytanów występujących przeciw absolutnej władzy króla

Z jakich izb składał się parlament w Anglii?

Izba Gmin i Izba Lordów (1265 r. – powstanie = zwołanie sesji Wielkiej Rady)

Kto wchodził do Izby Lordów?

przedstawiciele kościoła (arcybiskupi biskupi opaci) możnowładcy świeccy - parowie

Daty graniczne feudalnego państwa publicznego.

1066-1265 (anglonormandziego)

Gdzie widać ograniczenie monarchii?

Król nie ma prawa sankcji dla ustaw uchwalanych przez Parlament

rządy którego monarchia nie ma wpływu

gubernationes, cuius regnum non habet effectum,

Kiedy i z jakiego organu wyłonił się Sąd Izby Gwiaździstej?

z Tajnej Rady - NIE, 1487 z Rady Królewskiej

Wymień sądy funkcjonujące w najwyższej instancji.

Izba Lordów, Sąd Najwyższy, Komitet Sądowy Tajnej Rady (od lat 1873-1875)

Cele spisku prochowego.

1605, miał na celu zabójstwo króla Jakuba I

Kiedy tron objęła dyn. Welfów?

1714–1901 (dyn. hanowerska)

Jaka maksyma charakteryzuje władzę króla?

„król nie może czynić źle”

W którym roku zrównano prawa wyborcze obu płci?

1928

Od kiedy prawo do godności para przysługuje również kobietom?

1958 r.

Daty graniczne monarchii stanowej.

1265-1485

Kto przewodniczył opozycji antykrólewskiej, która odniosła zwycięstwo nad Henrykiem III pod Lewis?

1264 r. Szymon de Montfort

Jak łagodzono przewagę posłów miejskich nad szlacheckimi w średniowiecznej Izbie Gmin?

speaker był reprezentantem rycerstwa

Co z punktu widzenia organizacji Izby Gmin stanowiło wyjątek w skali europejskiej?

możliwość zasiadania w Izbie przedstawicieli mieszczaństwa

Wymień uprawnienia sądowe Izby Lordów w średniowieczu.

najwyższa instancja sądowa, sąd parów, sądzenie na podstawie impeachment’u,

Jak nazywały się wydane w 1295 r. przepisy stabilizujące sądownictwo królewskie?

Statut Westminsterski

Jakie dwa sądy zostały utworzone w okresie absolutyzmu?

Sąd Wysokiej Komisji, Sąd Izby Gwiaździstej

Wyjaśnij nazwę koroner.

urzędnik prowadzący śledztwo w przypadku angłego, niespodziewanego zgonu

Act of attainder.

ustawa orzekająca karę śmierci lub wygnania bez żadnego postępowania sądowego uchwalone przezParlament

Od kiedy panowała dyn. Stuartów i gdzie wcześniej ona panowała?

od 1603, Szkocja

Ustawa sukcesyjna z 1701r.

Act of Settlement, określiła zasadę sukcesji tronu i przewidywała ewentualną sukcesję dyn. hanowerskiej, monarcha związany jest prawem, podstawy niezawisłości sędziowskiej, zasada odpowiedzialności ministrów za króla

Jaki charakter miała unia między Anglią a Szkocją.

Personalny (1603 r.), po 1707 - realny

Pojęcie konstytucji angielskiej.

niepisana, źródła: prawo stanowione (np. WKS, Petycja Prawa z 1626, HCA – 1679, BoR – 1689, Act of Settlement – 1701), prawo precedensowe, dzieła, traktaty podręczniki prawnicze, ustawy, rozporządzenia, praktyka

Kiedy Stuartowie objęli tron w Anglii?

1603

Przyczyny rewolucji angielskiej.

niezwoływanie parlamentu przez monarchę, nielegalne postępowanie króla

Parlament Długi.

1640-1653/60, za Karola I

Parlament Krótki.

13 IV–5 V 1640

Parlament Kadłubowy.

większość independentów (republika), która powstała po usunięciu przez armię posłów prezbiteriańskich (ugoda z królem) w 1648

Jakie było znaczenie rewolucji angielskiej?

Pierwsza rewolucja burżuazyjna w historii

W którym roku Cromwell przejął pełnię władzy?

1653 r. (dowódca w walce z królem w 1648 – 49 )

Uprawnienia Lorda Protektora.

władza wykonawcza, mianował członków Rady Stanu, weto zawieszające wobec projektów ustaw

Kiedy zmarł Cromwell i kto przejął po nim władzę?

1658 , Ryszard Cromwell (syn – zrzekł się godności), po nim gen. G Monk

Data restauracji Stuartów.

1660-1688 (Karol II i Jakub II)

dyspensa

król nie naruszając mocy jakiegoś przepisu w drodze przywileju uchylał jego stosowanie w kontretnym przypadku do określonych osób

suspensa

zawieszała całkowicie moc ustawy w stosunku do wszystkich osób

Wymień 2 ugrupowania parlamentarne z okresu panowania Stuartów.

torysi (przewaga króla) i Wigowie (przewaga Parlamentu)

O czym mówiła ustawa o nietykalności osobistej jednostki?

1679 – Habeas Corpus Act, nietykalność osobista jednostki przed samowolnym uwięzieniem przez organa państwowe, o pozbawieniu wolności mógł decydować jedynie sąd

Jakie wydarzenia określano mianem chlubnej rewolucji?

(bezkrwawej) przejęcie władzy przez namiestnika Holandii - Wilhelma Orańskiego w 1688 i ucieczka króla Jakuba II do Francji

Jaka ustawa została wydana w 1689r. i o czym mówiła?

ustawa o tolerancji religijnej, Bill of Rights – ograniczenie władzy królewskiej i rozszerzenie uprawnień Parlamentu (potępienie nadużywania dyspensy, król nie mógł nakładać nowych podatków bez zgody Parlamentu, postulat częstego zwoływania Parlamentu)

Jaka ustawa została wydana w 1701r.?

sukcesyjna

Na czym polegała kontrasygnata w monarchii angielskiej?

podpis pod aktem królewskim właściwego ministra lub kanclerza

Jaka odpowiedzialność wywodzi się ze średniowiecznej instytucji impeachment.

odpowiedzialności konstytucyjnej

Na czym polega zasada odpowiedzialności parlamentarnej?

Parlament mógł usunąć ministra za prowadzoną politykę, za jej celowość

Na czym polega zasada odpowiedzialności solidarnej gabinetu?

gabinet bierze odpowiedzialność za działania każdego z ministrów

Co to były zgniłe miasta?

podupadłe miasta ang., stanowiące do XIX w. (1832 r.) okręgi wyborcze do Izby Gmin, ich prawa do wyboru

deputowanych, pochodzące z czasów rozwoju nie zostały im odebrane, mimo postępującego upadku ekon. i wyludnienia

1832, na mocy reformy wyborczej, zlikwidowano 56 z.m., przekazując ich mandaty wielkim ośr. przem., powstałym gł. w XVIII w.

Reformy prawa wyborczego.

1832, 1867, 1884-1885, 1918, 1928(sprawa wyborcza kobiet), 1948

System pluralny.

wybory nierówne, polegające na tym że wyborca miał kilka głosów – do 1948 r.

Jakie sądy weszły w skład Sądu Najwyższego.

Sąd Ławy Królewskiej, Sąd Spraw Pospolitych, Sąd Exchequeru oraz Sąd Kanclerski

Reformy zarządu terytorialnego.

1888 r. – pozbawiono sędziów pokoju, którzy nadal rekrutowali się głównie z ziemiaństwa, władzy

Prerogatywy królewskie

zwierzchnictwo nad Parlamentem, suspensa, dyspensa

Z ilu członków składa się Izba Lordów?

Od 250 w pocz XIX w. – do ponad 1000 obecnie

Rząd i gabinet w Anglii.

gabinet – wytworzył się z Tajnej Rady w XVIII w., zespół ministrów działających pod przewodnictwem premiera, rząd w najszerszym znaczeniu – administracja, w węższym – premier i ministrowie (właściwi, młodsi, stanu, bez teki), razem ok. 100 os.

Co należy do osobliwości sądownictwa angielskiego?

1/ brak właściwego ministra sprawiedliwości 2/ bardzo nieliczna kadra sędziów zawodowych 3/ brak w procesie karnym oskarżyciela publicznego (prokuratora)

Jak dzielą się prawnicy w Anglii?

Common lawyers i equity lawyers

Kto wnosi oskarżenie w Anglii?

Adwokaci (ci sami, którzy w innych procesach występują jako obrońcy)

Struktura sądownictwa.

1/ sądy pokoju (Justices of the Peace) 2/ County Courts – sądy w hrabstwach 3/ Sąd Najwyższy 4/ Izba Lordów

Jak ewoluowała nazwa Anglii od XVIII w.?

od czasów unii ze Szkocją - Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii, po unii z Irlandią (1800 - Zjednoczone

Jakie państwa wchodzą w skład Wspólnoty Narodów?

Wlk Brytania, Australia, Nowa Zelandia, Jamajka, Kanada, Papua-Nowa Gwinea, Bangladesz, Indie, Kenia, Nigeria, Tanzania, Lesotho, Malezja, Suazi i wiele innych!!!

Jak nazywano radę królewską od Henryka VIII i kto do niej wchodził?

Tajna Rada, Lord Kanclerz, Lord Szachownicy, Sekretarze Stanu (2)

Który władca i kiedy doprowadził do zerwania z Kościołem katolickim?

Henryk VIII, 1534

Jaka dynastia panowała od 1603r.?

Stuartów

Jaki sąd do walki z Kościołem katolickim powołała Elżbieta I?

Sąd Wysokiej Komisji

Jaki odłam kalwinizmu dominował w Anglii?

prezbiterianie, independenci

Kiedy Anglia była republiką?

1649-1660 19 maja 1649 – proklamacja republiki

Kiedy rozegrała się w Anglii tzw. chlubna rewolucja?

1688 (bezkrwawa) powołanie Wilhelma III Orańskiego i żony Maria (córka Jakuba II)

Na czym oparty jest w Anglii zarząd terytorialny?

Na szeroko pojętym samorządzie

Habeas Corpus Act. 1679,

zabezpieczała nietykalność osobista jednostki przed samowolnym uwięzieniem przez organy państwowe

Co nowego wprowadziła reforma Gladstone’a?

1884-1885, prawo wyborcze jest prawem obywateli a nie hrabstw i miast, okręgi z reguły równe i

Co nowego wprowadziła reforma Loyda George’a?

system wyborów powszechnych, tajnych i bezpośrednich, czynne prawo wyborcze – 21 lat, przyznawała prawa wyborcze kobietom pow. 30 roku życia, 1918

Początek kształtowania się zasady prawnej odpowiedzialności ministrów za działania własne i króla.

Ustawa sukcesyjna (1701)

Kto został władcą Anglii po bitwie pod Hastings w 1066?

Wilhelm Zdobywca

Kto i kiedy wydał Wielką Kartę Wolności?

Jan bez Ziemi, 1215

Z jakich osób składało się zgromadzenie Witanów?

książęta krwi, dygnitarze, możnowładcy

Jaki angielski dokument formułował prawo oporu, którego wykonywanie należało do Komisji 25 baronów?

Art. 61 Wielkiej Karty Wolności

Jaka zasada rozwinęła się później w Act of attainder?

odpowiedzialności politycznej

W którym roku zawiązała się miedzy Anglią i Szkocją unia realna i personalna?

personalna – 1603, realna - 1707

Kiedy unormowano sposób dokonywania wyborów w hrabstwach?

1429, obowiązywała do 1832

Kiedy zanikł urząd justycariusza?

Pocz. XIII w.

Jaka umowa uregulowała zasadę wyborów w hrabstwach w XV w.?

Ustawa z 1429 r.

Jak nazywały się wydane w 1295 roku przepisy stabilizujące sądownictwo królewskie?

Statut Westminsterski

Reforma Grey’a.

1832, odebrała przedstawicielstwo wielu „zgniłym miastom”, katolicy uzyskali prawo wyborcze w 1829, Żydzi w 1858

Reforma Disrealiego.

1867, obniżenie cenzusu majątkowego, w 1872 wprowadzono tajne głosowanie

Kiedy zniesiono system pluralny?

1948

Co uchylała ustawa z 1829?

uchylała Test Act, który wymagał od wszystkich piastujących jakiekolwiek urzędy publiczne wyrzeczenia się, nie uznawanego przez protestantów, dogmatu „o przeistoczeniu”

Jaka ustawa i w którym roku znacznie ograniczała uprawnienia ustawodawcze Izby Lordów?

Parliament Act z 1911

Gdzie i kiedy została złożona przysięga wierności?

Salisbury, 1086

Jakie organy wywodzą się z kurii królewskiej w Anglii?

Exchequer, Sąd Ławy Królewskiej, Sąd Spraw Pospolitych, Izba Lordów, Rada Zwyczajna (Ściślejsza)

Co oznacza rok 1066?

początek państwa anglonormandzkiego

Kim byli tenowie?

możni właściciele ziemscy dzierżący część swych posiadłości od króla czasowo lub odwołalnie

Kogo nazywano mianem commoners?

uprawnionych do wspólnego udziału w zarządzie hrabstw i miast

Podaj datę wojny Dwóch Róż?

1455-1485

Dla kogo została wydana Wielka Karta Wolności?

baronów

Co oznacza termin impeachment.

skarga, która mogła zostać wniesiona przez Izbę Gmin przeciw osobom oskarżonym o nadużycie władzy, sprawę rozstrzygała nieodwołalnie Izba Lordów

Data przyjęcia chrztu przez Anglię.

597 r.

Wyjaśnij termin heptarchia.

nazwa nadana systemowi państw, który wykształcił się na ziemiach obecnej Anglii po ich podboju i kolonizacji w V–VI w. przez plemiona germ (Anglów, Sasów i Jutów) i obejmował 7 gł. królestw: Kent, Sussex, Wessex, Anglię Wsch., Essex, Nortumbrię i Mercję

Jaki system dziedziczenia istniał od XIII wieku?

System kognatyczny – możność sukcesji kobiet

Postanowienia Wielkiej Karty Wolności.

art. 39 – wolność osobista, art. 13 – przywileje miast, art. 12 i 14 – dla nałożenia tarczowego i zasiłków

Cechy charakterystyczne parlamentaryzmu ang. w średniowieczu?

wykształcił podstawy instytucji nietykalności poselskiej i reprezentacji narodowej posłów, podział na dwie izby(Izba gmin złożona ze szlachty i mieszczan oraz Izba Lordów), król posiadał stanowisko równorzędne z

Struktura organów samorządu monarchii stanowej.

hrabia, vice-hrabia(szeryf), sędziowie pokoju(wcześniej strażnicy pokoju), zgromadzenie hrabstw(od XIV w.) i parafia

Kompetencje custodes pacis.

strażnicy pokoju posiadali kompetencję policyjno- administracyjną, łapali złoczyńców (walefactores) i wydawali ich sędziom objazdowym a od 1328 roku również karali w sprawach drobnych, odbierali przysięgi na mir królewski od mężczyzn powyżej 15 roku życia

Jak akt uchodził za jedyną w dziejach Anglii konstytucję pisaną?

„Instrument rządzenia” z XII 1653r. (Ustalał zasady organizacji państwa)

Kiedy uchwalono ordynację wyborczą do Izby Gmin w średniowiecznej Anglii

W 1429 r.

Funkcje Excheqeru.

centralny urząd skarbowy, instytucja kontrolująca rachunki, trybunał sądowy dla spraw skarbowych, kara skarbowa

Cenzus domicylu.

kwalifikacje obywatele do udziału w wyborach od okresu zamieszkania na danym terenie.

Writ of summons.

przywilej i nakaz wyborczy w Anglii

Wielki justycariusz był

głównym pomocnikiem i zastępcą króla w Anglii, największa rola od pocz XIII w (zaraz zlikwidowany)

W skład Rady Królewskiej (Tajnej Rady) w Anglii w okresie absolutyzmu wchodziło

2 sekretarzy.

Prolocutor.

inaczej speaker przewodniczący Izbie Gmin, pochodził ze stanu rycerskiego (szlacheckiego)

Przedstaw najważniejsze postanowienia ustawy o parlamencie(Parliament Act) z 1911 roku.

ograniczyła uprawnienia ustawodawcze Izby Lordów, IL zachowała prawo wnoszenia poprawek i uzyskała jedynie weto zawieszające, w stosunku do projektów ustaw o charakterze finansowym, IL zachowała jedynie prawo proponowania poprawek

Flotą angielską pod Abrukiem dowodził

gen. Horatio Nelson

Indie jako posiadłość kolonialną W. Brytanii nazywano

„perłą w koronie”

W. Churchil i F.D. Roosvelt podpisali 14 VIII 1941r.

Kartę Atlantycką

Po I wojnie światowej Palestyna została mandatem

W. Brytanii