historia boża

1505

Konstytucja nihil novi

1506

początek panowania Zygmunta 1 Starego

koniec XV w.

początku renesansu w państwie Jagiellonów

1505

pierwsza stała drukarnia na ziemiach polskich

XVI

rozwój folwarków szlacheckich

1525

hołd pruski

1519-1521

ostatnia wojna z zakonem krzyżackim

1526

inkorporacja Mazowsza do Korony; śmierć Ludwika Jagiellończyka i objęcie władzy w Czechach i na Węgrzech przez Habsburgów

1548

początek panowania Zygmunta 2 Augusta

1569

Unia Lubelska; początek Rzeczypospolitej Obojga Narodów

1561

wydanie pierwszego tłumaczenia bibli na język polski

1573

akt konfederacji warszawskiej

1578

utworzenie Akademii Wielińskiej

1580

założenie Zamościa

1573

pierwsza wolna elekcja

1575

początek panowania Stefana Batorego

1587

elekcja Zygmunta Wazy

co to jest pańszczyzna?

obowiązek darmowy pracy chłopów na gruntach należących do szlachcica. Początkowo obowiązywał jedynie chłopów posiadających gospodarstwa na ziemi należącej do szlachcica

co to jest folwark?

część majątku ziemskiego należącego do szlachcica która nie została przekazana e użytkowanie chłopom lecz należała bezpośrednia do właściciela

arianie

wyznanie wywodzące się z kalwinizmu. Kwestionowali istnienie Trójcy Świętej i wierzyli w Boga w jednej postaci.

Siedmiogród

państwo położone we wschodniej części królestwa Węgier ktore w XVI w. stało się lennem sułtana tureckiego.

Pacta conventa

osobna umowa zawierana od czasu pierwszej wolnej elekcji z każdym nowym władca, obejmująca jego zobowiązanie wobec państwa.

prymas

w kościele katolickim arcybiskup uznawany za pierwszego spośród biskupów w danym kraju. jest to tyyuk honorowy w Polsce przysługuje arcybiskupom gnieźnieńskim.

konfederacja

związek zawierany przez szlachtę dla osiągnięcia określonych celów politycznych lub zastępujących władzę państwową w okresie bezkrolwieala.

wojsko kwarciane

stale wojsko zaciężne przeznaczone do obrońcy granic, które utrzymywano z jeden czwartej dochodów królewskich

egzekucja dóbr

Dotyczył odzyskiwania przez króla tej części należących do niego dóbr, które w XV w. zostały zostawione i rozdane możnowładztwau.