Historia 💔

Ziemię Polskie po kongresie Wiedeńskim

1815-1830

Dyfuzje kongresu Wiedeńskiego w sprawie polski

Utworzenie z większości ziem Księstwo warszawskiego królestwa Polskiego (unia personalna) -Austrii przyznano okres Tarnopolski. -Wielkie księstwo poznańskie (bydgoskie i poznańskie) -Wolne miasto Kraków (kroków, trzy zabory)

królestwo polskie i jego ustrój

-Listopad 1815 konstytucja. -Władza Namiestnika (gen. Józef Zajączek) w czasie nieobecności cara

ustrój królestwa Polskiego

cześć królestwa Prus, Namiestnik królestwa poznańskiego Antonii Radziwiłł. -uwłaszczenie chłopów 1823. -obowiazek szkolny 1825

Powstania Listopadowe

29.11.1830-10.1831 r.

przyczyny:

-Łamanie Konstytucji. -ograniczenie swobód -nie zwoływano Sejmu -obsadzenie zdrajcom wysokich urzędów -wybuch lipcowej rewolucji w Paryżu

skutki powstania listopadowego:

-zniesiono konstytucję 1815 r zastąpił ją statut Organiczny. -Uwięzienie na Sybir -Rusyfikacja -zlikwidowano uniwersytet Warszawski -Wielka Emigracja

noc Listopadowa 29-30.11.1830

wybuchło powstanie z inicjatywy Piotra Wysockiego. Starcie Belwederzczyków z Rosjanami na moście w łazienkach

Mikołaj I

wyruszył na negocjacje i z tego powodu dnia 25.01.1831 został detronizowany

Józef Chłopicki

po nim nowym dyktatorem został Michał Radziwiłł (Namiestnik oraz pruski general)

Piotr Wysocki

pułkownik wojska Polskiego, zainicjował powstanie

Bitwy

Stoczek-14.02.1831 Olszynka Grochowska-25.02. nowy dyktator Jan Skrzynecki. bitwa pod Ostrołęką 26.05 (klęska) (Iwan Paskiewicz rosja)! Zwycięstwo pod wawrem 19-20.02. Dęb Wielki 31.03. Iganie 10.04.

nowy dyktator

gen. Jan Krukowiecki

obrona warszawy

Szańce Woli 1831. 6-7-września Rosja zdobyła Polskę

ostatni dyktator

Maciej rybiński

Wielka Emigracja

10k Polaków Obrazy: -Finis Poloniae 1831 (koniec polski) -polski prometeusz upadek powstania. Elity Intelektualne - osoby co uciekły ale walczyły z apolske. Fryderyk Chopin, Adam M. Juliusz S. Zygmunt Krasiński

Hotel Lambert - Miejsce spotkań

Jerzy Czartoryski i Władysław Zamoyski -Niepodległość ziści się tylko z konfliktem -Polska ma być monarchą konstytucyjną -Szukanie pomocy u państwach

TDP - Towarzystwo Demokratyczne Polski

Wiktor Heltman, Ludwik Mierosławski -Niepodleglość odzyska poprzez powstania trojzaborowego. -Polska ma być republiką. -Likwidacja przywilejów

KNP - Komitet narodowy Polski

Joachim Lalewel (historyk oraz członek towarzystwa przyjaciol nauk) -Polska niepodległa jako republiką -współpracą -droga zbrojna = niepodległość

GLP - Gromady ludu polskiego

Stanisław Worcell, Tadeusz. -Niepodległa polsk jako republiką -likwidacja własności orywatnej -owstanie ludowe

1834

W 1834 r. emigranci włosy, Niemcy i polscy powołali nową organizacje młoda Europa (wspólną walka o rządu republikańskie)

Joachim Lelewel

utworzył w 1834-1836 r. młoda polske (przygotowanie do walki)

ZIEMIE polskie po powstaniu listopadowym

.

represje po upadku

-Pozbawienie szlachectwa -Rozwiązywanie towarzystwa przyjaciół Nauk (zamykanie szkół) -Likwidacja kościoła -rusyfikacja

represje w zaborze pruskim

Noc Flottwelowska -germanizacja urzędów i szkoły. -Kary więzienia i finansowe na tych co wsparli powstanie listopadowe. -Represja kościoła katolickiego

początki pracy organicznej w zaborze pruskim

a) 1835r Gustaw Potworowski-założenie w Gostyniu klubu Towarzyskiego "Kasyno" b) 1841r Karl Marcinkowski i Gustaw Potworowski-założenie w Poznaniu i zniesienie Budynku "Baror" c) Hipolit Cegielski-Wybudowanie fabryki maszyn rolniczych. Założenie bff nauk

działalność spiskowa w królestwie Polskim

-Organizacje spiskowe -Działalność emisariuszy -Stowarzyszenie ludu Polskiego. -Związek Narodu Polskiego (Edward Debowski) -Związek Piotra sciegennego -zwiazke plebejuszy Walenty ²

.

brama straceń- Cytadela aby przestraszyć. Rzeż-Galicyjska - Rzeź spowodowana przez Austriaków

Wiosna LUDÓW na ziemiach Polskich

.

powstanie krakowskie 21-22.02-04.03.1846

a) przyczyny: powstanie zostało przygotowane przez TDP. b) 22.02.1846r utworzono Rząd Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej na czele stanął Jan TYSSOWSKI. c) Rząd Narodowy ogłosił manifest: -proklamowano utworzenie RP -Zniesienie przywilejów -×panszczyzna

27.02 Edwart Dembowski (*)! stanął na czele procesji, która miała przekonać chłopów.

Procesja została ostrzelona przez Austriaków

Jan Tyssowski

oddał Austriakom Kraków 4.03.1846, przkroczyl granice pruska co powstanie zakończyło się

skutki

16.11.1846 zlikwidowano Wolne Miasto Kraków, wcielono do monarchi Habsburgów. germalizacja

Rzeź galicyjska

1846 - bunt chłopów przeciwko szlachcie na czele Jakub ciela 500 dworów zniszczonych a 1000 zamordowanych szlachciców

geneza Wiosny Ludów

-rozszerzenie praw obywatelskich -zniesienie pańszczyzny -Poprawa warunków pracy. -Utworzenie własnych Zjednoczonych państw -Niepodległość

Kultura POLSKA w pierwszej połowie XIX w.

.

kultura POLSKA w pierwszych latach zborów

a. utworzenie w Warszawie TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁW NAUK - 1800 r. Stanisław Sołtyk - inicjator TPN -STANISŁAW STASZIC- pierwszy prezes TPN -JULIAN URSYN NIEMCEWICZ- następca Staszica.

.

b. wydanie Słownika języka polskiego - BOGUMIŁ LINDE c. działalność Uniwersytetu Wileńskiego d. utworzenie Liceum Krzemienieckiego utworzenie we Lwowie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich f. utworzenie publicznej Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu

Zmierzch Klasycyzmu

a. artyści nawiązujący do sztuki antycznej: - Franciszek Wężyk - Ludwik Osiński b. nurt patriotyczny - Cyprian Godbeski (Pamiętnik oblężenia Mantui) - JULIAN URSYN NIEMCEWICZ (Dwaj panowie Sieciechowie) - - Jan Potocki (Rękopis znaleziony w Saragossie)

Polski romantyzm

a. polski romantyzm narodził się w Wilnie-wydanie Ballad i romansów ADAMA MICKIEWICZA (1822 r.) b. cechy charakterystyczne romantyzmu w Polsce: -czerpanie inspiracji z kultury ludowej i narodowej

b)

'nawiązywanie do treści historycznych -fascynacja kulturą Wschodu indywidualizm i wiara w ideały -kierowanie się emocjami i intuicją -gloryfikacja wolności c. spór romantyków z klasykami

d) Czołowi romantycy polscy

-ADAM MICKIEWICZ -JULIUSZ SŁOWACKI -Zygmunt Krasiński e) POLSKI MESJANIZM wiara, że naród został wybrany przez Boga do odegrania szczególnej roli w historii twórcą polskiej wersji mesjanizmu był ANDRZEJ TOWIAŃSKI - towianizm

4. Sztuki plastyczne

a. style eklektyzm - lstyl neogotycki (zamek w Kórniku) b. malarstwo romantyczne - Aleksander Orlowski - Piotr Michałowski (Szarża w wąwozie Somosierra) - Artur Grottger (Polonia, Lituania) - Władysław Antycz (Dzieje Polski w 24 obrazach)

5. Polska muzyka romantyczna

a. Fryderyk Chopin b. Stanisław Moniuszko (opery: Halka, Straszny dwór) c)Władysław Zełeński

6. Oświata polska w pierwszej połowie XIXw.

a) działalność liceum w Krzemieńcu (TADEUSZ CZACKI) b. tworzenie sieci szkół elementarnych w Kongresówce - z inicjatywy ministra STANISŁA WA KOSTKI POTOCKIEGO c. powstanie pierwszych szkół zawodowych (STANISŁAW STASZIC)

Odwilż posewastopolska i Geneza POWSTANIA

.

Sytuacja w Rosji po wojnie krymskiej

a) wstąpienie na tron Aleksandra 2. b) ogłoszenie amnestii(zlagodzenie) c)zniesienie poddaństwa osobistego chłopów d) reformy samorządowe i sądowe

wizyta Aleksandra II w Warszawie

w 1856r. żadnych marzeń, żadnych marzeń!!!¡¡¡¡!!!

a)

ogłoszenie amnestii b) Złagodzenie cenzury c) Utworzenie akademii sztuk pięknych

Organizacja demonstracji patriotycznej

a) 1860r. pogrzeb generałowej Sowińskiej b) 1861r. pogrzeb 5 ofiar zabitych przez władze rosyjską

Nurty działalności patriotycznej

a) Biali(Millenerzy) (Edward Junges) przeciwnicy powstania a zwolennicy polityki ugodowej. b) czerowni zwollenicy natychmiastowej walki zbrojnej

Dzialalnosx Aleksandra Lielopolski

zwolennik

Próba Kompromisu

1861r. wprowadzono w KP stan oblężenia i zakazano wszelkich manifestacji patriotycznych

1862r mianowanie Aleksandra wielopolskiego naczelnika rządu

a) opublikowanie ukazów carskich -oczyszowanie Chłopów -równouprawnienie dla Żydów -utworzenie szkoły głównej w Warszawie. b) bezpośrednia przyczyna-bramka 6.10.1862 ogłoszenie przez Aleksandra wielopolskiego bramki (przymusowy powrót do wojska carskiego)

POWSTANIE STYCZNIOWE

.

Wybuch powstanie

a. ogłoszenie przez ALEKSANDRA WIELOPOLSKIEGO BRAMKI do wojska b. proklamacja powstania-22.01.1863 r. -Komitet Centralny Narodowy przekształca się w Tymczasowy Rząd Narodowy. -ogłoszenie „Manifestu" wzywającego do udziału w powstaniu

.

-announcement of the ENFORCEMENT of peasants, granting land to landless participants of the uprising c. Objęcie funkcji dyktatora przez LUDWIKA MIEROSŁAWSKIEGO- rezygnacja po doznanych porażkach

.

d. zasługi STEFANA BOBROWSKIEGO i ZYGMUNTA PADLEWSKIEGO dla rozwoju powstania e) Włączenie się „białych" do powstania - nawiązanie współpracy Dyrekcji Krajowej i Rządu Narodowego

Przebieg walk

b. objęcie funkcji dyktatora przez MARIANA LANGIEWICZA (11-18.03.1863 r.) -bitwa pod Małogoszczem -bitwa pod Grochowiskami podział „partii" Marian Langiewicza w celu wyjścia z okrążenia -aresztowanie Mariana Langiewicza przez Austriaków

.

c) objęcie funkcji namiestnika przez GEN. FIODORA BERGA - nasilona akcja antypowstańcza d. dyktatura ROMUALDA TRAUGUTTA (X 1863 - IV 1864 r.) - próba przekształcenia oddziałów partyzanckich w regularna armię -realizacja dekretu uwłaszczeniowego

Schyłek powstania

a) rozbicie oddziału GEN. JÓZEFA HAUKE-BOSAKA b) wydanie przez cara ALEKSANDRA II ukazu O uwłaszczeniu chłopów 2 III 1864 r. c) aresztowanie Romualda Traugutta

.

d. próba podtrzymania oporu przez naczelnika Warszawy Aleksandra Waszkowskiego e. do wiosny 1865 r. walczył oddział dowodzony przez księdza Stanisława Brzózke

konwencja alvenslebena 1863

umowa dotycząca wspólpracy Prus i Rosji w zwalczaniu polskich ruchów niepodległościowych

skutki powstania styczniowego

1. Straty osobowe -ok. 20 tys. powstańców poległo w walkach -ok. 2 tys. osób poniosło śmierć w wyniku egzekucji -kilkadziesiąt tysięcy osób zostało zesłanych na Syberie 2. Straty materialne - konfiskaty majątków uczestników i sympatyków powstania

.

3. Cechy charakterystyczne powstania styczniowego a. władze działały w KONSPIRACJI b. powstało państwo podziemne c. walki zbrojne miały charakter PARTYZANCKI 4. UWŁASZCZENIE CHŁOPÓW w Królestwie Polskim