historia 💀💀

majowie miasta

tikal, palenque, chichen itza, mayapan

majowie gdze byli

ten wyrostek, polwysep jukatan

aztekowie miasta

tenochtitlan

aztekowie gdzie byli

to na lewo od wyrostka, meksyk

inkowie miasta

cuzco, machu picchu

inkowie gdzie byli

najwiekszy, peru chile i ekwador czy cos

chiny bunty chlopskie

przeciwko uciskowi fiskalnemu, obalenie dynastii, chaos i opanowanie przez mandżurie

szogunat co to

system oparty na dyktaturze wojskowej

indie co sie dzialo

panstwo wielkiego mogola i najsilniejszy sultanat to dehli

przyczyny wypraw geograficznych

handel indie, malo metali szlachet., dżuma, turcy, system feudalny ded

nowe statki do odkryc geo

karawele i karaki

sponsoring wladcow lol (esp i portugal)

portugalia henryk zeglarz, hiszpania iza kastyjska i ferdek aragonski (od kolumba)

bartlomiej diaz

portugal, przyl. dobrej nadziei, 1488

vasco da gama

portugal, kalkuta w indiach, odkryta droga morska, 1497-99

kolumb

esp, wiadomo ameryka ale potem mial jeszcze 3 wyprawy tam, 1492

ferdynand magellan

esp, oplyniecie swiata, 1519-22, dednal a dokonczyl *juan elcano*

jacques cartier

france, kanada dla francji

john cabot

eng, noowa funlandia i labrador dla anglii

francis drake

to co magellan (oplynal swiat)

amerigo vespuccu

prawdziwy odkrywca ameryki

willem barents

holandia, badal obszary polarne

traktat z tordesillas

1494, podzial stref wplywow esp i portugal, esp ma ameryki

konkwista co to

zbrojne wyprawy na ameryke

podboj jukatanu (majów)

nieudany

podboj meksyku (aztekow)

udany dzieki dżumie, na czele ferdynand cortes

podboj inkow

udany, na czele francisco pizarro

mieszanie sie ras (nazwa ludzi)

metysi

gospodarka intensywna

wysokie dochody z malych obszarow dzieki unowoczesnieniu

grodzenie

szlachta robila, zmiana terenow uprawnych na pastwiska

system nakladczy

wlasciciel dostarczal rzemieslnikowi narzedzia a ten wykonywal prace

rewolucja cen

negatywnywny skutek odkryc geo, duzo kruszcow i pieniedzy przez co spadek ich wartosci

gospodarka towarowo-pieniezna

europa zachodnia, dobra, rozwoj rzemieslnictwa

gospodarka folwarczno-panszczyznians

europa wschodnia, gupia, szlachta gupiutka, chlopi przypiks

gospodarka ekstensywna

zwiekszenie terenow upraw i pracy

folwark szlachecki

wielkie gospodarstwa szlachty, latyfundia, krolewięta

wynalezirnie druku

jan guttenberg, 1450

mecenat

bogaci opiekujacy sie tworcami kultury i nauki

architektura elementy charak

kopuly, arkady (sukiennice)

sobor w trydencie

pawel 3 zwolal, reforma kosciola, 1545-63

swieta inkwizycja

celem zniszczenie protestantyzmu jako herezji

zakon jezuitow

1540 ignacy loyola zalozyl, armia papieza

wojna domowa- wojna 3 henrykow

henryk walezy, gwizjusz, burbon (wygral), tolerancje religijna wprowadzil

niderlandy

hiszpania zwlacza niekatolikow, 1572 powstanie wilhem oranski na czele, potem rzez juana d'austri i fail bo katolicy i niekatolicy team, powtsaly zjednoczone prowincje niderlandzkie

walka o hegemonie

habsburgowie vs francja, we wloszech sie bili, habs win, pokoj

hugenoci vs gwizjuszowie

no ogolnie gwizjuszowie evil, robia 2 rzezi, malzenstwo gwizjuszanki z przywodca hugenot ale fail