histori

konkwista

(podbój, zdobycie) – hiszpańskie i portugalskie wyprawy zbrojne, podejmowane od końca XV wieku w celu podboju nowo odkrytych terytoriów.

indeks ksiąg zakazanych

w 1559 opracowany i ogłoszony przez Kościół katolicki spis dzieł, których nie wolno było czytać, posiadać i rozpowszechniać bez zezwolenia władz kościelnych, uznanych za niezgodne z doktryną katolicką, heretyckie

handel trójkątny

nowy, XVI wieczny model handlu w ramach tzw. złotego trójkąta, którego trzema kątami były Europa, Afryka i Ameryka. Z Europy do Afryki dostarczano wyroby rzemieślnicze, za których sprzedaż nabywano czarnoskórych niewolników.

inflacja

spadek wartości pieniądza przy jednoczesnym wzroście cen towarów.

humanizm

skupienie uwagi na człowieku, uznanym za najwyższą wartość oraz podkreślenie możliwości jego rozumu.

konkwistador

dowódcy wypraw w służbie Hiszpanii i Portugalii, którzy dokonywali podbojów nowo odkrytych terenów Ameryki

inkwizycja papieska

instytucja, która w średniowieczu zwalczała herezje. W okresie kontrreformacji za główny cel postawiono jej zapobieganie rozwojowi reformacji oraz tropienie i karanie myślicieli głoszących teorie niezgodne z nauczaniem Kościoła,

kompania handlowa

organizacja kupiecka monopolizująca od przełomu XVI i XVII w. handel dalekomorski. Miały one przywileje organizowania wypraw zdobywczych i handlowych oraz zakładania nowych kolonii. Z tego powodu posiadały swoje floty, a nawet armię.

mecenat

finansowanie twórczości pisarzy i artystów

Przylądek Dobrej Nadziei

Bartolomeu Dias 1488

Krzysztof Kolumb

Ameryka 1492

1519-1522

pierwsza podróż dookoła świata; Ferdynand Magellan--->Juan Sebastián Elcaño

Francisco Pizarro

Peru 1530

Brazylia

Pedro Cabral 1500

1497-1498

Vasco da Gama droga morska do Indii

Bartolomeu Diaz

Przylądek Dobrej Nadziei 1488

Ameryka

Krzysztof Kolumb 1492

opłynięcie świata

Ferdynand Magellan--->Juan Sebastián Elcaño 1519-1522

2 cechy dualizmu gospodarczego na zachód od Łaby

wymiana handlowa z nowo odkrytymi kontynentami, nowoczesne formy towarowo - pieniężnej gospodarki kapitalistycznej, opartej na wolnej konkurencji; rozwój rzemiosła, powstanie pierwszych manufaktur

2 cechy dualizmu gospodarczego na wschód od Łaby

gospodarka folwarczno - pańszczyźniana, dominacja rolnictwa, folwarki, pańszczyzna, rolnictwo ekstensywne; brak udziału w rywalizacji o kolonie;

3 przyczyny reformacji w Europie

krytyka symonii - sprzedawania stanowisk kościelnych; potępianie nepotyzmu - obsadzania kościelnych urzędów krewnymi hierarchów; gorszenie się częstym łamaniem zasady celibatu - bezżeństwa duchownych

3 przyczyny kontrreformacji w Europie

szybko rosnąca popularność reformacji; konieczność odnowy życia religijnego; odzyskanie wiernych, którzy przeszli na protestantyzm

Niccolo Machiavelli

Książę

Miguel de Cervantes

Don Kichot

William Szekspir

Hamlet, Makbet

Thomas More

Utopia

Jean Bodin

traktat

Erazm z Rotterdamu

Pochwała głupoty

François Rabelais

Gargantua i Pantagruel

Mikołaj Kopernik

O obrotach sfer niebieskich

2 skutki społeczne podbojów kolonialnych

zagłada większości kultur indiańskich lub zepchnięcie tych, które przetrwały na margines cywilizacji; wyodrębnienie się wspólnoty kulturowej Ameryki Łacińskiej obejmującej terytorium Ameryki Środkowej i Południowej, której spoiwem były języki

2 skutki polityczne podbojów kolonialnych

Hiszpania i Portugalia czerpały ogromne zyski z zajętych terenów zamorskich w wyniku łupieżczej eksploatacji ekonomicznej ludności, zasobów; zwiększenie znaczenia miast portowych państw kolonialnych w zachodniej Europie (np. Lizbona, Londyn), kryzys miast

2 założenia kalwinizmu

Bóg z góry przeznacza ludzi do zbawienia lub potępienia; uznawanie tylko 2 sakramentów-chrzest i Eucharystię, zniesienie celibatu, całkowita zmiana organizacji wspólnot religijnych

2 założenia anababtyzmu

świadomy chrzest w wieku dorosłym; początkowo planowali wprowadzić Królestwo Boże na ziemi, a służyć temu miały całkowite zmiany porządku społecznego

2 założenia luteranizmu

uznawanie wyłącznie treści Pisma Św., odrzucenie tradycji katolickiej, odstąpienie od oddawania czci. Maryi, świętym i kultu relikwii; podstawą zbawienia jest wyłącznie wiara i łaska Bożą, a nie dobre uczynki

2 założenia anglikanizmu

kościół narodowy, niepłacenie corocznej daniny papieżowi, zlikwidowanie zakonów; początkowo zachował katolicką liturgię i dawną strukturę organizacyjną, a jego duchowym zwierzchnikiem został arcybiskup Canterbury

1534

akt supremacji Henryka VIII w Anglii

1572

noc św. Bartłomieja

1545

początek obrad soboru trydenckiego

1555

pokój w Augsburgu

1450

wynalezienie druku przez Jana Gutenberga

1530

ogłoszenie tzw. Konfesji augsburskiej

1563

zakończenie obrad soboru trydenckiego

1598

Edykt nantejski

1517

ogłoszenie 95 tez przez Marcina Lutra

1524-1526

wojna chłopska w Niemczech

styl architektoniczny i 2 jego cechy

renesansowy styl; kopuła, absydy

państwo inków podbił

Francisco Pizarro

wprowadził anglikanizm w Wielkiej Brytanii

Henryk VIII Tudor

był twórcą luteranizmu

Marcin Luter

był najwybitniejszym rzeźbiarzem odrodzenia

Michał Anioł Buonarroti

propagował absolutyzm w swoich dziełach

Jean Bodin

autor ponadczasowych tragedii

William Szekspir

odłam anglikanizmu

purytanizm

kto wymyślił druk

Jan Gutenberg

jak nazywali się kalwiniści we Francji

hugenoci

kto wymyślił kalwinizm

Jan Kalwin

kto założył zakon jezuitów

Ignacy Loyola

autor tytuł

Leonardo da Vinci Mona Lisa

autor tytuł

Sandro Botticelli

autor tytuł

Leonardo da Vinci Ostatnia wieczerza