Grzyby i porosty; tkanki zwierzęce; bezkręgowce; strunowce (osłonice, bezczaszkowce, kręgowce)

zarodniki konidialne

typ zarodników grzybowych, tworzących się na szczytach strzępek zarodnionośnych w wyniku mitozy

askospory

zarodniki workowców, tworzące się zwykle po 8 w specjalnych zarodniach (workach) powstają po mejozie

bazydiospory

zarodniki podstawczaków, tworzące się zwykle po 4 na specjalnych zarodniach (podstawkach) postające w wyniku mejozy

sprzężniowce

gametangiogamia-rozmnażanie płciowe zlewają się całe zawartości męskich i żeńskich gametangiów(plemni i lęgni), mitoza, zygospory, mejoza, strzępki a na szczycie zarodnie, zarodniki sporangialne, grzybnia, rozmnażanie bezpłciowe-nieruchliwe aplanospory

workowce

2 typy grzybni: plemnia, lęgnia z włostkiem; plazmogamia: jądra sprzężone w grzybni dikariotycznej, hymenium, kariogamia, jądro zygotyczne - mejoza, 4 jądra 1n mitoza, 8 askospor, haploidalna grzybnia

podstawczaki

dominuje dikariofaza: plazmogamia(łączenie jednojądrowych różnoimiennych strzępek i powstaje dikariotyczna strzępka z jądrami sprzężonymi), kapeluszowy owocnik pod nim hymenium, kariogamia, jądro zygotyczne, mejoza, 4 bazydiospory, jednojądrowe strzępki

porosty budowa

plechowa, strzępki grzyba (workowce, podstawczaki) i kom glonu (zielenice, sinice); mutualizm; rozmnażanie wegetatywne, płciowe lub przez zarodniki; bioindykatory

urwistki (soredia)

kom glonu lub sinicy oplecione strzępkami grzyba

wyrostki (izydia)

uwypuklenia części korowej porostu

mikoryza

ektotroficzna-zew (strzępki grzybni wnikają w przestrzenie międzykom kom kory pierwotnej korzenia) lub endotroficzna-wew (strzępki grzyba wnikają do wnętrza kom; symbioza grzyba z korzeniami roślin ułatwiają im pobieranie wody i soli mineralnych z podłoża

nabłonek jednowarstwowy płaski

pęcherzyki płucne, naczynia włosowate; występuje gdzie konieczność szybkiej wymiany substancji przez najcieńszą przegrodę; wymiana gazowa

nabłonek jednowarstwowy sześcienny kostkowy

kanaliki nerkowe końcowe odniki gruczołów; ośmiościany o nieregularnym kształcie

nabłonek jednowarstwowy walcowaty

jelito bo ma mikrokosmki, jajowód bo rzęski kierują kom jajową do macicy; obecność kom kubkowych mukocytów, które wydzielają śluz

nabłonek jednowarstowy wielorzędowy

drogi oddechowe oskrzela trąbka Eustachiusza; jądra kom umieszczone na różnej wyskokości, często rzęski

nabłonek wielowarstwowy płaski

naskórek (rogowaciejący) pochwa rogówka oka; formy rogowaciejąca (obumarła) i nierogowaciejąca

tkanka łączna właściwa

wiotka-wszystkie rodz włókien, naczynia krwiono, warst podskórna; zbita-włókna kolagenowe, skóra właściwa,ścięgna, torebki stawowe; tłuszczowa żółta-termoizolacja; brunatna-okres płodowy; siateczkowata-włókna retikulinowe, szpik, grasica, węzły chłonne

tkanka łączna oporowa

chrzęstna-brak unerwienia naczyń krwiono, chondrocyty(chondroklasty-gubne, chondroblasty-twórcze): szklista, sprężysta, włóknista; kostna-unerw unaczy kostnienie chrzęstnej, osseina, osteocyty: zbita(osteon-blaszki kostne kanał Haversa), gąbczasta

jajorodność

typ rozwoju w którym zarodek rozwija się w osłonach jajowych, poza organizmem matki; zarodek żywi się materiałem odżywczym substancji zapasowej znajdującej się w cytoplazmie jaja

jajożyworodność

typ rozwoju w którym młody osobnik wykluwa się z osłon jajowych w organizmie matki lub tuż po złożeniu jaj

żyworodność

typ rozwoju w którym zarodek rozwija się w organizmie matki, zarodek otrzymuje materiały odżywcze za pomocą łożyska

symetria promienista

wyróżniamy wierzch i spód ciała, nie można określić lewej i prawej strony oraz części przedniej i tylnej; gatunki osiadłe i wolno poruszające się - parzydełkowce; lokalizacja receptorów odbierających bodźce ze środowiska na wierzchniej części ciała

symetria dwuboczna

wyodrębniamy przód i tył oraz stronę prawą i lewą; wykształcenie odcinka głowowego, skomplikowanie budowy wewnętrznej organizmu, udoskonalenie odbioru informacji ze środowiska dzięki rozwojowi układu nerwowego i narządów zmysłów

gąbki charakterystyka

nibytkankowce dwuwarstwowce choanocyty, element bentosu zdolność do regeneracji osiadły tryb życia odżywianie(filtrują przepływającą wodę i wyłapują z niej zawiesinę organiczną; mają ostie(pory) otwór odpływowy-oskulum spongocel-jama paragastralna;

gąbki budowa ściany od zew

pinakocyty pomiędzy ostium, mezoglea-galaretowata warstwa, w niej skleryt oraz amebocyt, choanocyty zaopatrzone w wić; typy budowy ciał ascon sycon(choanocyty wyściełają kanały) leucon (kuliste komory); szkielet organiczny-spongina lub mineralny-spikule

rozmnażanie gąbek

pączkowanie, fragmentacja, pąki przetrwalnikowe, hermofrodytyzm, gamety z amebocytów, plemniki wychwytywane przez choanocyty, zygota, amfiblastula(wapienne) parenchymula(niewapien)

parzydełkowce budowa od zew

ektoderma(kom nabłonkowo-mięśniowe, nabłonkowo-zmysłowe, nabłonkowo-nerwowe, kom parzydełkowe-knidocyty, kom interstycjalne(totipotencjalne)), mezoglea, endoderma(kom interstycjalne, gruczołowe, nabłonkowo-mięśniowe); jama gastralna otwór gębowy

ropalia (ciałka brzeżne)

kolbki, które stanowią narządy zmyslu równowagi, węchu i wzroku, występujące na brzegach tarczy meduz; oczka-odróżnianie natężenia światła, statocysty-narządy równowagi z wew grudką węglanu lub fosforanu wapnia (statolit)-orientacja w przestrzeni

układ rozrodczy parzydełkowców

rozmnażanie bezpłciowe: pączkowanie polipa tworzenie kolonii, pączkowanie meduzy, podział podłużny, podział poprzeczny, strobilizacja, metageneza - przemiana pokoleń: zapłodnienie, planula, polip, strobilizacja, efyra-młoda meduza

płazińce charakterystyka

trójwarstwowce dwuboczna symetria ciała grzbietobrzuszne spłaszczenie acelomatyczne jama ciała(schizocel) wypełniona parenchymą(turgor kom-funkcja szkielet hydrauliczny, pochłanianie, usuwanie pokarmu) cefalizacja (proces wyodrębniania odcinka głowowego)

układy u płazińców

pokarmowy: otwór gębowy gardziel jelito(przednie,środkowe) brak otworu odbytowego(niedrożny); oddychanie przez powłokę ciała pasożyty beztlenowo; nerwowy: zwoje nerwowe podłużne pnie nerwowe spoidła poprzeczne; wydalniczy(protonefrydialny) kom płomykowe

rozmnażanie płazińców

hermafrodyty; przywra krwi-rozdzielnopłciowa, zaznaczony dymorfizm płciowy; układ: jajniki jądra przewody rozrodcze narządy kopulacyjne; zapłodnienie krzyżowe; rozwój prosty lub złożony; pedogeneza - zdolność larw do rozmażania bezpłciowego

żywiciele

pośredni-gatunek w którym pasożyt odbywa część cyklu rozwojowego przed osiągnięciem dojrzałości płciowej; ostateczny- w jego ciele odbywa się płciwe rozmnażanie pasożyta; pasożyt monokseniczny-związany z jednym gatunkiem żywiciela, polikseniczny-z wieloma

nicienie charakterystyka

zew część ciała okrywa wór powłokowo-mięśniowy (okórek warstwa nabłonkowa-hipoderma z bud komórkową lub syncytialną-tworzy zgrubienia-wałki hipodermalne, poj. warstwa mięśni podłużnych) przekrój ciała obły pierwotna jama ciała wypełniona płynem surowiczym

nicienie układy

pokarmowy-drożny zakończony otworem odbytowym jelito(przednie środkowe tylnie) otwór gębowy z wargami z ząbkami lub sztylecikami; wymiana gazowa całą powierzchnią ciała pasożyty beztlenowo; nerwowy: obrączka okołogardzielowa 6-8 podłużnych pni nerwowych

syncytium

wielojądrzasta komórka powstająca przez połączenie wielu komórek uprzednio samodzielnych; u gatunków pasożytniczych płazińców komórki nabłonkowe zlewają się tworząc syncytium

rozmnażanie nicieni

większość rozdzielnopłciowa; żeńskie narządy postać ślepo zakończonych cewek, męskie z pojedynczej cewki nasieniowód w tylnej części ciała łączy się z przewodem pokarmowym tworząc wspólne ujście zwane stekiem(kloaką); zapłodnienie wew, samice jajorodne

pierścienice charakterystyka

metameria-segmentacja ciała podział na pierścienie, zew okrycie-wór powłokowo-mięśniowy(nabłonek z oskórkiem 2 warstwy mięśni); celoma-wtórna jama ciała wypełniona płynem pomiędzy worem a jelitem; odcinki głow tułow odby; płat głowowy-prostomium

pierścienice układy

pokarmowy drożny jelito przednie(jama gębowa gardziel przełyk żołądek) środkowe tylnie; wymiana gazowa cała powierzchnia ciała u wieloszczetów parapodia-skrzela zew; krążenie układ zamknięty system naczyń okrężnych 2 główne grzbietowy i brzuszny;

rozmnażanie pierścienice

rozdzielnopłciowość lub obojnactwo; trochofora-planktoniczna larwa wieloszczetów i niektórych mięczaków; wieloszczety-moze być rozmnażanie bezpłciowe; skąposzczety mają siodełko formowanie kokonów pijawki rozmnażanie płciowe rozwój w kokonach