geografia

archaik

formowanie się skorupy ziemskiej i fundamentów kontynentów, pierwsze oceany, prymitywne organizmy, kratony, tarcze, platformy, atmosfera

proterozoik

pierwsze łańcuchy górskie, rodinia phantaloose, wulkanizm, globalne zlodowacenie - ziemia śnieżka, organizmy wielokomorkowe i szkieletowe

hadeik

stygniecie ziemi, powstanie księżyca

kambr

rozpad rodinii na gondwane laurencje baltike i syberie, orogeneza kaledonska, kambryjska eksplozja życia, trylobity koralowce ślimaki głowonogi

kaledonidy

góry swietokrzyskie skandynawskie sajany poludniowochinskie

ordowik

najwieksza transgresja morska, zlodowacenie na gondwanie, zalanie wszystkich kontynentow, rosliny ladowe, 1. wielkie wymieranie gatunkow 60% przez zlodowacenie graptolity

sylur

pierwsze ryby, owady, skorpiony, rośliny naczyniowe, najsilniejsza faza orogenezy kaledonskiej, przemieszczanie się kontynentów

dewon

jeden z najcieplejszych okresów klimat pustynny początek orogenezy hercynskiej, paprocie, amonity, 2. wielkie wymieranie gatunków 80%

hercynidy

sudety herc rodopy kantabryjskie iberyjskie ural tienszan smocze

karbon

łączenie się kontynentów, panteon, powstanie węgla kamiennego, rozkwit paproci skrzypow, pierwsze gady

perm

powstanie pangei, rośliny nagonasienne, liczne transgresje i regresje morskie, silny wulkanizm, zmiana składu atmosfery, 3. ww gatunków 90%