Geografia Dział 1

jakie są najdalej wysunięte punkty w Polsce?

na północy- Gwiazda Północy- 54.50 N, na południu - Szczyt Opołonek w Bieszczadach-49 stopni N, na wschodzie- kolano Bugu koło Zosina- 24,09 E, na zachodzie - kolano Odry- 14.07 E

jakie są konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej?

z rozciągłości południkowej wynika różnica długości dnia i nocy pomiędzy krańcami południowymi a północnymi. w Jastrzębiej Górze w dniu przesilenia dzień trwa godzinę dłużej. Rozciągłość równoleżnikowa decyduje o różnicach czasu słonecznego.

jakich polska ma sasiądów?

Polska ma 7 sąsiadów: Litwe, Ukraine, Słowację, Czechy, niemcy, białoruś, i Rosję.

Ile jest województw w Polsce?

w polsce jest 16 województw, istnieją również gminy i powiaty.

co to jest orogeneza, gdzie występowała?

Ruchy górotwórcze- orogezy-proces fałdowania skał

na styku jakich platform położona jest Polska?

na styku platformy wschodnioeuropejskiej, prekambryjskiej, i strefy fałdowań alpejskich.

co to są gołoborza?

gołoborza to rumowiska skalne składające się z dużych ostrokrawędzistych głazów.

co to były glacjały?

były to okresy kiedy powiększał się lądolód, zwiększała się jego masa i zasięg.

co to były interglacjały?

były to okresy ocieplenia kiedy lądolód wytapiał się.

jakie były zlodowacenia w Polsce i kiedy wystąpiły?

dowacenia: Najstarsze; zlodowacenie Sanu(Południowo-polskie)-objęło prawie cały kraj. Zlodowacenie Odry- Środkowo-Polskie (objęło północną, zachodnią i środkową Polskę), oraz Zlodowacenie Wisły (północno-polskie -zachód Polski)

jakie są formy działalności lodowca?

należą do nich moreny, sandry, ozy, pradoliny

co to jest morena czołowa?

to materiał skalny wytapiający się przed czołem lodowca

co to są sandry?

to rozległe, piaszczysto- żwirkowe stożki.

co to są ozy?

to materiał piaszczysto żwirowy w postaci wałów

co to są pradoliny?

to rozlegle tereny wyżłobione przez rzeki płynące wzdłuż czoła lodowca,

jak dzielimy surowce mineralne?

surowce mineralne dzielimy na: surowce energetyczne, surowce metaliczne, surowce chemiczne, surowce skalne.

co zaliczamy surowców energetycznych?

do surowców energetycznych zaliczamy: węgiel brunatny, węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny. Węgiel kamienny- zagłębie Gornośląskie, Wyżyna lubelska. ropa i gaz ziemny-zagłębie przedgórskie, Węgiel brunatny- okolice Bełchatowa

co zaliczamy do surowców metalicznych?

zaliczamy do nich: rudy żelaza, rudy miedzi, cynku i ołowiu, rudy miedzi wystepuja w regionie legnicy i głogowa, rudy cynku i ołowiu w rejonie olkusza i piekar ślaskich.

jakie są surowce chemiczne?

do surowców chemicznych należą: sól kamienna, sól magnezowa, siarka oraz fosforyty. Siarka występuje w tarnobrzegu, sól potasowa w Gdańsku

jakie są cechy klimatu Polski?

zróżnicowanie rocznej amplitudy powietrza, niewielkie opady głównie w półroczu letnim, przewaga wiatrów zachodnich, latem pólnocno-zachodnich, sześć termicznych pór roku(przedwiośnie, wiosna, lato, jesień, przedzimie, zima) duża zmienność pogody.

co ma wpływ na klimat w polsce?

na klimat mają wpływ masy powietrza napływające z różnych kierunków i wędrujące fronty/ front ciepły przynosi mało intensywne, ale długotrwałe opady, front chłodny krótkotrwałe lecz obfite.,

w jakiej strefie klimatów leży Polska?

Polska leży w strefie klimatów umiarkowanych przejściowych.

co to jest okres wegatacyjny?

okres wegetacyjny- to okres wegatacji roślin, to liczna dni w roku ze średnią dobową temperaturą wynosząca conajmniej 5 stopni. jego trwa ok 190 dni.

co to jest halny?

to typ wiatru fenowego, występujący w tatrach, powstaje na skutek zmiany ciśnieniaatmosferycznego.

co to jest rzeka?

jest to inaczej ciek wodny

co to jest rzeka główna?

jest to rzeka która nie jest dopływem innej rzeki i uchodzi do morza

co to jest dorzecze?

dopływ rzeki tworzy jeden system rzeczny

jakie są dopływy Odry?

odra ma dopływy prawobrzeżne i lewobrzeżne. Prawobrzeżne to: drawa, Warta, obra, barycz.lewobrzezne" Bóbr, Nysa Łużycka ,Morawa/

ile zlodowacen było w Polsce?

W polsce miały miejsca trzy orogenezy: kaledonska (góry Świętokrzyskie), hercyńska (sudety, góry Świętokrzyskie), Orogeneza Alpejska - w czasie tej orogenezy powstały Karpaty i zapadlisko przedkarpackie

co to jest klimat?

klimat to charakterystyczny dla danego obszaru układu stanu pogody.

jakie masy powietrza kształtują klimat w polsce?

polarno morskie (zimy -odwilz, lato-opady,) polarno kontynentalne (zimy mroźne, lata suche), arktyczne- napływa z północy zimą przynosi opady śniegu i mrozy, zwrotnikowe - napływa z południa, zimą przynosi nagłe ocieplenia, latem- pogodę burzową i parną.

Prawe dopływy Wisły od źródła.

1. Soła 2. Skawa 3. Raba 4. Dunajec 5. Wisłoka 6. San 7. Wieprz 8. Świder 9. Bugonarew 10. Skrwa 11. Drwęca 12. Osa 13. Liwa

Lewe dopływy Wisły od źródła.

1. Przemsza, 2. Dłubnia, 3. Szreniawa, 4. Nida, 5. Czarna, 6. Opatówka, 7. Kamienna, 8. Iłżanka, 9. Radomka, 10. Pilica, 11. Bzura, 12. Brda, 13. Wda, 14. Wierzyca.

Prawe dopływy Odry od źródła.

1. Mała Panew 2. Stobrawa 3. Widawa 4. Barycz 5. Warta z Notecią

Lewe dopływy Odry od źródła.

1. Nysa Kłodzka 2. Oława 3. Ślęża 4. Bystrzyca 5. Kaczawa 6. Bóbr 7. Nysa Łużycka

Gatunki flory (roślinności) z okresu zlodowaceń zwane są? A ich przykłady występujące w Polsce to m.in. to.

Reliktami.Np.: wierzba lapońska, dębik ośmiopłatkowy.

Gatunki flory (roślinności) ograniczone do konkretnego obszaru to? Jeden z gatunków to.

Endemitami np.: skalnica tatrzańska.

Jaki procent powierzchni polski w procentach zajmują lasy?

Około 30 %.

Lasy z przewagą drzew iglastych to?

Bory.

Główne typy lasów w Polsce to?

bory sosonowe (np. Puszcza Piska, Bory Tucholskie), bory mieszane (różne drzewa iglaste)(wschodnia część kraju); bory świerkowe (np. PuszczaBorecka, Pojezierze Mazurskie, góry) bory jodłowe (np. GóryŚwiętokrzyskie)

Główne typy lasów w Polsce to 2?

Buczyny(np. PomorzeZachodniePuszczBukowa na wyżynach; w górach regla dolnegoPuszczaKarpacka), Łęgi (lasy liściaste terenów okresowo zalewanych, wzdłuż rzek i nad jeziorami, wierzba, topola, wiąz)

Główne typy lasów w Polsce to 3?

Olsy (tereny podmokłe, zabagnione, torfowiska, Puszcza Kampinoska, Dolina Biebrzy, olsza czarna, brzoza omszona), Grądy (wielogatunkowy i wielowarstwowy las liściasty zazwyczaj z przewagą grabów i dębów oraz z udziałem różnych innych gatunków.

Lasy Polski

Szata roślinna polski typowa jest dla strefy klimatów umiarkowanych, ciepłych. Zróżnicowanie klimatyczne polski spowodowało znaczne, jak na tak niewielki obszar, zróżnicowanie jej szaty roślinnej.

Polska leży w strefie gleb?

- brunatnych i bielicowych – około 82 %. - czarnoziemy – około 1% - powstałe na lessach – Nizina Wielkopolska, Wyżyna Sandomierska, okolice Krakowa

Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 1?

- gleby bagienne (około 9%) – gleby słabe, złe, nieurodzajne, powstałe w wyniku nagromadzenia szczątków roślinności bagiennej w warunkach beztlenowych – tereny bagien nad Notecią, Warmią, Wieprzem

Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 2?

- mady (około 5%) – powstały na mułach rzecznych, występują w dolinach rzek, na Żuławach Wiślanych

Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 3?

- czarne ziemie (około 2%) – gleby żyzne, urodzajne, powstałe na terenach zabagnionych, ich czarne zabarwienie spowodowane jest duża zawartością próchnicy – okolice Wrocławia, Kujawy

Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 4?

- rędziny (około 1%) – gleby dość urodzajne, powstałe na skałach węglowych – Niecka Nidy, Polesie Lubelskie

Inne gleby?

- gleby górskie (Karpaty, Sudety) - gleby zdegradowane przez człowieka i przemysł (okręgi przemysłowe, aglomeracje miejskie)

W Polsce wprowadzono podział na sześć klas bonitacyjnych

1. Klasa I - gleby orne najlepsze; 2. Klasa II - gleby orne bardzo dobre. 3a. Klasa IIIa - gleby orne dobre. 3b. Klasa IIIb - gleby orne średnio dobre

W Polsce wprowadzono podział na sześć klas bonitacyjnych 2

4a. Klasa IVa - gleby orne średniej jakości, lepsze, 4b Klasa IVb - gleby orne średniej jakości, gorsze 5. Klasa V - gleby orne słabe 6. Klasa VI - gleby orne najsłabsze

Gleby ulęgają degradacji na skutek:

- erozji wodnej – wymywanie - erozji eolicznej – wywiewanie - zatrucie metalami ciężkimi i substancjami toksycznymi - zatrucie chemia roślinna - stepowienie - przesuszanie

Zasolenie Bałtyku.

Zasolenie jest stosunkowo niewielkie i regionalnie zróżnicowane. W Zatoce Puckiej wynosi 0,005‰, w basenie środkowym około 6-7‰, a w Zatoce Botnickiej i Fińskiej 3‰.

Zasolenie Bałtyku.

Wzrost zasolenia postępuje wraz z głębokością.

Zasolenie Bałtyku.

Zasolenie zmniejsza się w kierunku północnym i wschodnim.

Zasolenie Bałtyku.

Największe występuje w rejonie cieśnin duńskich, gdzie docierają słone wody oceanu podczas zachodnich wiatrów zwiększając zasolenie do 30 ‰, a podczas wschodnich zmniejszając do 10 ‰.

Bałtyk powierzchnia i głębokość.

Zajmuje powierzchnię 422 tys km2, a średnia głębokość wynosi 55 m. Bałtyk jest stosunkowo płytki – około 80% leży na głębokości 50-100 m. Tylko 2 % powyżej 200m. Rozciąga się południkowo na długość ok. 1 300 km.

Typy wybrzeży wokół Bałtyku.

Zalewowo-mierzejowe – plaże budowane przez morze poprzez zalewanie terenów nisko położonych ·Mierzejowe – południowe wybrzeże budowane przez prądy przybrzeżne osadzające materiał w miejscu załamania linii brzegowej.

Typy wybrzeży wokół Bałtyku

·Klifowe – morze niszczy wysoki brzeg – wyspa. Wolin, Gdynia, Jastrzębia Góra ·Fiordowo - szkierowe – Szwecja, Finlandia.