geografia 💀💀

północ

gwiazda północna 54°50'

południe

opolonek 49°00'

zachód

kolano Odry 14,°07'

wschód

kolano Bugu 24°09'

litwa

Wilno

Białoruś

Mińsk

Ukraina

Kijów

Czechy

Praga

Słowacja

Bratysława

Niemcy

berlin

Rosja

Moskwa

rozciągłość południkowa

podczas przesilenia letniego na północy Polski dzień trwa prawie godzinę dłużej

rozciągłość równoleżnikowa

na wschodzie Polski (kolano Bugu) jest o 40 minut później

holocen

czwartorzęd, współczesne procesy rzeźbotwórcze

plejstocen

kenozoik, zlodowacenia Polski

peleogen

kenozoik, nasilenie ruchów orogenezy alpejskiej powstanie Karpat

mezozoik

początek orogenezy alpejskiej, wielokrotne zalewy morskie, powstawania skał osadowych

paleozoik

tworzenie się węgla kamiennego że szczątków obumarłych paproci, orogeneza hercyńska I kaledonska

prekambr

aktywność wulkaniczna, powstawanie najstarszych skał, powstawanie cokołów kontynentalnych

geologia

nauka o budowie i historii ziemi

orogeneza hercyńska

paleozoik, Sylur perm Sudety i pionowy wypiętrzenia gór świętokrzyskich

orogeneza kaledońska

paleozoik, kambr, dewom góry świętokrzyskie

orogeneza alpejska

mezozoik trwa do dzisiaj Karpaty, Tatry

Karpaty

młode wysokie o ostro zakończonych szczytach, góry fałdowe

Bieszczady

pasmo karpat

góry zrębowe

Sudety, powstały w wyniku zderzenia się płyt litosfery część gór podnosi się a część obniża

góry wulkaniczne

powstały na skutek działania wulkanów

góry fałdowe

fałdowanie I wypiętrzenie się mas skalnych, Karpaty i góry świętokrzyskie

Sudety

orogeneza hercyńska, strome zbocza i rozległe płaskie partie szczytowe, góry średnie (600-1500) fałdowo-zrebowe

góry świętokrzyskie

fałdowe

surowce mineralne

chemiczne, metaliczne, energetyczne, skalne

węgiel brunatny

energetyczny, okolice Bełchatowa, Konina i turszowa

węgiel kamienny

energetyczny, Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska, Zagłębie dolnośląskie (Sudety)

ropa naftowa

energetyczny I chemiczny, szelf morza bałtyckiego, okolice Dębna lubuskiego,(rejon karpacki) Jasło Krosno grolice(bliskie wyczerpania)

gaz ziemny

energetyczny I chemiczny, polska południowo wschodnia(okolice Lubaczowa, Przemyśla Jarosławia) nizina południowowielkopolska pojezierze wielkopolskie(Trzebnicy, Ostrowo wielkopolskie)

sole potasowe

chemiczne, Kłodawa zatoka pucka

sól kamienna

chemiczny, Kłodawy Inowrocław (Kujawy) nizina południowowielkopolska, Bochnia I Wieliczka

siarka

chemiczny, okolice Tarnobrzega

ołów i cynk

metaliczne, Olkusz, Piekary Śląskie i Trzebnia

rudy żelaza

metaliczne, Częstochowa Zagłębie staroslaskie Suwałki (wydobycia nie bierze się pod uwagę)

rudy miedzi

metaliczne, Zagłębie legnicko golowskie

wiatr halny

suchy porywisty wiatr

okres wegetacji

okres w ktoeym temperatura wynosi ponad 5 stopni a rośliny mogą rosnąć, na zachodzie trwa ok. 220 dni a na wschodzie 190

temperatura powietrza w styczniu

na zachodzie najzimniej na wschodzie najcieplej(klimat kontynentalny i nadmorski) izotermy prawie południkowo

temperatura powietrza w lipcu

izotermy prawie równoleżnikowo, najzimniej w górach najcieplej w wyspach cieplnych (miastach)

roczna amplituda temperatury

I'm bardziej na wschód tym większe amplitudy

suma opadów

okolo600mm

warunki klimatyczne

wpływają na rolnictwo i turystkę