Filozofia 4

historycyzm

wiara w konieczność występowania pewnych procesów historycznych.

holizm

poglad zakladajacy prymat calosci nad czescia.

hylemorfizm

poglad uznajacy, ze wszystkie istniejące samodzielne rzeczy złożone sa z 2 skladnikow: formy i materii.

idea

byt doskonaly, ktory istnieje wiecznie i jest prawzorem, forma rzeczy zmysłowych.

idealizm

kierunek głoszący, ze podstawowa realności sa idee, swiadomosc, natomiast świat materialny jest czyms wtórnym, pochodnym. Idee sa bytami niezmiennymi i wiecznymi.

idealizm absolutny

wyjaśnianie bytu przez pojecie ducha, który go stworzył i jest wszystkim.

idealizm epistemologiczny

stanowisko filozoficzne, które przyjmuje, ze prawde o świecie możemy poznac dzięki rozumowi i ideom, którymi sie posługujemy.

idealizm ewolucyjny

poglad głoszący niezależne istnienie idei i ich rozwój w czasie.

idealizm obiektywny

w odróżnieniu od idealizmu subiektywnego - głosi m.in. ze świat idei (jedynie istniejący) jest niezależny od ludzkiej myśli - i w tym sensie obiektywny.

idealizm transcendentalny

w fenomenologii przekonanie, ze świadomosc konstytuuje "wszelki możliwy sens".

idee

byty niezależne od doświadczenia.

idee jasne i wyraźne

wedlug Kartezjusza idee niepodlegające watpeniu.

idee proste

wedlug Locke'a powstają w umyśle w efekcie procesów poznawczych powiązanych z doświadczeniem.

idee regulatywne - dusza, wszechświat i Bog

czyste pojęcia rozumu, które nie poszerzają naszej wiedzy, sa wyrazem metafizycznego pragnienia.

idee zlozone

wedlug Locke'a powstają w umyśle na skutek procesów poznawczych, laczacych idee proste. Sa polaczeniem elementów, które dostały sie do umysłu na drodze empirycznej.

idee wrodzone

te, ktore sa obecne w ludzkim umyśle od urodzenia. Zwolennikiem takiego poglądu byl Kartezjusz, ktory twierdził, ze idea bóstwa, nieśmiertelności czy wolności wpisane sa w konstytucje ludzkiego umysłu.

ideologia

zbior przekonań i myśli, które staje sie podstawa strategii działania spolecznego i politycznego.

iluminacja

oswiecenie.

immaterializm

stanowisko idealistyczne zaprzeczające istnieniu substancji materialnych niezależnych od spostrzeżeń oraz gloszace, iz realne istnienie przysługuje tylko substancjom duchowym i postrzezeniom.

imperatyw kategoryczny

zasada naczelna, nakaz obowiązujący w sposób powszechny, bezwarunkowy i bezwzględny.