filoz

Co to fizis?

Natura ludzka. Nie można z nią negocjować.

Co to nomos?

Są to prawa obyczajowe. Można je negocjować.

punktualność to fizis czy nomos?

fizis bo nomos można negocjować

arete

najlepszość, trwała predyspozycja do czynienia czegoś

Czego poszukuje Sokrates?

mądrości, oświecony głupiec

Sofiści arete uważali za fizis czy nomos?

fizis, arete mamy bo się z nim urodziliśmy

Sorkrates uważał arete za fizis czy nomos?

nomos, gdyż arete zdobywamy przez doświadczenie, dobro i zło jest poznawalne, można się tego nauczyć. Jeśli ktoś wiedziałby co to jest dobro to by nie czynił źle

Przy kim naradzają się pierwsze rozważania o człowieku?

przy Sokratesie, Duchowość, ludzka dusza, człowieczeństwo. Odkrywa to co w człowieku można doskonalić.

Co to jest filozofia?

Jest to umiłowanie mądrości, szukanie sensu i celu istoty.

Czym jest poznanie doksalne

doksa - to poznanie zdrowo-rozsądkowe, wszytsko co podpada pod nasze zmysły

Czym jest poznanie epistemialne?

Epistemia - poznanie przez wiedzę uniwersalną i powszechną

Jak rozpatrujemy naukę?

Przedmiot badania - co?, Aspekt - co to znaczy że służy do czegos? Z czego jest wykonane?; Metoda - jak badamy?, Cel - do czego chcę dojść - zeby nie badać w nieskończoność

Paranauka

Widzi mi się żeby było tak i tak

Każda nauka ma swoją naukę badawczą. Jakie wyróżniamy nauki badawcze (tylko 1?)?

Scjentyzm

Co to scjentyzm?

sprawdza co spełnia określone kryteria - nauki przyrodnicze, matematyczne - zauwazyć zmierzyć, obliczyć - mamy naukowe odpowiedzi!

Gdzie pojawia się filozofia?

W starożytnej Grecji! (Pasterze)

Co to jest ARHE?

Początek, zasada początku, prazasada definiująca rzeczywistość.

Helizoizm - Helizoiści

Wszelka materia jest ożywiona. Zdolnośc poruszania się zunawany za objaw posiadania duszy.

Kto jest Helizoistą?

Tales - mówi że wszystko jest ożywione co widać w bursztynie i magnesie

Jak brzmiało pierwsze filozoficzne pytanie?

Dlaczego? (Dlaczego gwiazdy świecą? Skąd się to wzięło?)

Co to APEJRON?

wszystkość, bezkres

Do kogo się odnosi pojęcie APEJRON?

do Anaksymandra

Co według Anaksymandra stanowi zasadę rzeczywistości?

APEJRON. Mechanizm tworzenia świata polegał według niego na wyłanianiu sie z APEJRONU przeciwieństw, tj. ciepło zimno. Narodziny - rozdzielenie się przeciwieństw, śmierć-połączenie się w bezkres

Co według Talesa stanowi zasadę rzeczywistości?

Woda

Anaksymander

Zasada rzeczywistości APEJRON, czyli bezkres, stan przyrody w którym wszystko jest zmaiszane. Powtarzający się cykl działań - wszystko opada i podnosi się, woda gęstnieje, twardnieje, topi się, skrapla. Z bezkresu powstały 4 żywioły

Co jest ARHE dla Anaksymenesa?

Powietrze - wysublimowane tchnienie, cykl działań. Jest ono ilościowo nieskończone, więc z niego może wszystko powstać. Wszystko zbudowane z powietrza stanowi jedność

Czym dla Heraklita było ARHE?

Ogień - wszystko powstało z ognia. Pozostałe żywioły można określić, ale ognień nie iwadomo jaki ma kształt. Ogień jest zmienny! Rzeczywistość jest zmienna.

Logos

odwieczny rozum, nieustanne zmiany. Rządzi człowiekiem i jego zmianami.

Panta Rei

nie mmozna wejść 2 razy do tej samej rzeki bo wszytsko płynie i to już nie będzie ta sama rzeka a i człowiek też już jest inny.

Parmenides z Elei

Byt jest, niebytu nie ma! Byt to coś co jest. Niebyt to zaprzeczenie bytu. Mówi że wszystko jest stałe

Który filozof mówi że wszystko jest stałe?

Parmenides z Elei

Kto sformuował 4 dowody na nieistnienie ruchu?

Zenon z Elei

Jakie są dowody na nieistnienie ruchu?

1. Dychotomia, 2. Achilles i żółw, 3. Strzała, 4. Stadion

Zenon z Elei

Sformuował 4 dowody na nieistnienie ruchu. Broni tezy o niezmienności i niepodzielności bytu. Nie można w nieskończonosć dzielić czegoś bo otrzyma się w końcu części nie posiadajace wymiarów, a suma części bez wymiarów musi być równa 0.

Dowody na nieistnienie ruchu: Dychotomia

Skończony odcinek możemy podzielić na wiele nieskończonych mniejszych odcinków. Biegacz nigdy nie dobiegnie do mety bo nie można pokonać nieskończonej liczby odcinków w skończonym czasie

Dowody na nieistnienie ruchu: Achilles i żółw

Achilles 2 x szybszy od żółwia. Kiedy żółw w połowie drogi to dopiero Achilles rusza. Ale nigdy nie dogoni żółwia bo zawsze będzie ich dzielić zmniejszajaca się odległowść

Dowody na nieistnienie ruchu: Strzała

Strzała lecąc do tarczy się nie porusza. Zawsze znajduje się w okreslonym punkcie, więc w każdej chwili była w spoczynku i poruszała się jednocześnie

Dowody na nieistnienie ruchu: Stadion

3 rydwany: A stoi a B i C poruszają się w przeciwnych kierunkach z jednakową szybkością. Względna szybkość z którą mija się B i C jest 2 razy szybsza od tej z która mijają A

Demokryt z Abdery

Matrialista, świat składa się z atomów (cegiełek) - wiecznych niepdzielnych i niezmiennych. Jak w p[rzyrodzie coś się zmienia to atomy zmieniają jedynie swoje połozenie

Parmenides

Byt jest, niebytu nie ma! Wszystko jest stałe. - np imię moje jest stałe

Czym jest ARHE dla Pitagorasa?

Cyfrą -cyfra określa wszystko, wszystko może być cyfrą opisane

Pitagoras

Arhe jest cyfrą. Cała wiedza pochodząca od poznania zmysłowego to iluzja, tylko umysł prowadzi do PRAWDY

Co to sa SOFIZMATY?

Zdania, co do których nie można orzec czy są logicznie poprawne - czy są prawdą czy fałszem. (Jesli czegoś nie zgubiłem to to posiadam - a jak orzec to o byciu łysym?)

Szkoła megarejska

Chęć poszukiwania ARHE. Zabawa konwencją, formą i formułą. Sofizmaty

Sofiści

wędrowni nauczciele. Każdy z nich ma swoje teorie - relatywizm poznawczy. Prawda jest umowna, pojawia się w oparciu przez dogadanie się

Sokrates

oświecony głupiec, poszukuje mądrości! Uważa ze dobro i zło ejst poznawalne i można się tego nauczyć. Pokazuje ludziom że nie wiedzą żeby chcieli poszukać prawdy, chodzi rozmawia. 70-lat skazany

O co oskarżono Sokratesa?

o ateizm państwowy - nie wyznaje państwowych bogów, oraz demoralizację młodzieży- niszczenie państwa.

Jaskinia Platona

Ludzie widzą cienie, nie widzą tego co te cienie czyni. Cień to tylko coś co nam się wydaje że jest. Świat cieni jest zmienny, nietrwały, skończony, niedoskonały, materialny - powoduje zmianę, ujednostkowiony (jedno krzesło), dualizm!

Czym jest IDEA

Platon-Istnieje tylko idea. byt jest ideą. Wszystko co istnieje jest cieniem - to co widzimy jest zmienne. Tylko idea jest niezmienna, trwała, wieczna, nieskończona, doskonała, duchowa, ogólna i niejednostkowa. idea samochodu - ma 4 koła

Skąd sie wzięły IDEE?

Są wiekuiste, istnieją od zawsze, nigdy się nie skończą. Zawsze były i zawsze będą.

Jaka jest najwyższa IDEA?

IDEA dobra - nie utożsamiana z Bogiem.

Wymień 3 kategorie doskonałości według Platona

Prawda, Dobro, Piękno

Co żyje wraz z Ideami?

bóstwa, w tym Demiurg

Kim jest Demiurg i z kim jest wiązany - kto w niego wierzył?

(Platon) kreator, stwórca, zachwycając się ideami postanowił je uwiecznić w materii.

Materia pierwsza

to coś z czego skonstruowany jest swiat pierwszy

Jaki jest swiat wg Platona?

Idealistyczny i spirytualistyczny. Idealistyczny, nie idealny, bo idealna jest Idea, a on jest na wzór ideii

Co wg Platona burzy ład i porządek?

Człowiek. Jako jedyny na świecie ma władzę rozumową, niemaerialną, z myśli nie można wyciągnąć materii bo ejst niematerialna.

Co jest przeciwieństwem materii?

duchowość. Myśl nie ejst materią, ma strukturę duchową. Myśl skoro nie pochodzi z tego świata bo nie ejst materialna to pochdzi bze swiata idei.

Czym jest dusza?

Dusza jest ideą. Zna cały świat ideii. Jest Człowiek to dusza umieszczona w klatce materilnego ciała.

Opowieść o Duszy - która chciała powozić rydwanem Heliosa.

Kiedy Helios poszedł siku to zasiadła w rydwanie, ale drugi koń, czarny był krnąbrny, i gdyby Helios nie odnalazł szybko Duszy w rydwanie to spadliby w odchłań. Duszę wyrzucili w świat materii i tak powstał człowiek

Co to ANAMNEZIS?

Przypomnienie. Dusza musi sobie przypomniec cała wiedzę o świecie ideii.

Doksa i epistemen - poznanie jakich światów?

Doksa - poznanie świata materialnego. Epistemen - poznanie świata niematerialnego, świata ideii, duchowego. By poznać prawdziwą wiedzę. Filozof dąży do poznania świata ideii.

Jak można się zbawić wg Platona?

Poprzez poznanie prawdziwej wiedzy świata ideii. a poznaje ją tylko filozof. Trzeba zostać filozofem.

Kto jako pierwszy stworzył z filozofii naukę?

Platon

Czym jest Teleos?

Cel, wszystko dąży do tego celu

Do prawdy wg Platona dochodzymy jakimi drogai?

zmysłów, rozumu i intuicji

Miłość to wg Platona

dążenie duszy do osiągnięcia duchowego piękna, pożądanie dobra

Co dla Platona jest cnotą?

Zbliżanie się do ideii - ostatecznego bytu.

Platon - nurt naturalistyczny

biorę świat i coś tworzę, rzeźbię

Platon - nurt mistyczny

boski szał - artysta to ten który jest ogarnięty boskim szałem, ogarnięty zachwytem i chce coś tworzyć.

Platon: 3 cnoty duszy:

Porządliwość - kupcy, Męstwo - wojownicy, Mądrość - królowie i mędrcy

Co to Estetyka wg Platona?

umiłowanie sztuki, tchnienie, umiejętność wytwórcza, tworzenie, wytwarzanie. Nie ma podziału na artystę i rzemieślnika - każdy z nich cos tworzy

Państwo Platona było podzielone na:

3 stany: Najniższy - stan kupców, rzemieślników - takich którzy coś wytwarzali. Drugi - stan wojowników, obrońców, żołnierzy. Stan trzeci - królów rządzących, mędrców, myślicieli.