Embriololo

Jaka substancja stymuluje dojrzewanie komórek ziarnistych?

folitropina (FSH)

Pełna nazwa FSH

folitropina / hormon folikulotropowy

Co pobudza przedni płat przysadki do wydzielania FSH i LH?

gonadoliberyna (GnRH)

Co wytwarza LH i FSH?

Przedni płat przysadki

Co reguluje proliferację komórek ziarnistych?

GDF9 należący do TGFbeta wydzielany przez oocyt

Co warunkuje dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych?

FSH i LH

Fazy dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego

1. Pęcherzyk pierwotny 2. Pęcherzyk wzrastający preantralny 3. Pęcherzyk wzrastający antralny 4. Dojrzały pęcherzyk Graafa

Jak nazywa się dojrzały pęcherzyk jajnikowy?

pęcherzyk Graafa

Jakie komórki pęcherzyków jajnikowych wydzielają estrogeny i jak przebiega ten proces?

Komórki osłonki wydzielają testosteron i androstendion, a komórki ziarniste przekształcają je w estrogenyq

Wpływ estrogenów na metabolizm organizmu

Indukują wejście endometrium w fazę wzrostu, powoduje rozrzedzenie śluzu w szyjce macicy, stymuluje wydzielanie LH

Co pobudza oocyt do zakończenia mejozy I i wejścia w mejozę II?

Wysokie stężenie LH aktywuje czynnik promujący dojrzewanie (MPF), który pobudza oocyt

Skutki gwałtownego wzrostu stężenia LH w cyklu jajnikowym

aktywacja czynnika promującego dojrzewanie (MPF), owulacja, pobudzenie pęcherzyka do wytwarzania progesteronu jako ciałko żółte

W jakiej fazie podziału jest zatrzymany oocyt tuż przed owulacją

Metafaza mejozy II

Czym jest znamię pęcherzyka?

Nieunaczynione uwypuklenie ściany jajnika tuż przed owulacją

Kluczowa waga LH podczas owulacji

Wysokie stężenie LH stymuluje aktywność kolagenazy, trawiącej włókna otaczające pęcherzyk oraz powoduje wzrost stężenia prostaglandyn, powodując skurcz mięśni gładkich jajnika

Z czego powstaje wieniec promienisty?

z komórek ziarnistych

Funkcja ciałka żółtego

Produkcja estrogenów i progesteronu, rozpoczynając fazę wydzielniczą endometrium, przygotowując je na implantację zarodka

Jak nazywa się zdegenerowane ciałko żółte, powstałe w wyniku braku zapłodnienia?

ciałko białawe

Jak nazywa się hormon, który zapobiega degeneracji ciałka żółtego, podtrzymując go jako ciałko żółte ciążowe?

gonadotropina kosmówkowa (HCG)

Jak długo od zapłodnienia ciałko żółte wydziela progesteron?

cztery miesiące, a następnie jego funkcje przejmuje trofoblast, a ciałko zanika

Gdzie zachodzi zapłodnienie?

W bańce jajowodu

Dwa rodzaje powstawania naczyń krwionośnych

waskulogeneza i angiogeneza

Czym jest waskulogeneza?

Powstawanie naczyń krwionośnych z wysp krwiotwórczych

Czym jest angiogeneza?

Powstawanie naczyń krwionośnych przez odgałęzienia istniejących naczyń

Gdzie powstają pierwsze komórki krwi?

W wyspach krwiotwórczych ściany pęcherzyka żółtkowego

Co jest głównym narządem krwiotwórczym zarodka i płodu w wieku 2-7 miesięcy rozwoju?

wątroba

Co pochodzi z okolicy aorta-gonady-pranercze? (AGM)

komórki macierzyste hematopoezy

Skąd pochodzą komórki macierzyste hematopoezy, kolonizujące wątrobę i będące głównym narządem krwiotwórczym zarodka do 7 miesiąca życia?

okolica aorta-gonady-pranercze (AGM)

Co indukuje rozwój wysp krwiotwórczych i wytwarzanie hemangioblastów?

FGF2

Geny regulujące modelowanie ciała zarodka w osi głowowo-ogonowe

HOXA, HOXB, HOXC, HOXD znajdujące się na 4 różnych chromosomach, regulowane przez kwas retinowy (RA)

Co jest najcharakterystyczniejszym zjawiskiem 3 tygodnia rozwoju zarodka?

Gastrulacja

Czym jest smuga pierwotna i kiedy powstaje?

Wgłębienie na powierzchni epiblastu tarczy zarodkowej, zapoczątkowująca proces gastrulacji. Powstaje około 15 dnia ciąży

Przez co jest kontrolowana migracja i specyfikacja komórek epiblastu podczas gastrulacji i na jakiej zasadzie to działa?

czynnik wzrostu fibroblastów 8 (FGF8) obniża ekspresję E-kadheryny, która wiąże ze sobą komórki epiblastu

Jak nazywa się struktura, która łączy jamę owodni i woreczka żółciowego podczas tworzenia struny grzbietowej?

kanał jelitowo-nerwowy

Czym jest kanał jelitowo-nerwowy?

struktura, która łączy jamę owodni i woreczka żółciowego podczas tworzenia struny grzbietowej

Powstawanie struny grzbietowej

Komórki prekursorowe struny grzbietowej wnikają przez smugę pierwotną i przesuwają się w stronę płytki przedstrunowej. Krótkotrwale są interkalowane do hipoblastu tworząc płytkę struny grzbietowej, przekształcając się późnmiej w ostateczną strunę

Czym jest płytka przedstrunowa?

Struktura powstająca z pierwszych komórek migrujących przez węzeł pierwotny, znajdująca się między przednik końcem struny grzbietowej, a błoną ustno-gardłową

Czym jest błona ustno-gardłowa?

Warstwa silnie przylegających do siebie komórek ektodermy i endodermy, z których powstanie w przyszłości jama ustna

Czym jest błona stekowa?

Warstwa silnie przylegających do siebie komórek ektodermy i endodermy w tylnej części tarczy zarodkowej

Kiedy powstaje omocznia

około 16 dzień ciąży

W jaki sposób powstaje omocznia

Przy błonie stekowej tylna ściana woreczka żółtkowego tworzy mały uchyłek

Przebieganie wytwarzania przedniego bieguna zarodka

Komórki przedniej endodermy trzewnej (AVE) migrują w kierunku głowy, ulegają ekspresji geny OTX2, LIM1, HESX1 formatujące głowę i cerebrus i lefty1 hamujące nodal, który utrzymywałby smugę pierwotną

Pod wpływem jakich białek mezoderma ulega wentralizacji?

białko morfogenetyczne kości 4 (BMP4) i FGF

Jak powstaje mezoderma pośrednia?

Pod wpływem białka morfogenetycznego kości (BMP4) i FGF komórki mezodermy ulegają wentralizacji

Jak powstają płytki boczne mezodermy?

Pod wpływem białka morfogenetycznego kości (BMP4) i FGF komórki mezodermy ulegają wentralizacji

Jak powstaje mezoderma przyosiowa?

Chordyna aktywowana przez GOOSECOID, noggina i folistatyna antagonizują aktywność BMP4, dzięki czemu mezoderma ulega dorsalizacji, zamiast wentralizacji

Funkcje HNF-3beta

Utrzymuje węzeł pierwotny oraz indukuje specyficzną budowę okolicy przodomózgowia i śródmózgowia

Efekty braku HNF-3beta u zarodka

Nieprawidłowa gastrulacja i brak przodomózgowia i śródmózgowia

Jaki gen reguluje formowanie mezodermy grzbietowej w środkowym i ogonowym regionie zarodka

BRACHYURY

Gdzie powstaje FGF8, który jako czynnik wzrostu indukuje ekspresję NODAL?

smuga pierwotna i węzeł pierwotny

Jak nazywa się czynnik wzrostu indukujący ekspresję NODAL?

FGF8

Co akumuluje się po lewej stronie zarodka podczas lateralizacji

serotonina (5-HT)

Jaki wpływ i przez co pośrednio ma duże stężenie serotoniny po lewej stronie zarodka na ekspresję NODAL po lewej stronie zarodka?

wysokie stężenie serotoniny aktywuje czynnik transkrypcyjny MAD3, który ogranicza ekspresję NODAL jedynie do lewej strony zarodka

Jakie geny biorą udział w ustanowieniu linii pośrodkowej i zabezpieczają przed przekroczeniem ekspresji NODAL na prawą stronę

SHH, LEFTY1, ZIC3

Model ograniczania ekspresji NODAL do lewej strony zarodka przez nadrzędny gen lewostronności

NODAL inicjuje kaskadę sygnałową z LEFTY2, prowadząc do ekspresji PITX2

Jak nazywa się czynnik transkrypcyjny odpowiedzialny za ustanowienie PRAWEJ strony?

SNAIL

Wpływ zaburzeń 5-HT na rozwój zarodka

Situs inversus, dekstrokardia, malformacja serca

Komórki epiblastu wnikające przez dogłowowy rejon węzła pierwotnego tworzą:

płytkę przedstrunową i strunę grzbietową

Komórki epiblastu wnikające przez tylno-boczną część węzła pierwotnego i przednią smugi tworzą:

mezodermę przyosiową

Komórki epiblastu wnikające przez środkowy region smugi pierwotnej tworzą:

mezodermę pośrednią

Komórki epiblastu wnikające przez prawie najbardziej ogonową część regionu smugi pierwotnej tworzą:

płytkę mezodermy bocznej

Komórki epiblastu wnikające przez najbardziej ogonową część regionu smugi pierwotnej tworzą:

mezodermę pozazarodkową

Różnicowanie się listków zarodkowych w części głowowej i ogonowej zarodka

W części głowowej w połowie 3 tygodnia, a w części ogonowej pod koniec 4

Holoprozencefalia

Wada genetyczna powstała w wyniku niszczenia komórek linii pośrodkowej zarodka, które rodzi się z jednokomorowym przodomózgowiem i zrośniętymi oczami

Jak nazywa się wada genetyczna powstała w wyniku niszczenia komórek linii pośrodkowej zarodka, które rodzi się z jednokomorowym przodomózgowiem i zrośniętymi oczami

holoprozencefalia

Jak powstaje i jak objawia się dysgenezja kaudalna (sirenomelia)?

Powstaje wskutek niewystarczającemu rozwoju mezodermy części ogonowej zarodka, co powoduje deformację kończyn i ich zrastanie, deformację kręgów krzyżowych i lędźwiowych oraz systemu moczowo-płciowego

Co jest czynnikiem ryzyka występowania dysgenezji kaudalnej u dziecka?

cukrzyca u matki

Jak nazywa się ciężka postać dysgenezji kaudalnej

sirenomelia

Jak powstają i czym charakteryzują się potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej?

Powstają w wyniku pozostania resztki smugi pierwotnej w rejonie krzyżowo-guzicznym, co powoduje tworzenie guzów zbudowanych z różnych tkanek przez aktywność pluripotencjalnych komórek

Powstają w wyniku pozostania resztki smugi pierwotnej w rejonie krzyżowo-guzicznym, co powoduje tworzenie guzów zbudowanych z różnych tkanek przez aktywność pluripotencjalnych komórek. Jest to...?

Potworniak okolicy krzyżowo-guzicznej

Czym jest situs solitus?

Prawidłowe położenie organów wewnętrznych

Czym jest situs inversus?

Organy wewnętrzne są położone w lustrzanym odbiciu

Konsekwencje zdrowotne situs inversus

Podwyższone ryzyko chorób serca (zwłaszcza u potomstwa), zespół Kartagenera, u potomstwa podwyższone ryzyko wad zwiazanych z lateralizacja

Konsekwencje zdrowotne situs ambiguus

Wady cewy nerwowej, rozszczep podniebienia, wady serca

Przyczyna i objawy heterotaksji zwiazanej z chromosomem X

Mutacja czynnika transkrypcyjnego z motywem palca cynkowego ZIC3 ; wady cewy nerwowej, malformacje kończyn, wady serca

Charakterystyka kosmka pierwszorzędowego

Rdzeń komórek cytotrofoblastu, otoczonych syncytiotrofoblastem

Charakterystyka kosmka drugorzędowego

Rdzeń mezodermalny, pokryty cienką warstwą cytotrofoblastu i syncytiotrofoblastem

Charakterystyka kosmka trzeciorzędowego

Kosmek z rdzeniem mezodermalnym i obecnością naczyń włosowatych

Jak inaczej nazywają się kosmki trzeciorzędowe?

ostateczne kosmki łożyskowe

Co się dzieje z cytotrofoblastem w trzecim tygodniu?

Migrują na zewnątrz, otaczając w efekcie trofoblast i będąc w bezpośrednim kontakcie z endometrium, tworząc zewnętrzną pokrywę cytotrofoblastyczną

Czym są kosmki palowe/czepne?

Kosmki biegnące od płyty kosmówki do doczesnej podstawnej

Jak nazywają się kosmki biegnące od płyty kosmówki do doczesnej podstawnej

kosmki palowe/czepne

Luteinizacja - co się dzieje podczas powstawania ciałka żółtego

Komórki warstwy wewnętrznej i komórki ziarniste zaczynają produkować żółty barwnik, przerwana zostaje błona podstawna między nimi i nasila się tworzenie naczyń krwionośnych

Jakie dwie reakcje muszą zajść, żeby plemnik miał zdolność do zapłodnienia?

kapacytacja i reakcja akrosomowa

Na czym polega kapacytacja plemników?

Usunięcie osłonki glikoproteinowej (glikokoniugatów) i białka płynu nasiennego z błony komórkowej pokrywającej akrosom zachodzące w nabłonku macicy. Błona plemnika traci też cholesterol, przez co jest bardziej płynna

Od czego zależne są wiązanie plemnika i reakcja akrosomowa?

glikoproteiny ZP3

Reakcja korowa

Po zetknięciu główki plemnika z błoną komórkową oocytu wydziela on ziarna korowe z cytoplazmy, których enzymy zmieniają właściwości osłonki przejrzystej i inaktywują receptory dla plemników

Jakie trzy procesy zachodzą, jak plemnik wniknie do oocytu?

Reakcja korowa, dokończenie drugiego podziału mejotycznego, z wydzieleniem ciałka kierunkowego, aktywacja metaboliczna komórki jajowej

Fazy reakcji akrosomowej

Penetracja komórek wieńca promienistego, penetracja osłonki przejrzystej (reakcja korowa), fuzja błon oocytu i plemnika

Najważniejsze skutki zapłodnienia

Przywrócenie diploidalnej liczby chromosomów, determinacja płci nowego osobnika, zapoczątkowanie bruzdkowania

Jak nazywają się komórki potomne podczas bruzdkowania?

blastomery

Czym jest kompakcja

Proces mocnego połączenia blastomerów za pomocą połączeń zamykających po trzecim podziale mitotycznym podczas bruzdkowania, któremu towarzyszy polaryzowanie komórek zewnętrznych i wewnętrznych

Jak nazywa się zarodek w 3 dniu?

morula

W jakim dniu rozwoju powstaje morula?

3

Jakie struktury występują w blastocyście?

embrioblast, trofoblast i blastocel

Czym jest embrioblast?

Komórki wewnętrzne w blastocyście, z których rozwiną się wszystkie tkanki

Jak zachodzi implantacja zarodka w błonę śluzową macicy?

L-selektyny błony komórek trofoblastu łączą się z ligandami mucynowamyi komórek endometrium

Jakie białka biorą udział w przyleganiu i penetracji blastocysty do endometrium?

integryny, laminina, fibronektyna

Z jakich części składa się ściana macicy

błona śluzowa (endometrium), błona mięśniowa (myometrium) i błona surowicza (perimetrium)

Trzy warstwy endometrium

Powierzchowna warstwa zbita, środkowa warstwa gąbczasta i cienka warstwa podstawna

Ile komórek ma morula?

16

W jaki sposób powstaje blastocysta?

Kiedy morula przedostaje się do jamy macicy, przez osłonkę przejrzystą przenika płyn, który gromadzi się między wewnętrznymi komórkami, tworząc następnie blastocel

Czym jest intracytoplazmatyczna iniekcja spermy?

Wprowadzenie pojedynczego plemnika do komórki jajowej in vitro

Kiedy zachodzi implantacja

5-6 dzień

Jak nazywa się jama między somatopleura i splanchnopleura?

pierwotna jama ciała

Czym jest splanchnopleura?

Warstwa trzewna mezodermy płytek bocznych i endoderma otaczająca jelito

Czym jest somatopleura?

Warstwa ścienna mezodermy płytek bocznych i ektoderma powierzchniowa

Warstwa ścienna mezodermy płytek bocznych i ektoderma powierzchniowa

somatopleura

Warstwa trzewna mezodermy płytek bocznych i endoderma otaczająca jelito

splanchnopleura

Proces powstawania pierwotnej jamy ciała

warstwa ścienna mezodermy bocznych płytek i ektodermy tworzą boczne fałdy ściany ciała, które migrują i zamykają się na powierzchni brzusznej, tworząc cewę jelitową

Kiedy powstaje pierwotna jama ciała

W 4 tygodniu

Jak nazywa się połączenie mezodermy trzewnej i ściennej

krezka

Co wyściełają komórki mezodermy ściennej po przekształceniu się w komórki mezotelialne i wytworzeniu ściennej warstwy błony surowiczej?

zewnętrzną powierzchnię jamy otrzewnej, opłucnej i osierdzia

Co wyściełają komórki mezodermy trzewnej po przekształceniu się w komórki mezotelialne i wytworzeniu ściennej warstwy błony surowiczej?

Błonę surowiczą pokrywającą narządy jamy brzusznej, płuca i serce

Czym jest przemieszczenie serca i jak powstaje?

Powstaje w wyniku niezamknięcia się bocznych fałdów ściany ciała w okolicy piersiowej, przez co serce znajduje się poza jamą ciała

Czym jest wypadnięcie trzewii (gastroschisis)?

Powstaje w wyniku niezamknięcia się bocznych fałdów ściany ciała w okolicy brzusznej. Pętle jelitowe wystają z jamy brzusznej i są w owodni

Jak można wykryć wypadnięcie trzewii u dziecka przed narodzinami

Badanie USG lub wykrycie alfa-fetoproteiny (AFP) w surowicy lub płynie owodniowym matki

Czym jest wynicowanie pęcherza i steku (extrophia)?

Powstaje w wyniku niezamknięcia się bocznych fałdów ściany ciała w okolicy miedniczej. Pęcherz znajduje się na zewnątrz jamy ciała. U płci męskiej często występuje epispadia (rozszczep grzbietowej części prącia)

Czym jest omfalocel i jak powstaje?

Wada powstająca w wyniku niepowrócenia pętli jelita uwypuklających sznur pępowiny do jamy ciała. Trzewia tworzą "bąbel" pokryty owodnią.

Jak wykryć omfalocel?

Podwyższone stężenie alfa-fetoproteiny (AFP)

Wada powstająca w wyniku niepowrócenia pętli jelita uwypuklających sznur pępowiny do jamy ciała. Trzewia tworzą "bąbel" pokryty owodnią. Jest to...?

Omfalocel

Czym jest połączona jama klatki piersiowej i brzusznej, przez niepełną przegrodę poprzeczną do 7 tygodnia rozwoju?

kanały osierdziowo-otrzewnowe

Przez co ograniczone są kanały osierdziowo-otrzewnowe?

Od środka obydwa są oddzielone od siebie krezką przełyku, grzbietowo-bocznie przez fałdy opłucnowo-osierdziowe, a brzusznie przez przegrodę poprzeczną

W którym tygodniu powstają fałdy opłucnowo-otrzewnowe

na początku 5 tygodnia

Co biegnie przez błonę opłucnowo-osierdziową

nerw błędny i żyła zasadnicza

Na co dzieli się mezoderma ściany ciała wraz z rozwojem płuc

ostateczną ścianę klatki piersiowej i błony opłucnowo-osierdziowe

Co powstaje z błon opłucnowo-osierdziowych u ludzi dorosłych

Osierdzie włókniste

Z czego powstaje osierdzie włókniste dorosłych

Z błon opłucnowo-osierdziowych

Z czego powstaje przepona?

Przegrody poprzecznej, 2 błon opłucnowo-otrzewnowych, składników mięśniowych somitów C3-C5, krezki przełyku

Co rozwija się z przegrody poprzecznej?

Ścięgno przepony

Co rozwija się z krezki przełyku?

odnogi przepony

Z czego powstają nerwy przeponowe?

Ze składników nerwowych C3-C5

Na czym polega konfiguracja "cewa nad cewą"?

Układ zamkniętej cewy nerwowej i jelitowej pod koniec 3 tygodnia

Co znajduje się w krezce?

Naczynia krwionośne i limfatyczne oraz nerwy

Czym jest powieszona cewa jelitowa od końca ogonowego jelita przedniego do końca jelita tylnego

krezka grzbietowa

Jak powstaje wrodzona przepuklina przeponowa?

Niepełne zamknięcie kanałów osierdziowo-otrzewnowych przez błony opłucnowo-otrzewnowe

Charakterystyka przepukliny przeponowej przymostkowej

Niepełne zamknięcie kanału osierdziowego, w wyniku czego między mostkową i żebrową częścią przepony do jamy klatki piersiowej dostaje się worek przepuklinowy

Charakterystyka przepukliny przełykowej

Występowanie żołądka w jamie klatki piersiowej przez zbyt krótki przełyk podczas zstępowania trzewii

Jak mierzy się wzrost ciała płodu?

Długość ciemieniowo-piętowa (CHL) - długość między szczytem czaszki, a piętą w cm

Zmiany w anatomii płodu w 3 miesiącu rozwoju

Nabieranie ludzkiego wyglądu twarzy, osiąganie proporcjonalych długości kończyn, pierwotne punkty kostnienia i względnie rozwinięte narządy płciowe zewnętrzne, cofanie wgłobienia pętli jelitowej do sznura pępowinowego

Zmiany w anatomii w 4 i 5 miesiącu życia płodowego

Osiągnięcie wagi 500g i CHL 15cm, ciało jest pokryte meszkiem, występują włosy i brwi, wydłuża się ciało, nadganiając wielkością głowę, ruchy płodu odczuwalne przez matkę

Zmiany w anatomii w 6 miesiącu rozwoju

Czerwona, pomarszczona skóra spowodowana brakiem podskórnej tkanki łącznej, waga 1100 g, CHL 25 cm

W jakim wieku zarodka pojawiają się kubki smakowe?

7 tydzień

W jakim wieku zarodka pojawiają się odruchy połykania?

10 tydzień

W jakim wieku zarodka pojawiają się ruchy oddechowe

14-16 tydzień

W jakim wieku zarodka pojawiają się ruchy ssania?

24 tydzień

W jakim wieku zarodek słyszy niektóre dźwięki?

24-26 tydzień

W jakim wieku zarodka pojawia się wrażliwość oczu na światło?

28 tydzień

Kiedy w ciele zarodka zaczyna pojawiać się podskórna tkanka tłuszczowa?

od 8 miesiąca ciąży

Czym pokrywana jest skóra płodu pod koniec życia wewnątrzmacicznego

mazią płodową (vernix caseosa), która jest wydzieliną gruczołów łojowych

Waga i wzrost CRL i CHL płodu w okresie okołoporodowym

3000-3400g, CHL 36cm, CRL 50 cm

czym jest CHL?

Długość ciemieniowo-piętowa wyrażona w centymetrach, służąca do pomiaru długości płodu

czym jest CRL?

Długość ciemieniowo-siedzeniowa wyrażona w centymetrach, służąca do pomiaru długości płodu

Najdokładniejsza data porodu

266 dzień / 38 tydzień

Czym jest dziecko przenoszone?

Które urodziło się znacznie ponad 10-14 dni później od planowanej daty porodu

Czym jest wcześniak?

Które urodziło się znacznie ponad 10-14 dni wcześniej od planowanej daty porodu

Ile musi ważyć płód, żeby miał stwierdzoną niską wagę porodową?

mniej niż 2500g

Najpowszechniej stosowane sposoby mierzenia podu w okresie 16-30 tygodnia?

Wymiar dwuciemieniowy (BPD), obwód głowy i brzucha oraz długość kości udowej

Co jest głównym czynnikiem promującym wzrost, działającym przed i po urodzeniu oraz co stwierdza się podczas mutacji jej genu?

Insulinopodobny czynnik wzrostu I (IGF I); wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu

Co może być przyczyną niskiej wagi urodzeniowej?

Dziecko - wcześniak lub wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu

Skutki zdrowotne wewnątrzmacicznego zahamowania życia płodu

wyższe ryzyko wad rozwojowych, neurologicznych, hipoglikemii, hipokalcemii, zespołu niedomogi oddechowej (DMS), większe ryzyko chorób metabolicznych w dorosłości

Czynniki ryzyka wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu

zakażenia wrodzone różyczką, cytomegalia, toksoplazma, kiła, nadciśnienie, choroby nerek, stan odżywienia, niski status społeczny, palenie papierosów, picie alkoholu, branie leków

Czym spowodowana jest karłowatość Larona i jakie ma objawy

Mutacja genu kodującego receptor dla somatotropiny; niski wzrost, niebieska twardówka

Co składa się na część zarodkową i matczyną łożyska

Część płodowa - trofoblast i mezoderma pozazarodkowa (blaszka kosmówki); część matczyna: endometrium

Co powstaje z mezodermy pozazarodkowej

Blaszka kosmówki - jedna z części płodowych łożyska

Czym jest stan przedrzucawkowy?

Nadciśnienie i białkomocz spowodowany obniżoną perfuzją narządów. Często występuje u kobiet z zaśniadem groniastym

W jakiej części kosmówki znajduje się kosmówka gładka?

PRzeciwległy biegun do zarodka

W jakiej części kosmówki znajduje się kosmówka kosmata?

Biegun zarodkowy kosmówki

Charakterystyka doczesnej podstawnej; gdzie leży względem kosmówki

Warstwa zbitych komórek doczesnowych, bogata w lipidy i glikogen; Nad kosmówką kosmatą

Czym jest doczesna torebkowa?

Część doczesnej pokrywająca biegun przeciwzarodkowy kosmówki

Część doczesnej pokrywająca biegun przeciwzarodkowy kosmówki

doczesna torebkowa

Co pęka podczas odejścia wód?

Błona owodniowo-kosmówkowa, powstała ze zlania owodni i kosmówki

Zmiana budowy łożyska w 4 i 5 miesiącu rozwoju płodowego

Doczesna tworzy przegrody doczesnowe, dostające się do przestrzeni międzykosmkowej, które są zbudowane z rdzenia komórek matczynych i są pokryte syncytiotrofoblastem. PRowadzi to do powstania liścieni

Łożysko dojrzałe - wymiary

długość 15-25 cm, grubość 3 cm, waga 500-600g

Przez co krew dostaje się od matki do przestrzeni międzykosmkowych, a przez co w drugą stronę

tętnice spiralne; żyły endometrialne

Co składa się na błonę łożyskową do 4 miesiąca życia?

śródbłonka wyściełającego płodowe naczynia krwionośne, tkanki łącznej rdzeni kosmków, cytotrofoblastu, syncytiotrofoblastu

Choroba hemolityczna płodu i noworodka

Choroba izoimmunologiczna, w której przeciwciała matki atakują erytrocyty dziecka. Anemia, czasem prowadząca do obrzęku płodowego (obrzęków i wysięków jam ciała) i śmierci

Jak inaczej jest nazywana choroba hemolityczna płodu i noworodka?

erytroblastoza płodowa

Jakie antygeny krwinek wywołują najcięższe przypadki choroby hemolitycznej płodu i noworodka?

Grupa CDE (Rhesus), a zwłaszcza D (Rh)

Główne czynności łożyska

Wymiana produktów metabolicznych i gazów między płodem, a matką i wytwarzanie hormonów

kiedy zaczynają być transportowane przeciwciała od matki do płodu i jaka jest to ich frakcja

14 tydzień; IgG

Jakie hormony wydziela łożysko?

Progesteron, estrogeny, Gonadotropinę kosmówkową (hCG)(pierwsze 2 miesiące), somatomammotropina

Funkcja somatomammotropiny wydzielanej przez łożysko

Daje płodowi pierwszeństwo do glukozy od matki i promuje rozwój gruczołu sutkowego

Czym jest fizjologiczna przepuklina pępkowa i kiedy ustępuje?

Występowanie pętli jelitowej w sznurze pępowinowym; w końcu 3 miesiąca

Czym jest galareta Whartona?

Tkanka bogata w proteoglikany otaczająca i chroniąca naczynia sznura pępowinowego

Zmiany zachodzące w łożysku pod koniec ciąż

Zwiększenie ilości tkanki łącznej włóknistej w rdzeniach kosmków, pogrubienie błony podstawnej płodowych naczyń włosowatych, zmiany zarostowe w małych naczyniach kosmków i odkłądanie fibrynoidu na powierzchni kosmków

funkcja płynu owodniowego

absorbuje wstrząsy, zapobiega przyleganiu zarodka do owodni i umożliwia ruchy płodu

ilość płynu owodniowego

30ml w 10 tygodniu; 450 ml w 20 tygodniu; 800-100 ml w 37 tygodniu

Skutki rozrywania owodni podczas ciąży

Wytworzenie pasm owodniowych, które oplatają zarodek, powodując amputacje i zaciśnięcia pierścieniowate

Skutki opasywania ciała zarodka przez pasma owodniowe

amputacje i zaciśnięcia pierścieniowate

Czym jest wielowodzie?

Nadmiar płynu owodniowego (1500-2000ml)

Czym jest skąpowodzie?

Niedobór płynu owodniowego (poniżej 400ml)

Przyczyny wielowodzia i skąpowodzia

cukrzyca matki, wady wrodzone, zaburzenia OUN, i układu pokarmowego

Przedwczesne pęknięcie błon (PROM)

Pęknięcie łon przed rozpoczęciem skurczów porodowych przed 37 tygodniem

Gdzie i od kiedy wydalany jest mocz płodowy (bez metabolitów!)

5 miesiąc, do płynu owodniowego

Czym jest mozaikowatość erytrocytów i u kogo może występować

Posiadanie erytrocytów dwóch różnych krwi; u bliźniąt dwujajowych podczas zlania się ich łożysk

3 fazy porodu

1) Zgładzanie i rozszerzanie szyjki macicy 2) Poród płodu 3) poród łożyska

Czym jest bliźniak znikający?

Kiedy ciąża jest bliźniacza, ale rodzi się tylko jedno dziecko, a drugie umiera w życiu płodowym

Czym jest zespół przetaczania krwi?

Powstaje w wyniku ciąży bliźniaczej i połączeniu naczyń łożyskowych i nierównomiernej dystrybucji krwi do płodów, w wyniku czego jeden jest znacznie większy od drugiego, ale często oba umierają

Ściana błony łożyskowej po 4 miesiącu

śródbłonek wyściełający naczynia i syncytiotrofoblast

typy nieprawidłowości rozwojowych

malformacje, dysrupcje, deformacje i zespoły

Czym są malformacje i kiedy występują?

Nieprawisłowości w organogenezie (3-8 tydzień)

Czym są dysrupcje?

Zmiany morfologiczne w obrębie powstałych już narządów

Czym jest deformacja?

Nieprawidłowość w budowie płodu powstałą wskutek działania siły mechanicznej

Kiedy powstaje większość wad wrodzonych

3-8 tydzień (embriogeneza)

Jak nazywa się zabieg in vitro, objęty szczególnie duzym ryzykiem wad wrodzonych płodu?

docytoplazmatyczna iniekcja plemnika

jakie choroby matczyne wpływają na teratogenność?

cukrzyca i fenyloketonuria

Czym objawia się kretynizm endemiczny i przez co powstaje

Niedorozwój umysłowy i wady układu kostnego; niedobór jodu

Stosowanie jakich leków, przyjmowanych często w wieku młodzieżowym powoduje częste wady rozwojowe?

retinoidy(trądzik); prowadzą do embriopatii izotretynoinowej

Metody diagnostyki prenatalnej

USG, analiza markerów biochemicznych we krwi matki, amniocenteza i biopsja kosmówki (CVS)

Jak diagnozuje się zespół Downa

pomiar przezierności karkowej (NT) miedzy 11 a 14 tygodniem ciazy

czym jest amniocenteza?

Szukanie markerów biochemicznych w płynie owodniowym matki

Czynniki będące wskazaniem do wykonania badań prenatalnych

wiek >35 lat, choroby genetyczne w rodzinie, choroba metaboliczna u matki, nieprawidłowy wynik badań USG/biochemicznych

Od czego zależy indukcja ogonowej części płytki nerwowej (tyłomózgowia i rdzenia kręgowego)?

WNT3a i FGF

co unieczynnia BMP?

noggina, chordyna i folistatyna

Co indukuje płytkę nerwową?

FGF, hamowanie BMP4 przez chordynę i nogginę

zamknięcie neuroporu głowowego

25 dzień stadiu 18-20 somitów

Zamknięcie neuroporu ogonowego

28 dzień, stadium 25 somitów

Co powstaje z grzebienia nerwowego w zależności od stężeń BMP?

wysokie: naskórek,

Ile jest jakich somitów?

4 pary potylicznych, 8 par szyjnych, 12 par piersiowych, 5 par lędźwiowych, 5 par krzyżowych i 8-10 par ogonowych

co indukuje sklerotom?

SHH wydzielane przez strunę grzbietową i płytkę cewy nerwowej

Co się dzieje w 8 dniu rozwoju

Trofoblast różnicuje się na syncytiotrofoblast i cytotrofoblast, a komórki węzła zarodkowego na hipoblast i epiblast

Co się dzieje w 9 dniu rozwoju

Syncytiotrofoblast mocno się rozrasta, powstają w nim lakuny, wytworzenie błony Heusera, która rozciąga się po powierzchni cytotrofoblastu, stając się ścianą pierwotnego pęcherzyka żółtkowego

Czym jest błona Heusera?

Błona pochodząca z hipoblastu, pokrywająca cytotrofoblast i wyściełająca pierwotny pęcherzyk żółciowy, która pojawia się w 9 dniu rozwoju

Co się dzieje w 11-12 dniu rozwoju

rozwój sieci lakun, połączenie ich z naczyniami zatokowymi i ustanowienie krążenia maciczno-łożyskowego, pojawienie się pozazarodkowej mezodermy ściennej i trzewnej

W jakim dniu powstaje krążenie maciczno- łożyskowe?

11-12 dniu

Co się dzieje w 13 dniu rozwoju?

Pierwsze kosmki w trofoblascie, powstaje ostateczny pęcherzyk żółciowy i jamę kosmówki

Jak nazywa się mezoderma pozazarodkowa wyściełająca wewnętrzną powierzchnię cytotrofoblastu?

blaszka kosmówki

którego dnia powstaje dwublaszkowa tarcza zarodkowa?

8 dzień

Gdzie w jamie brzusznej najczęściej występuje ciąża ektopowa?

zagłębienie odbytniczo-maciczne (zatoka DouglasA)

Czym jest pierwotna ciąża jajnikowa?

Blastocysta rozwijająca się w jajniku

Czym jest zaśniad groniasty?

Trofoblast rozwijający się z niewielkiej ilości wezła zarodkowego, który wydziela dużo gonadotropiny kosmówkowej (hCG). U pacjentek często stan przedrzucawkowy

mikrodelecja chromosomu 15 ojca

zespół Pradego-Willego

mikrodelecja chromosomu 15 matki

zespół Angelmana

JAk powstaje brak mózgowia?

Niezamknięcie cewy nerwowej w części głowowej

Niezamknięcie cewy nerwowej w części głowowej

brak mózgowia (anencephalia)

Niezamknięcie cewy nerwowej w części innej niż głowowa

kręgosłup rozszczepiony (spina bifida) - najczęściej w okolicy lędźwiowo-krzyżowej

Co powoduje niedobór kwasu foliowego w diecie matki?

Rozszczep kręgosłupa

Czym w diecie matki jest spowodowany rozszczep kręgosłupa

Niedoborem kwasu foliowego

Któego dnia struna grzbietowa jest już uformowana?

18 dnia

Co indukuje płytka przedstrunowa?

Indukuje przodomózgowie

Co powstaje z mezodermy pośrodkowej?

Okolica szyjna i górna - nefrotomy; okolica ogonowa - pasmo nerkotwócze

Co utworzy mezoderma bocznych płytek?

Warstwa ścienna - błony surowicze/mezotelialne wyściełające jamę otrzewnej opłucnej i osierdzia i będą wydzielać płyn surowiczy; warstwa trzewna tworzą błony surowicze dookoła narządów

Co wytwarza mezoderma przyosiowa w obrębie głowy?

Części błoniaste i chrzęstne mózgoczaszki, zależne od woli mięśnie twarzoczaszki, skóra właściwa i tkanki łączne grzbietowej okolicy głowy oraz opony doogonowo od przodomózgowia

Co wytwarza płytka boczna mezodermy w obrębie głowy?

chrząstkę nalewkowatą i pierścieniowatą, tkankę łączną okolicy krtaniowej

Co wytwarzają komórki grzebienia nerwowego w okolicy głowy?

twarz, części błoniaste i chrzęstne mózgoczaszki i inne tkanki twarzoczaszki

Kiedy pojawiają się łuki gardłowe

4 i 5 tydzień rozwoju

Jakie wyniosłości można wyróżnić u 42 - dniowego zarodka?

wyniosłości żuchwowe, wyniosłości szczękowe i wyniosłość czołowo-nosową

wyniosłości żuchwowe, wyniosłości szczękowe i wyniosłość czołowo-nosowa występują u zarodka mającego ile dni

42

Z czego zbudowane są łuki gardłowe?

Rdzeń tkanki mezenchymatycznej, pokryty od zewnątrz nabłonkiem ektodermalnym, a od zewnątrz endodermalnym oraz komórki grzebienia nerwowego, które utworzą składniki szkieletu twarzy

Z jakich części składa się pierwszy łuk gardłowy

części grzbietowej (wyniosłość szczękowa) i część brzuszna (wyniosłość żuchwowa)

W skład czego wchodzi chrząstka Meckela i co z niej powstaje?

wyniosłość żuchwowa I łuku gardłowego; młoteczek i kowadełko

Z czego powstaje kowadełko i młoteczek

z chrząstki Meckela wyniosłości żuchwowych! łuku gardłowego

Co powstaje z mezenchymy pierwszego łuku gardłowego

kość przysieczna, szczęka, kość jarzmowa i część kości skroniowej

Mięśnie pierwszego łuku gardłowego

m. żucia, brzusiec przedni, zuchwowo-gnykowy, napinacz błony bębenkowej i napinacz podniebienia miekkiego

Czym jest chrząstka Reicherta

chrząstka drugiego łuku gardłowego

Co powstaje z chrząstki drugiego łuku gardłowego

strzemiączko, wyrostek rylcowaty, więzadło rylcowo-gnykowe, rog mniejszy i trzon kosci gnykowej

Mięśnie drugiego łuku skrzelowego

strzemiączkowy, rylcowo-gnykowy, tylny brzusiec, uszny, wyrazowe twarzy

Co powstaje z chrząstki trzeciego łuku gardłowego?

Dolna część trzonu i rogi większe kości gnykowej

Mięśnie trzeciego łuku gardłowego

rylcowo-gardłowe

Co pochodzi z chrząstki czwartego i szóstego łuku gardłowego?

chrząstka tarczowata, pierścieniowata, nalewkowata, różkowata i klinowata krtani

Mięśnie czwartego łuku gardłowego

pierścienno-tarczowy, dźwigacz podniebienia, zwieracze gardła

Mięśnie szóstego łuku gardłowego

mięśnie krtani oprócz pierścienno-tarczowego

Kieszonki gardłowe są pokryte jakim nabłonkiem?

endodermalnym

Co powstaje z pierwszej kieszonki gardłowej?

jama bębenkowa, trąbka słuchowa, błona bębenkowa

Co powstaje z drugiej kieszonki gardłowej?

migdałki podniebienne i dół migdałkowy

Kiedy migdałek podniebienny jest naciekany tkanką limfatyczną

w 3 i 5 miesiącu

Kiedy powstaje gruczoł przytarczowy dolny i grasica?

w piątym tygodniu z trzeciej kieszonki gardłowej

Co powstaje z trzeciej kieszonki gardłowej?

Rejon grzbietowy w gruczoł przytarczowy dolny, a brzuszny w grasicę

Co powstaje z czwartej kieszonki gardłowej

Rejon grzbietowy w gruczoł przytarczowy górny, część brzuszna tworzy ciało pozaskrzelowe, dające początek komórkom C tarczycy

Z czego powstaje przewód słuchowy zewnętrzny?

Z grzbietowej części pierwszej bruzdy gardłowej

Co powstaje z pierwszej bruzdy gardłowej?

przewód słuchowy zewnętrzny i część błony bębenkowej

Czym jest przetoka skrzelowa i jak powstaje

Powstaje, gdy drugi łuk gardłowy nie przerasta doogonowo w stronę 3 i 4. objawia się jako torbiel szyjna boczna do przody od m. SCM

Przetoka szyjna wewnętrzna

połączenie zatoki szyjnej z gardłem cienkim kanałem

Czym skutkuje zaburzenie rozwoju komórek grzebienia nerwowego?

przetrwały pień tętniczy, tetralogia Fallota i przełożenie dużych naczyń ponieważ biorą udział w tworzeniu poduszeczek wsierdziowych stożka i pnia naczyniowego

Wady twarzoczaszki obejmujące komórki grzebienia nerwowego

Zespół Treachera Collinsa (dyzostoza żuchwowo-twarzowa), sekwencja Robina, zespół delecji 22q11.2, spektrum oczno-uszno-kręgowe(zespół Goldenhara)

Kiedy pojawia się język i z czego powstaje?

4 tydzień; 2 wyniosłości językowe boczne i wyniosłość środkowa (guzek nieparzysty)

Skąd pochodzą wyniosłości językowe boczne i wyniosłość środkowa (guzek nieparzysty), tworzące język

pierwszy łuk gardłowy

Czym jest ankyloglosja (przyrośnięcie języka)?

PRzyrośnięcie języka do dna jamy ustnej

Kiedy tarczyca osiąga swoje ostateczne położenie?

7 tydzień

Kiedy tarczyca zaczyna pełnić swoją funkcję

3 miesiąc

Kiedy pojawiają się wyniosłości twarzowe i z czego pochodzą

pod koniec 4 tygodnia, z 1 para łuków gardłowych i komórki grzebienia nerwowego

Gdzie i pod wpływem czego powstają plakody nosowe?

Na wyniosłości czołowo-nosowej pod wpływem przodomózgowia

Kiedy plakody nosowe przekształcają się w dołki nosowe, a dookoła pojawiają się wyniosłości nosowe boczne i środkowe?

5 tydzień

z czego powstaje warga górna?

dwie wyniosłości nosowe środkowe i dwie wyniosłości szczękowe

Jak powstaje przewód nosowo-łzowy i woreczek łzowy

Przez skanalizowanie bruzdy nosowo-łozwej leżącej między wyrostkami szczękowymi i nosowymi bocznymi

Z czego zbudowany jest nos?

nasada nosa = wyniosłość czołowa; wyniosłości nosowe środkowe - grzbiet i koniec nosa; wyniosłości nosowe boczne - skrzydła nosa

Co powstaje z wyniosłości czołowo-nosowej?

czoło, nasada nosa, wyniosłości nosowe środkowa i boczna

Co powstaje z wyniosłości szczękowe

policzki, boczna część wargi górnej

Co powstaje z wyniosłości nosowej środkowej

rynienka podnosowa, grzbiet i koniec nosa

Co powstaje z wyniosłości nosowej bocznej?

skrzydła nosa

Co powstaje z wyniosłości żuchwowej?

warga dolna

Kiedy powstaje jama nosowa z dołków nosowych

6 tydzień

zespół van der Woude

Najczęstszy rozszczep wargi, spowodowany mutacją w IRF6

Z czego powstają zatoki przynosowe?

Jako uchyłki bocznej ściany nosa

Kiedy powstaje listewka zębowa?

przed upływem 6 tygodnia

Kiedy powstają zawiązki zębów stałych

3 miesiąc

Do kiedy zawiązki zębów stałych pozostają w uśpieniu

6 rok ŻYCIA