EKOLOGIA KOLOS 5

SUKCJESJA EKOLOGICZNA

proces zastępowania jednego typu biocenozy przez inny. Są to progresywne zmiany flory oraz fauny prowadzące do osiągnięcia klimaksu.

SUKCESJA AUTOGENICZNA

rodzaj sukcesji, której przebieg zależy wyłącznie od organizmów biorących w niej udział.

SUKCESJA ALOGENICZNA

rodzaj sukcesji, która zachodzi po przez wymuszenie pod wpływem zmian środowiska. Przykład: Zmiany poziomu wód czy klimatu.

SUKCESJA PIERWOTNA

Jest to sukcesja zaczynająca się od zasiedlenia obszaru nie zajętego uprzednio przez żadną biocenozę. Zachodzi wtedy, kiedy organizmy żywe kolonizują obszar dotychczas Jałowy. Pierwsze przybywają organizmy pionierskie

SUKCESJA WTÓRNA

przebiega na obszarze już wcześniej zasiedlonym. Mówimy o niej na obszarze, na którym mogą być już obecne nasiona czy korzenie roślin rosnących tutaj przedtem. Kiedy obszar jest już skolonizowany przez inne organizmy.

STAN KLIMAKSU

Końcowe, stabilne stadium rozwoju, osiągające równowagę produkcji, dekompozycji i liczby gatunków, które jest zdolne do regeneracji po zaburzeniu.

MONOKLIMAKS

Końcowe stadium jest jednoznacznie określone przez warunki klimatyczne

SUBKLIMAKS

Nazywany klimaksem niedoskonałym. Stanowi przedostatnie stadium rozwoju biocenozy.

DYSKLIMAKS (SUBKLIMAKS ANTROPOGIENICZNY)

biocenoza zastępująca klimaks na skutek zaburzeń Środowiskowych. Przykład: Wypas może przekształcić step w półpustynię.

PLAGIOKLIMAKS

Trwałe stadium rozwoju roślinności, powstającym w wyniku zmiany kierunku lub zatrzymania sukcesji przez człowieka. Przykład: Koszenie łąk wstrzymuję sukcesję w kierunku lasu.

POSTKLIMAKS-

różni się od klimaksu klimatycznego siedliskiem chłodniejszym i wilgotniejszym

PREKLIMAKS

Ten typ klimaksu jest cieplejszy i suchszy niż przeciętne warunki w klimacie danego regionu

POLIKLIMAKS

Alternatywa dla monoklimaksu. Dopuszcza możliwość formowania się rozmaitych postaci klimaksu. Możemy wyróżnić: klimaks klimatyczny, edaficzny oraz topograficzny.

KLIMAKS KLIMATYCZNY

Dopuszcza możliwość formowania się rozmaitych postaci klimaksu zależnie od lokalnych warunków klimatycznych

KLIMAKS EDAFICZNY

Dopuszcza możliwość formowania się rozmaitych postaci klimaksu zależnie od lokalnych warunków glebowych.

KLIMAKS TOPOGRAFICZNY

Dopuszcza możliwość formowania się rozmaitych postaci klimaksu zależnie od lokalnego ukształtowania terenu

Założenie Clementsa

sukcesja jest procesem deterministycznym, kierunkowym. Kolejne stadia zastępują się dzięki zmianie warunków przez poprzednie. Ciąg takich stadiów nazywamy SERĄ

HYDROSERA

Jest to sukcesja rozpoczynająca się w środowisku wodnym. Przykład: Zarastanie jeziora.

KSEROSERA

Jest to sukcesja rozpoczynająca się w środowisku lądowym. Przykład: Popioły wulkaniczne.

MIKROSERA

Jest to sukcesja dotycząca drobnoustrojów Przykład: Drobnoustroje zasiedlające rozkładający się liść

LITOSERA

Jest to sukcesja rozpoczynająca się na nagich skałach. Przykład: Skały odsłonięte przez lodowiec.

HIPOTEZA MONOKLIMAKSU

wywodzi się z klasycznej teorii sukcesji ekologicznej, według której dla każdego regionu istnieje jeden dający się przewidzieć stan końcowy sukcesji (stan klimaksu). Monoklimaks jest czymś jednoznacznie określonym przez warunki klimatyczne.

HIPOTEZA POLIKLIMAKSU

W danym miejscu może być wyróżnionych wiele różnych biocenoz klimaksowych odpowiadających klimaksowi określonemu przez różne czynniki środowiskowe

HIPOTEZA UKŁADÓW KLIMAKSOWYCH

Jest jedną z wersji koncepcji poliklimaksu. Zakłada istnienie kontinuum (ciągu) typów klimaksowych, zmieniających się wzdłuż gradientów (kolokwialnie mówiąc - płynnych przejść) środowiskowych

MODEL HAMOWANIA

Jest to model polegający na tym, że wkraczanie i osiedlanie się osobników nowych gatunków jest hamowane przez gatunki już występujące (osiedlone).

MODEL TOLERANCJI

Jest to model sukcesji ekologicznej, który polega na tym, że wkraczanie i osiedlanie się nowych gatunków nie jest hamowane, ani ułatwiane przez gatunki już osiedlone

MODEL UŁATWIANIA

Teoria sukcesji ekologicznej, zgodnie z którą w każdym jej stadium gatunki tak przekształcają środowisko, że dla nich samych staje się ono mniej odpowiednie, zaś bardziej odpowiednie dla innych, które dzięki temu zastępują je w kolejnym stadium.

Wulkaniczna wyspa Islandii (Surtsey)

Powstała w wyniku erupcji wulkanu. przykład modelu ułatwiania – rośliny późniejszych stadiów mogły zasiedlić wyspę dzięki roślinom pionierskim i ptakom, które dostarczyły składników(odchody) i były nosicielami nasion (zoochoria).

Piaszczyste wydmy jeziora Michigan

Powolny proces opadania poziomu wody i wywiewania ustalonej wydmy. czynnikiem ograniczającym sukcesję jest roślinożerność drobnych gryzoni i innych roślinożerców (model hamowania), a także dostępność wody i słabe rozprzestrzenianie się nasion.

Sukcesja owadów na padlinie

Wyróżniono 4 stadia sukcesji: padlina świeża, nabrzmiała, w stanie aktywnego rozkładu, sucha. Ciekawostka: Taką sukcesję wykorzystujemy jako praktykę w kryminalistyce.

ZABURZENIE

wszelka krótkotrwała, działająca niszcząco zmiana warunków egzystencji populacji lub ekosystemu. Przykłady: Pożar, Huragan, Trzęsienie ziemi.

ROLA ZABURZEŃ W BIOCENOZACH

Zaburzenia, pochodzenia abiotycznego czy biotycznego, mogą prowadzić do mozaikowatości (zróżnicowania) biocenozy

Efekt cieplarniany

emisja promieniowania podczerwonego (długofalowego) w atmosferze ziemskiej powoduje ocieplanie się powierzchni planety. Przyczyną globalnego ocieplania się klimatu jest zwiększona emisja gazów cieplarnianych do atmosfery.

Akumulacja węgla

Największą pulę węgla na Ziemi magazynują oceany. Węglany w glebach pustynnych zawierają więcej węgla niż wszystkie rośliny lądowe razem wzięte, jednak nie mamy tu do czynienia z wymianą między atmosferą a tymi glebami.

EKOLOGIA

jest nauką o zależnościach decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów.

SOZOLOGIA

jest dziedziną (pojęciem stworzonym przez prof. Walerego Goetel’a), która wstępnie oznaczała naukę o ochronie przyrody i środowiska naturalnego człowieka. Obecnie termin ten używany jest do określania nauk związanych z ochroną środowiska.

ANTROPOPRESJA

proces, który powodując negatywne skutki (przede wszystkim ostatnie 200 lat) przyczynia się do zakłócania oraz zmian równowagi ekosystemów. Szczególnie dostrzegalne są zmiany i zakłócenia w ekosystemach o złożonej strukturze (np. LASY)