Dział 2

Co wspólne miała Polska z Litwa po unii europejskiej

wspólną monetę, każdy mógł nabywać ziemie na terenie całej Rzeczpospolitej. Wspólna miała też być polityka zagraniczna

Kandydaci do pierwszej elekcji

Iwan IV Groźny -Jan III Waza -Albrecht II Hohenzollern -Ernest Habsburg -Henryk Walezjusz

Charakterystyka gospodarki folwarczno pańszczyźnianej

Polegała na produkcji zboża w folwarkach szlacheckich, w których pracowali pańszczyźniani chłopi.

Kto to była Bona

była królową polski i księżną włoskiego księstwa Bari. Była zwolenniczka silnej władzy królewskiej. Dążyła do sojuszu z Francja i była przeciwniczką Habsburgów.

Przywilej w Jedlinia i Krakowie

1430 i 1433 (Władysław Jagiełło) zagwarantowanie nietykalności osobistej szlachty, możliwość więzienia szlachcica tylko po wyroku sądu

Interreks

osoba zajmująca zmarłego władcę

Luteranizm w Polsce

najpierw praktykowano go potajemnie ale później wielu księży porzuciło katolicyzm i stało się pastorami. Kościoły zamieniono w zbory i stopniowano usuwano z nich obrazy oraz posagi świętych.

Bitwa pod pskowem

pod koniec lata 1581r. Oddziały Stefana Batorego dotarły do bogatego Pskowa. Po bezskutecznym szturmie na miasto wojska Rzeczpospolitej przystąpiły do jego blokady. Ostatecznie dobrze ufortyfikowany Psków nie został podbity.

Pierwsza wojna północna

w latach 1563-1570 trwała I wojna północna pomiędzy Szwecja, Dania. Moskwa i Polska. Jej skutkiem było podział Inflant

Kiedy miała miejsce i kto wygrał w pierwszej wolnej elekcji

kwiecień 1573r., wygrał Henryk Walezjusz

Przywilej w czerwińsku

1422r. (Władysław Jagiełło) zapewnienie nietykalności majątkowej szlachcie - możliwość konfiskaty wyłącznie na podstawie wyroku sądu; zakaz łączenie przez jedna osobę urzędów starosty i sędziego ziemskiego; sadzenie według prawa pisanego

Panowanie Aleksandra Jagiellończyka

1505r. Szlachta ustanowiła konstytucyjne prawo dla siebie, zwane nihil novi, co oznaczało, iż król nie mógł ustalić prawa bez zgody innych

Przywilej w Koszycach

1374r. (Ludwik Węgierski) Obniżenie podatku poradlnego z 12 do 2 groszy z łana; pozbawienie króla możliwości nakładania nowych podatków bez zgody szlachty; zobowiązanie władcy do wykupy polskich szlachciców z niewoli

Henryk Walezy

Pierwszy polski król elekcyjny, syn króla Francji. W początkach 1574 r został koronowany na króla Polski. Mówiło się o nim jako o „królu malowanym”, czyli udawanym, gdyż nie obchodziły go sprawy państwa. Jego panowanie oceniane jest na negatywne.

Podział społeczeństwa w Polsce

dzieliła się na cztery stany społeczne: szlachtę, duchowieństwo, mieszkaniowo i chłopstwo.

Kto to był Jan Zamolski

Przywódca szlachecki, polityk i wódz. Był m. in sekretarzem królewskim, kanclerzem. Po powrocie do kraju przyłączył się do ruchu egzekucyjnego. Przyczynił się do wyboru Stefana Batorego na króla.

Co odrębne po uni polsko-litewskiej

odrębne pozostały urzędy centralne, wojsko i skarby państwowe.

Kto to byli bracia polscy

(arianie) to wyznanie protestanckie, którego członkowie byli krytykowani z powodu kwestii doktrynalnych. Cześć z nich głosiła radykalne postulaty społeczne

Co to była unia lubelska i kiedy miała miejsce

umowa międzynarodowa Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim zawarta 1 lipca 1569 roku na Sejmie w Lublinie

Co to była piechota wybraniewska

Oddziały piechurów obu narodów złożone z żołnierzy rekrutowanych z dóbr królewskich. Decyzja sejmu w koronie i na Litwie

Co to był ruch egzekucyjny

Niezadowolona z nadmiernego wzrostu znaczenia i bogactwa magnatów szlachta zorganizowała tzw. Ruch egzekucyjny, który domagał się zwrotu bezprawnie przetrzymanych dóbr królewskich.

Podział sejmu walnego

król pierwszy stan sejmujący / Senat drugi stan sejmujący / izba poselska trzeci stan sejmujący / Przedstawiciele duchowieństwa / Centralni urzędnicy(ministrowie) / Urzędnicy terytorialni

Zygmunt pierwszy stary

Król Polski od 1506- 1548 r., którego panowanie uznaje się za początek epoki „złowrogo wieku”. Ugruntował wysoka pozycje kraju na arenie międzynarodowej. Ułożył poprawnie relacje polityczne z Habsburgami.

Charakterystyka renesansu w Polsce

Były to czasy względnego spokoju wewnętrznego, rozkwitu kultury szlacheckiej i chlubnej tolerancji religijnej. Centrum kulturalne Rzeczpospolitej stanowił Kraków i Akademia Krakowska, skupiająca najwybitniejsze umysły tej epoki.