Demokracja szlachecka - przywileje ekonomiczne

Przywilej w Warcie (warcki)

1423 – Władysław Jagięłło, pan mógł usunąć "krnąbrnego" sołtysa mimo jego prawa dziedziczności zagwarantowanego w prawie lokacyjnym

Przywilej w Piotrkowie (piotrkowski)

1496 - Jan Olbracht potrzebuje wsparcia szlachty w wyprawie na Mołdawię, chłopi tracą prawo do opuszczania wsi bez zgody pana – przywiązanie chłopa do ziemi, traci wolność osobistą

Przywilej z 1503 roku

Aleksander Jagiellończyk potrzebuje wsparcia szlachty w wojnie z Księstwem Moskiewskim, należy schwytać i oddać panu chłopa, który udał się lub uciekł na zarobek do miasta

Przywilej z 1510 roku

Zygmunt Stary, zabrania przekazywania kościołowi dóbr na mocy testamentu, szlachta wyeliminowała tym samym Kościół jako rywala ekonomicznego

Przywilej z 1518 roku

Zygmunt Stary uznaje wyłączną jurysdykcję szlachty nad poddanymi – chłop podlega tylko sądownictwu swego pana, a nie sądom królewskim

Statut toruński i bydgoski

1520 - Zygmunt Stary wprowadza przymus pańszczyzny wynoszącej jeden dzień tygodniowo z łana

Przywilej z 1532 roku

Zygmunt Stary ogranicza wolność osobistą chłopa, wprowadza zakaz ukrywania zbiegłych chłopów i nadawania im obywatelstwa miejskiego

Przywilej z 1538 roku

Zygmunt Stary, zakaz posiadania dóbr ziemskich przez mieszczan, przymus wyzbycia się przez mieszczan swoich dotychczasowych dóbr ziemskich

Przywilej z 1543 roku

Zygmunt Stary, zakaz wykupywania się chłopów z poddaństwa, mieszczanie nie mogli piastować urzędów państwowych