Chemia dział 1

atomistyczna teoria Daltona

materia sklada sie z atomow pierwistkow rozniacych sie masa, rozmiarem i wlasciowsciami. zalozenia: atomy danego pierw sa jednakowe i maja kszatut kulity. 2 atoy sa nie podzielne. 3 atomy lacza sie ze sobą.

pierwszy model

model tomsona (w atomie elektory i protony są w srdoku)

drugi model

model ruthenforda (protony w srodku ele na zewnatz)

trzeci model

model bohra, ele krążą po torach zamknietych, scisle okreslonych eneretycznie

elektrony przeskakują w ... strone

obie

im niższa energia, tym uklad jest...

trwalszy

elektorny ktore przeskskują do srodka ... energie

emitują

elektorny ktore przeskakująna zewnatrz... energie

zwiększają, absorcja

energia jest pobierana/oddawana w postaci

kwantów

stan podstawowy-

stan o najniższej energi elektornow w atomie

stan wzbudzony-

każdy stan o energi wyższej

protony+elektorny

nukleony

zasada nieoznczonosci heinsenberga

mozemy okreslic dokladne miejsce ale nie orbite LUB orbite ale nie dokladne miejsce

liczba kwantowa n

1-7, odleglosc od jądra, energia elektornu

liczba kwantowa l

poboczna liczba kwantowa (0=s 1=p, 2=d, 3=f,)

liczba kwantowa m

magnetyczna liczba kwantowa

liczba kwantowa ms

spinowa liczba kwantowa

zasada pauliego

w atomie nie mogą istnec 2 elektorny o identycznym stanie kwantowym

reguła hunda

atom w stanie podstawowym ma jak największą l. elektronów niesparowanych

okres

numer ostatniej powłoki (3d 4s 3d =4)

grupa

ilość ele z osatniej powloki(2s2 2p4=6

ele walencyjne

naj liczba+to co jest po niej jesli nie zapelnione

podlegaja promocji elektronów

Cu, Cr, Nb, Mo, Tc, Ru, Rh, Ag, Au, Pt, Pd

E na górze

liczba masowa A

E na dole

liczba atomowa Z

izotop

atom tego samego pierwiastka, identyczna liczba Z ale inna liczba A czyli mają różną liczbe neutronw

jakie są izotopy

11H 21H 31H / 11H 21D 31T / prot deutryt tryt

nuklidy

zbiory identycznych izotopow

masa atm wzor

Mat= %m1A1 + %m2a2 : 100%

promieniotworczość

dotyczny nietrwalych izotopow pierwiastkow chemicznych

pierw do Z= 82

trwale

pierw pozyzej Z=82

mogą ulegac rozpadowi

pierwiastki do Z=92

naturalne

pierw powyzej z=92

sztuczne

wyjątek ktory moze ulegac rozpadowi

Tc Z=43

trwałość danego izotopu określa,

czas półtrwania

czas półtrwania wzór

t1/2

masa koncowa wzor

Mk= Mo/2^n

promieniotrwórczoś naturalna to...

samorzutny rozpad jąder atm w wyniku ktorego powstają inne pierw i następuje emisja

przemiana alfa

emsja helu 42He najmniej przenikliwa

premiana beta-

emisja elektornu 0, -1e-

przemiana beta+

emisja pozytonu 0,1e+

przemiana gamma

promieniowanie elektromagnetyczne

promieniotwórczość sztuczna

samorzutne przemiany jądrowe wywołane przez człowieka w różego rodzaju urządzeniac

rodzaje przemian jądrowych(prom, sztuczna)

rozszczepienie jądra, fuzja jądra, niekontolowane reakcje łancuchowe

na pochłoniętą dawke prom wpływa

odległóść, czas, ilosc, rodzaj prom