biologia sprawdzian dzial III

Białka - funkcje

1) budulcowa 2) odpornościowa 3) transportująca 4) regulacyjna

Białka - funkcje (komórka)

podstawy materiał budulcowy

białka - fynkcje (komorka)

1) podstawowy materiak budulcowy 2) jako enzymy przyśpieszają przebieg realcji chemicznych 3) uczestniczą w transporcie substancji 3) obrona orzed drobniwustrijami 4) przekazują informacje w obrebie i poza komorkami 5) umizliwiają odbieranie informacji

jak powstają białka?

z połączenia set./tys. pizostałych cząsteczek aminokwasów

makroelementy

pierwiastki, których ilosc orzekracza 0,01% suchej masy. stanowią one materiał budulcowy i są jiezbędne do funkcjonowania komórek

mikroelementy

pierwiastki, ktorych ilosc nie przekracza 0,01% suchej masy. wchodzą one w skład enzymów i woływają na orzebieg wielu reakcji chemicznych

rola układu pokarmowego, co tam zachodzi?

•rozdrabnianie i nawilżanie pokarmu •trawienie, czyli rozkład substancji odzywczych na związki o prostszej budowie•wchłanianie do krwi związków otrzymanych w procesie trawienia•defekacja, czyli usuwanie niestrawionych resztek piżywienia w postacu kału

higiena odzywienia sie i jsk o nią dbać

•myć rece orzed posiłkiem i po wyj sciu z toalety •utrzymywac w czystosci narzedzia kuchenne i powierzchnie na ktorej sie robi jedzenie •myc warzywa i owoce i jajka orzed zjedzeniem •trzymac w lodowce zywnosc ktora ma byc orzechowywana orzed dluzszy czas

chigiena odzywiania sie v2

•nie zamrazac ponownie rozmrozonego bo mogą sie gromadzic bakterie•sprawdzac ternim waznosci ¥sporzywac pokarm pochodzący z pewnych zrodel •jesc produkty uzupełniające flore jelitową •jesc regularnie posilki i bez pospiechu •jesc 5 posiłków dziennie

gdzie znajdują sie witaminy

w pikarmach pichodzenia zw. i roś.

na jakie grupy dzielą sie witaminy

na rozpuszczalne w wodzie i na rozpuszczane w tłuszczach

witaminy rozpuszczalne w tluszczach, jakie?

A, D, E, K-są magazynowane w org. ich nadmiar powoduje groźne zatrucia i uszkodzenie wątroby

witaminy rozpuszczalne w wodzie jakie?

B i C nie są magazynowane w organiźmie ich nadmiar jest grozny niebezpieczny dla zdrowia jest ich niedobór

sole mineralne co to i co robią?

pierwiastki chemiczne, wazne skladniki budulcowe, biorą udzial w regulacji procesow zacjodzacych w komorkach

gdzue znajdują sie sole mineralne

niemal w kazdym pokarmie

co tworzy uklad pikarmowy?

przewod pikarmowy i gruczoly trawienne

co tworzy przewod pokarmowy

jama ustna gardlo przelyk rzołàdek jelito cienkie j grube

co tworzy gruczloy trawienne

slinianki wątroba j trzustka

co to puramida zdrowegi zywienia

schemat ktory orzedstawia proporcje w jakich nalezy sporzywac oikarmy aby byc zdrowym

co jest pidstawą zdrowia u dobregi samopoczucia

regularna aktywnosc fizyczna

jakie sa zasady zdrowego stylu zycia

ograniczajie czasu przed telewizorem i komputerem do 2godz na dobe, kontrolowanie masy ciala, odpowiednia ilosc snu dzieci u mlodziez ok. 8-10 godz na dobe, regularne mycie zebow

funkcje wody

-srodowisko wielu reakcji chemicznych -rozpuszczalnik wielu związków no. cukrow i witamin co umizliwia ich transport-wazna rola w regulacji temperatury ciala -umozliwia usuwanie szkodliwych produktow

od czego zalezy zapitrzebowanie na wode?

m.in. od temperatury otoczenia, wykonywanej oracy oraz diety

ile dziennie nalezy spozywac wody?

2 l

ile czlowiek moze orzezyc bez wody

od 2 do 4 dni

ile czlowiek moze orzezyc bez pokarmu

nawet miesiąc, zuzywajac substancje zgromadzine w organizmie

co zachodzi w ukladzie pokarmowym

rozklad skladnikow ookarmowych na czastki tak male ze moga zostac wchloniete do krwi

fo czego sluza zeby

di meczamicznej odbrobki pikarmu

ile w dziecinstwie czlowiem na zebow

20zebow mlecznych

ile czlowiek ma w dziecinstwie zebow

20 zebiw mlecznych i nie ma orzedtrzonowych i ostatnich zebow trzonowych

ile dorosly czlowiek ma zebo w stalych

32

dk czego sluza siekacze

do odgryzania kawalkow jedzenia

do czego sluza kly

pimagaja w rozgryzaniu kawalkow jedzenia

do czego sloza zeby orzedtrzonowe i trzonoe

rozcieraja pokarm

budowa zeba opisz

z sa osadzone w szczekach pr i lew i zuchwie za pomoca korzeni. czesc wystajaca na zew. oddzielona od korzena szyjka to korona. pokrywa ją twarde szkliwo pod ktorym jest zebina. korona otacza miazge zeba w ktorej przebiegaja naczynia krwionosne i nerw

slinianki co to i funkcja

wytwarzaja sline ktira bawilza pokarm dziala bakteriobojczo i zawiera enzymy trawiace cukry zlozone

watroba c t i fun

wytwarza zolc niezbedna do trawienia tluszczow i unieszkodliwia substancje toksyczne. wytwazra ponad 90% bialek osocza krwi i magazynuje glukoze w postaci glikogenu

trzustka ct i fun

wyduzela do dwunastnicy enzymy rozkladajace bialka cukry i tluszcze wytwazra hormony ktore reguluja stezenie glukozy we krwi

jama ustna c t fun

zachoduz tam mechanicNe rozdrabnianie pokarmu mieszanie go zr slina i wstepne trawienie cukrow

gardlo c t fun

kieruje pokarm do przelyku

przelyk c t fun

jego miesnie przesuwaja pokarm do zoladka

zoladke c t fun

pokarm zostaje wymieszany i zachodzi czesciowe trawienie bialek

jel cienkei

trawienie bialek cukrow i tluszczow i wchlanianie produktow trawienia do krwi i limfy

jel grube

wchlanianie wody i firmulowanie kalu usuwanego prze odbyt

etapy trawienia skladnikow odrzywczych gdzie zachodzi

jama ustna zoladek jelito cienkie uczestnicza w nim enzymy trawiennne.

etapy trawienia v 2 jama ustna

uchodza tam przewody 3 par slunianek wydzuelaja one sline ktira ma amylaze sliniwa - enzym rozkladajacy cukry zlozone

etapy trawienia v 3 zoladek

dizal tam pepsyna - enzym czesciowo trawiacy bialka staje sie on aktywny pod wplywem kwasu solnego ktory dziala tez bakteriobojczo

etapy tarwienia v4

do dwunastnicy (poczatek jel cienk) uczodza przewody trzustki i watroby. tzrustka wytwarza sok trzustkowy krory ma enzymy: trypsyne (rozlad bialek) amylaze trzustkowa (trawienie cukrow zloz) lilaza trzustkowa (rozklad)

etapy trawienia

podr