biologia💀

genetyka

Nauka zajmująca się dziedziczeniem cech oraz zmiennością organizmów

cechy dziedziczne

Cechy odziedziczone po rodzicach

cechy niedziedziczne

Cechy których nie przekazujemy potomstwo

cechy indywidualne

Cechy typowe tylko dla nas

zmienność

To występowanie różnic między osobnikami tego samego gatunku

informacja genetyczna

Zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu

gen

Odcinek DNA Który zawiera informacje o budowie białka

DNA

Znajduje się w jądrze komórkowym Jądro komórkowy steruje wszystkimi procesami zachodzącymi w komórce

podwójna helisa

To dwie nici ułożone Równolegle i spiralnie skręcone wokół własnej osi

Budowa nukleotydu

cukier deoksyryboza// reszta kwasu fisforowego// jedna z 4 zasad azostowych

połączneie zasad

adanina i tymina ////// cytosyna i guanina

chromosom

To najbardziej opakowana postać chromatyny przed replikacją zawiera on jedną cząstke DNA

ile mamy chromosomów

46

budowa chromosomu

ramiona chromosomu// centrometr- miejsce połączenia chromatyd// chromatyda- połowa chromosomu

reaplikacja DNA

Komórki naszego ciała co jakiś czas się dzieląc muszę mieć wytwarzać kopie DM A inaczej komórki potomne miałoby o połowę mniejszą zawartość materiału genetycznego

budowa RNA

To kwas rybonukleinowe bierze on udział w wytwarzaniu Białek podobnie jak D N Ą skł ada się z nukleotydów jednak nukleotyd budujący RNA zamiast deoksyrybozy zawiera inny cukier- ryboza a zamiast tyminy- Uracyl

rodzaje RNA

mRNA- przenosi informacje o budowie białek tRNA- przenosi aminokwasy rRNA- budouje rybosomy

komórka macierzysta

Powstają z niej nowe komórki nazywane komórkami potomnymi

chromosomy homologiczne

Odpowiadające sobie w obu zestawach chromosomy

komórki diploidalne

Komórki które zawierają podwójny zestaw chromosomów

komórki halpoidalne

Zawierają jeden zestaw chromosomów

mitoza

Prowadzi do powstania dwóch identycznych komórek potomnych z jednej komórki macierzystej zachodzi w komórkach somatycznych organizmu

mejoza

Prowadzi do powstania czterech komórek potomnych od zredukowanej o połowę liczby chromosomów z jednej komórki macierzystej zachodzi wy komórkach płciowych organizmu

znaczenie mitozy

Umożliwia Rozmnażanie bezpłciowe organizmów jednokomórkowych////Umożliwia gojenie się ran///Umożliwia wytwarzanie komórek ciała///Umożliwia wzrost całego ciała

znaczneie mejozy

Istotą mejozy jest wytwarzanie gamet podczas powstawania gamet dochodzi do rekombinacji genetycznej wskutek której mieszają się geny pochodzące od ojca od matki

allele

To wersje tego samego genu

allel dominujące

Jest odpowiedzialny za występowanie cech dominujących oznacza się go dużą literą np. A

allel recesywny

Jest odpowiedzialny za występowanie cechy recesywne j oznacza się go małą literą np. a

heterozygota

Jeśli osobnik ma dwa różne allele

homosygota

Jeśli osobnik ma dwa identyczne allele

homozygota dominująca

Ma dwa allele dominujące

Homozygota recesywna

Ma dwa allele recesywny

genotyp

To zespół wszystkich genów organizmu

fenotyp

Możliwe do zaobserwowania cechy organizmu np. kolor włosów oczu czy kształt uszu

czysta linia

Czyli osobników u których konkretna C H np. biały kolor kwiatów utrzymuje się z pokolenia na pokolenie

prawo czystości gamet

Mówi że wy każdej gamę cię organizmu Diplo idealnego znajduje się jeden allel danego genu

cechy dominujące

odstające uszy// umiejętnosć zwijania języka w rurkę //dołeczki w policzkach //piegi

cechy recesywne

przylegające uszy// brak umiejętnosci zwijania języka w rurkę, policzki bez dołeczków/ brak piegow

co obejmuje karityp człowieka

Kariotyp człowieka obejmuje 22 pary chromosomów autosomalny ch jedną parę chromosomów płci u kobiet chromosomami płci są dwa chromosomy X a u mężczyzn jeden chromosom X i Y

od czego zależy płeć dzieck

Zależy od tego jaki plemnik połączy się z komórką jajował wyniku mejozy od każdej z kamy człowieka trafia 23 chromosomy wy tym jeden z chromosomów płci komórka jajowa zawsze otrzymuje chromosom X natomiast plemnik chromosom X lub Y

mutacje

To nagły trwały zmiany bym materiale genetycznym mogą powstawać spontanicznie lub być wywoływane przez czynniki mutagenne

czynniki mutagenne

Promieniowanie UV//// promieniowanie X ///składniki dymu Tytoniowego//// toksyny Grzybów pleśniowych//// niektóre wirusy np. HPV

Choroby jednogenowe

1. fenyloketonuria 2. albinizm 3. chroba huntingotona

zaburzenia chromosomowe

1. zespół downa 2. hemofila 3. daltonizm

mutacje genowe

Zwany też punktowymi to zmiany wy kolejności czyli sekwencji nukleotydów

mutacje chromosomowe

Obejmują zmiany w budowie lub liczbie chromosomów są najczęściej konsekwencją zaburzeń w przebiegu mitozy lub mejozy