biologia - dział IV tkanki roślinne

Rodzaje tkanek roślinnych

tkanki twórcze i tkanki stałe

Tkanki twórcze

umożliwiają rośliną wzrost, znajdujące się na obu końcach rośliny tworzą stożki wzrostu umożliwiające wzrost na długość; znajdujące się wewnątrz łodygi i korzenia- przyrost na grubość

Tkanki stałe dzielimy na:

okrywające, miękiszowe, przewodzące i wzmacniające

Tkanki okrywające

tworzą zewnętrzną warstwę rośliny, chronią przed drobnymi uszkodzeniami i wnikaniem drobnoustrojów. Należy do nich skórka pędu i skórka korzenia, u roślin drzewiastych szybko zastępowana jest korkiem który chroni wnętrze rośliny przed uszkodzeniami

Tkanki miękiszowe są obecne we wszystkich organach roślinywypełniają wolne przestrzenie między innymi tkankami,

w zależności od miejsca różnią się budową i funkcjami; w płatkach-zawiera barwniki, wabiące owady, w liściach i zielonych łodygach-ma dużo chloroplastów -wytwarza pokarm, w bulwach magazynuje substancje

Tkanki przewodzące

łyko i drewno, ich kkomórki są długie łączą się w cienkie rurki, które biegną wzdłuż korzenia i łodygi i rozgałęziają się w liściach, pełnią funkcje transportowe

Drewno

jest zbudowane z długich pustych komórek, które nie mają ścian poprzecznych, transportują wodę i sole mineralne z korzeni do innych części rośliny, jego wewnętrzna warstwa daje drzewom sztywność i wytrzymałość

Łyko

składa się z długich komórek których sciany poprzeczne mają liczne otwory i przypominają sita, transportują substancje pokarmowe z liści do pozostałych części rośliny

Tkanki wzmacniające

ich funkcją jest ochrona rożliny przed złamaniem, zgnieceniem lub rozerwaniem, nadają roślinom sztywność twordość i elastyczność, gdyż ich komórki mają zgrubiałe ściany komórkowe

Korzeń

organ podziemny, jego podstawowe funkcje to utrzymywanie rośliny w podłożu i pobieranie z gleby wody i soli mineralnych

W korzeniu wyróżniamy kilka odcinków

nazywanych strefami korzenia, z których każda ma swoje zadania

Strefa korzeni bocznych

utrzymuje roślinę w podłożu, w tej strefie z korzenia głównego wyrastają krótsze i cieńsze korzenie boczne

Strefa włośnikowa

umożliwia intensywne pobieranie wody i soli mineralnych, w tej strefie komórki wytwarzają włośniki, które zwiększają powierzchnią wchłaniania

Strefa wydłużania

miejsce, w którym następuje wzrost rośliny na długość, w tej sterfie komórki nie dzielą się, a jedynie powiększają swoje rozmiary

Strefa stożka wzrostu

umożliwia wzrost korzenia na długość, w tej strefie występują komórki tkanki twórczej, które stale się dzielą

System korzeniowy

to zespół wszystkich korzeni wytwarzanych przez roślinę. Rośliny w zależności od gatunków mają systemy korzeniowe palowe lub wiązkowe.

System palowy

tworzy pojedyńczy gruby korzeń, z którego wyrastają znacznie krótsze i cieńsze korzenie boczne, występuje m.in. u mniszka lekarskiego

System wiązkowy

występuje pęk cienkich korzeni o podobnej długości, które nazywamy korzeniami przybyszowymi, które z pędu rośliny, zazwyczaj z łodygi, niekiedy z liści, występuje m.in. u traw

Przekształcenia korzeni

u niektórych roślin korzenie pełnią dodatkowe funkcje

Korzenie spichrzowe

magazynują substancje pokarmowe, które umożliwiają roślinie przetrwanie zimy i wypuszczenie wiosną nowych pędów, np. marchewka, buraki, ziemniaki

Korzenie podporowe

wyrastają z dolnej części łodygi i wrastają w podłoże podpierając roślinę ze wszystkich stron, np. kukurydza

Korzenie czepne

są cienkie i mogą wrastać w różne zagłębienia, przymocowyją roślinę do gałęźi, pni drzew, skał, murów np. bluszcz

Ssawki

występują u roślin pasożytniczych, pobierają wode i sole mineralne z organizmu żywiciela, np. jemioła

Pęd

zwykle nadziemna część rośliny zbudowana z łodygi i liści a u niektórych roślin również z kwiatów i owoców. Część roślin wykształca również pędy roślinne np. cebule.

Funkcje łodygi

1. utrzymywanie liści, kwiatów i owoców 2. przewodzenie wody i soli mineralnych od korzeni w górę rośliny 3. przewodzenie substancji pokarmowych z liści do pozostałych organów rośliny

Budowa łodygi

1. pęk wierzchołkowy odpowiada za wzrost na długość jego główną częścią jest stożek wzrostu 2. węzły- zgrubiałe miejsca, z których wyrastają liście 3. międzywęźla-bezlistne odcinki między węzłami

Budowa wewnętrzna łodygi

1. warstwa zewnętrzna- skórka pędu z aparatami szparkowymi 2. tkanka wzmacniająca 3. tkanka miękiszowa 4. tkanka przewodząca- łyko i drewno oddzielone tkanką twórczą umożliwiającą przyrost na grubość

Rozmnażanie wegetatywne

rozmnażanie bezpłciowe, w którym z kawałków pędu lub korzeni powstaje nowy organizm, nowa roślina jest taka sama jak ta, z której powstała.

Bulwy

krótkie silnie zgrubiałe łodygi podziemne, które gromadzą substancje pokarmowe potrzebne do przetrwania zimy. Nowe rośliny wyrastają z nich wiosną z zagłębień nazywanych oczkami

Kłącza

występują miedzy innymi u imbiru są to łodygi podziemne gromadzące substancje pokarmowe wiosną z ich węzłów wyrastają nowe rośliny

Łodygi czepne

występują m. in u winorośli są wiotkie i cienkie owijają się wokół podpór co umożliwia roślinom wzrost w kierunku światła wysoko nad ziemią

Rozłogi

występują np. u truskawki są to cienkie odgałęzienia dolnej części pędu, które płożą się po ziemi, służą do rozmnażania wegetatywnego, wyrastają z nich nowe rośliny, które po pewnym czasie oddzielają się od rośliny rodzicielskiej

Funkcje liścia

1. wytwarzanie substancji pokarmowych podczas fotosyntezy 2. wymiana gazowa- transport dwutlenku węgla i tlenu między rośliną a jej otoczeniem 3. parowanie wody z rośliny

Budowa liścia ogonkowego (np. u mięty)

1. blaszka liściowa, jest płaska i cienka dzięki czemu liśc może pochłaniać duże ilości światła porzebnego do fotosyntezy; ogonka liściowego, który ustawia blaszkę tak, aby dotarło do niej jak najwięcej światła; i nasady liścia, która łączy liśc z łodygą

Liść siedzący

nie ma ogonka liściowego, np. u tulipana

Ze względu na liczę blaszek liściowych wyróżniamy

liście pojedyncze, które mają jedną blaszkę liściową (np. lipa) i złożone, które składają się z kilku blaszek liściowych osadzonych na wspólnym ogonku (np. kasztanowiec)

Budowa wewnętrzna liścia

zewnętrzną warstwą liścia jest skurka pędu, w której występują aparaty szparkowe przeważnie usytuowane w spodniej części liścia; wnętrze wypełnione jest tkanką miękiszową zawierającą liczne chloroplasty

Przekształcenia liści

1. liście czepne 2. liscie szpichlowe 3. ciernie 4. liście pułapkowe

Liście czepne

występują np. u grochu. Są one niezwykle giętke mogą więc owijać się dookoła podpór, dzięki temu pęd rośliny pnie się do góry

Liście spichlowe

występują np. u cebuli zwyczajnej. Są one duże i mięsiste, poniewż gromadzą substancje pokarmowe potrzebne roślinie do przetrwania zimy

Ciernie

u wielu roślin żyjących w środowiskach suchych np. u kaktusów. Są one twarde, sztywne i ostre. Dzięki temu odstraszają zwierzęta roślinożetne i skutecznie ograniczają parowanie wody.

Liście pułapkowe

występują u roślin mięożernych, np. u dzbanecznika. Umożliwiają one chwytaniwe i trawienie drobnych zwierząt, głównie owadów, które stają sie dla roślin źródłem azotu