Antyczny Rzym

509 r. p.n.e

w Rzymie wprowadzono ustrój republikański

753 r. p.n.e

założenie Rzymu przez Romulusa

753-509 p.n.e

okres królewski

od 509 p.n.e

okres republiki

komicja

zgromadzenia ludowe

komicja centurialne

decydowały o wojnie i pokoju, wybierały konsulów i pretorów

komicja tribusowe

uchwalały prawa, wyznaczały kwestorów i edylów

komicja kurialne

odgrywały jedynie rolę formalną

patron

patrycjusz opiekujący się plebejuszem

senat

decydował o wojnie, pokoju, polityce zagranicznej, budżecie państwa

494 r. p.n.e

plebejusze zmiast na wojnę udali się na wzgórze Awentyn, powołali do istnienia urząd trybuna ludowego oraz zgromadzenia plebejskie

449 r. p.n.e

opublikowano Prawo X|| Tablic

od 4 w.p.n.e

plebejusze mogli piastować stanowiska konsulów

nobilitas (przełom IV i III w)

zniesienie zakazu małżeństw między patrycjuszami a plebejuszami

od 5 do 4 w.p.n.e

młoda republika ze zmiennym szczęściem toczyła walki z sąsiadami

264 r.p.n.e

podbój Półwyspu Apenińskiego przez Rzymian dobiegł końca

obowiązki obywateli Rzymu to

płacenie podatków oraz służba wojskowa

armia rzymska była podzielona na jednostki nazywane

leginami, którymi dowodzili konsulowie

decymacja

dziesiątkowanie, czyli stracenie co dziesiątej osoby

264 r.p.n.e

I wojna punicka

241 r.p.n.e

w bitwie koło Wysp Egadzkich punijczycy poprosili o pokój

218 r.p.n.e

II wojna punicka

bitwa w 216 r.p.n. e pod Kaanami zakończyła się

klęską rzymian, jednak wódz kartagiński nie wykorzystał z sukcesu i nie zdobył Rzymu

202 r.p.n.e

decydująca bitwa pod Zamą, pierwsza klęska Hannibala

146 r.p.n.e

III wojna punicka (trwała 3 lata)

Imperium Romanum

całe terytorium podlegające władzy Rzymian

prowincje

nowe obszary wcielone do państwa rzymskiego

homines novi (l. poj. homo novus)

człowiek nowy

villa

typ majątku, gospodarstwa te miały wielkość od 25 do 60 ha i produkowano w nich tylko towary przeznaczone na sprzedaż takie jak wino czy oliwa

proletariusze

liczne potomstwo biedoty, nie slużyli w wojsku obywatelskim, ponieważ nie spełniali kryterium majątkowego

Tyberiusz Grakchus w 133 r.p.n.e

pełnił funkcję trybuna ludowego

reforma tyberiusza grakchusa (trybun ludowy) zaproponował utworzenie funduszu ro

.

szczególną kategorią niewolników byli

gladiatorzy, walczący między sobą na arenach amfiteatrów na śmierć i życie

73 r.p.n. e w Kapui

w, szkole gladiatorów, wybuchło największe i najgroźniejsze dla Rzymu powstanie niewolników, na jego czele stanął Spartakus, Powstanie Spartakusa

pod wodzą Krassusa w 71 r.p.n.e

wojska rzymskie pokonały armię powstańców w bitwie nad rzeką Silarus

optymaci

(łac. najlepszy) stronnicy senatu, wywodzili się z rodów senatorskich

popularzy

opowiadali się oni za kontynuacją podbojów oraz zakładaniem kolonii dla osadników, przywódcami byli bracia Grakchowie

reforma wojskowa Mariusza

zrezygnował z odrodzenia wojsk obywatelskich i w zamian zorganizował armię zawodową złożoną z ochotników

90 r.p.n.e

wojna sprzymierzeńców z Rzymem, trwała dwa lata

89 r.p.n.e

ogłoszono prawo przyznające obywatelstwo wszystkim sprzymierzeńcom, którzy złożą broń w ciągu 60 dni, po zakończeniu walk liczba pbywateli rzymskich wzrosła z 400 do 900tys.

ciągłe wojny spowodowały epokę

epokę wielkich wodzów

pierwszym z wielkich wodzów był

Sulla, należący do stronnictwa optymatów

83-82 r.p.n.e.

I wojna domowa, zakończona zwycięstwem Sulli

po śmierci Sulli władzę przejęli jego stronnicy

Gnejusz Pompejusz

I Triumwirat zawarli

Gnejusz Pompejusz, Marek Krassus (powstaniec Spartakusa), Gajusz Juliusz Cezar (młody kandydat na konsula, reprezentant popularów

52 r.p.n.e

bitwa pod Alezją

idy marcowe (15marca) 44 r.p.n.e

Cezar został zasztyletowany podczas obrad sejmu

II Triumwirat zawarli

Marek Antoniusz, Oktawian oraz Lepidus (najbliższy współpracownik Cezara)

42 r. p.n.e.

bitwa pod Filippi

13 stycznia 27 r.p.n.e

Oktawian ogłosił w senacie, że zrzeka się wszystkich woich uprawnień i chce przywrócić republikę