5. rozbicie dzielnicowe Testament Bolesława Krzywoustego

potomstwo Bolesława Krzywoustego

doczekał się on licznego potomstwa w chwili śmierci miał czterech synów a piąty Kazimierz urodził się wkrótce po jego śmierci

Bolesław Krzywousty zajął się uporządkowaniem spraw dziedziczenia tronu

stworzył on statut sukcesyjny czyli regulujący kwestie następstwa tronu

inna nazwa na statut sukcesyjny

Testament Bolesława Krzywoustego

1116/117

ogłoszenie statusu sukcesyjnego i wejście w życie zasady senioratu

zasada senioratu Kim jest senior

zgodnie z statutem sukcesyjnym zwierzchnioną władzę w kraju miał sprawować senior będąc najstarszym w danym momencie przedstawicielem dynastii

zasada senioratu ograniczenie możnych

Zabieg ten był Dlatego tak ważny że zasada senioratu mocno ograniczała znaczenie możnych którzy dotąd mogli wywierać wpływ na obsadę tronu

1138

śmierć Bolesława Krzywoustego wejście w życie Testamentu Krzywoustego odtąd siedzibą seniora miał być także Kraków

Kim byli juniorzy

byli to młodsi Piastowie

juniorzy

otrzymali oni od seniora poszczególne dzielnice kraju nie sprawowali w nich juniorzy jednak samodzielnej i niezależnej władzy byli raczej namiestnikami seniora

senior to także

princeps

pryncypat

w pryncypacie to do princepsa należała władza zwierzchniona w całym państwie prowadzenie polityki zagranicznej oraz prawo bicia monety

kogo mianował princeps czyli senior

mianował on wojewody któremu podlegali urzędnicy w dzielnicach młodszych książąt czyli juniorów

Władysław II wygnaniec

jest to pierwszy senior i princeps zgodnie z testamentem Krzywoustego

dary dla młodszych braci Władysława wygnańca

Bolesławowi kędzierzawemu przekazał Mazowsze Mieszkowi staremu przekazał Wielkopolskę najmłodszemu kilkuletniemu henrykowi i niemowlęciu Kazimierzowi nie przyznano dzielnic

matka salomea jej teren dzielnica

była wdową po Bolesławie Krzywoustym i otrzymała grody w centrum kraju będący nazwane ziemią Łęczycką

kto miał bezpośrednią władzę nad Polską

znaczna część państwa z Krakowem pozostała pod bezpośrednią władzą seniora princepsa najstarszego

kolejny konflikt rodzinny

Władysław wygnanie zdążył do zapewnienia dziedziczenia po sobie własnym synom łamiąc tym samym zasadę senioratu

zbrojne zwycięstwo nad wdową i juniorami

Władysław Wygnaniec pokonał Juniorów i wdowę i pokonanych zamierzał wygnać z kraju

sprzeciw można władców

na wygnanie pokonanych nie pozwolili możni którzy bronili postanowień Testamentu Krzywoustego na czele z wojewodą Piotrem włostowicem

Piotr włostowic

wojewoda broniący postanowień Testamentu Krzywoustego przed wygnaniem Juniorów i wdowy z Polski

co na to Władysław II

Władysław II uznał ich za zdrajców a sam wojewoda został uwięziony i oślepiony

hańba dla Władysława wygnańca

czym ten okrył księcia hańbom gdy Biskupi obłożyli go klątwą nawet jego dotychczasowi zwolennicy masowo zaczęli go opuszczać

1146

Władysław musi się ratować ucieczką z Polski na dwór niemiecki z tego powodu na kronikach i opracowaniach przy logu do niego przydomek wygnaniec

Nowy władca

Bolesław Kędzierzawy

czego dokonał Bolesław Kędzierzawy

udało mu się uspokoić sytuację wewnętrzną i swój urząd odzyskał wojewoda Piotr włostowic

wyprawa cesarza Fryderyka barbarossy

Polska się stała Celem jego wyprawy do którego pomoc zwrócił się Władysław II wygnaniec

jak się zakończyła wyprawa

zakończyła się ona powodzeniem cesarz Nie przywrócił rządów wygnańca Bolesław Kędzierzawy musiał jedynie złożyć cesarzowi hołdlenny w 1157 roku a także wyrazisz zgodę na powrót synów wygnańca na Śląsk

po śmierci kędzieżowego Kto stał się seniorem

stał się nim Mieszko Stary i nieskutecznie starał się on wzmocnić władzę książęcą

działania mieszka Starego

próbował on wzmocnić władzę książęcą opierając się namożnych ze swojej dzielnicy

co na to można z reszty Polski

jego działania nie spodobały się możnym z Krakowa i w 1177 doprowadzili do wygnania go ze stolicy

1177

wygnanie mieszka starego ze stolicy przez możnych Krakowskich

nowa osoba na tronie

Po wygnaniu Mieszka 3 starego na tronie można usadzili Kazimierza nazwanego później sprawiedliwym

czy osadzenie Kazimierza Sprawiedliwego na tronie było zgodne z zasadą senioratu

nie i było to ostatecznie złamanie zasady senioratu zapisanej w statucie Krzywoustego ponieważ starszy od Kazimierza był nie tylko obalony Mieszko ale również jego śląscy bratankowie synowie władcy Władysława wygnańca

co spowodowało złamanie Testamentu Krzywoustego

spowodowało walki o tytuł princepsa i panowanie nad dzielnicą Krakowską bez względu na wiek