3. Rozwój człowieka

 0    62 schede    olafhajdasz
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
rozwój osobniczy (ontogeneza) człowieka -
inizia ad imparare
obejmuje wszelkie zmiany, które zachodzą od chwili powstania pierwszej komórki nowego osobnika aż do jego śmierci
etapy rozwoju osobniczego człowieka:
inizia ad imparare
rozwój prenatalny - od poczęcia do narodzin, rozwój postanatalny - od narodzin do śmierci
gdzie najczęściej dochodzi do zapłodnienia?
inizia ad imparare
w bańce jajowodu - rozszerzonej części jajowodu w okolicy lejka
kapacytacja (uzdatnianie) plemników -
inizia ad imparare
uzdatnianie plemników przez wydzieliny dróg rodnych
zapłodnienie -
inizia ad imparare
rozpoczyna się w momencie kontaktu plemnika z żeńską komórką rozrodczą, a kończy połączeniem się tych komórek
polispermia -
inizia ad imparare
wnikanie do jednej komórki jajowej więcej niż jednego plemnika
enzymy akrosomalne -
inizia ad imparare
ułatwiają plemnikom przenikanie przez wieniec promienisty i osłonkę przejrzystą
rozwój prenatalny:
inizia ad imparare
zarodkowy i płodowy
rozwój zarodkowy -
inizia ad imparare
trwa przez pierwsze 8 tygodni ciąży i liczy się od momentu powstania zygoty do wykształcenia się zawiązków wszystkich narządów. Obejmuje bruzdkowanie, gastrulację i organogenezę
rozwój płodowy -
inizia ad imparare
od 9 tygodnia do porodu, wykształcenie narządów ostatecznych, wzrost płodu, osiągnięcie stadium pozwalającego na przeżycie poza organizmem matki
zapłodnienie -
inizia ad imparare
połączenie plemnika z komórką jajową, zakończenie drugiego podziału mejotycznego komórki jajowej, powstanie zygoty
bruzdkowanie -
inizia ad imparare
wielokrotne podziały blastomerów, powstanie moruli, a następnie blastuli, ok. 7 dnia rozwoju - implantacja
gastrulacja -
inizia ad imparare
powstanie listków zarodkowych (pierwotnych tkanek): ektoderma, endoderma i mezoderma
organogeneza -
inizia ad imparare
wykształcenie się narządów pierwotnych
blastomer -
inizia ad imparare
każda komórka potomna powstała na skutek podziałów mitotycznych zygoty podczas stadium bruzdkowania
morula -
inizia ad imparare
skupienie 12-16 blastomerów
trofoblast -
inizia ad imparare
ściana blastocysty
węzeł zarodkowy -
inizia ad imparare
skupienie komórek znajdujących się wewnątrz pęcherzyka w jednym końcu przy trofoblaście
ile trwa rozwój prenatalny?
inizia ad imparare
przeciętnie 280 dni (40 tygodni)
około 30 godzin po zapłodnieniu
inizia ad imparare
zachodzi podział zygoty rozpoczynający bruzdkowanie. W jego efekcie powstają dwie identyczne komórki, zwane blastomerami
dwa dni po zapłodnieniu
inizia ad imparare
zarodek składa się z czterech komórek. Kolejne podziały odbywają się co 10-12 godz.
po trzech dniach
inizia ad imparare
zarodek składa się z 16 blastomerów i jest nazywany morulą. Nie zmienia on wielkości, ponieważ ogranicza go osłonka przejrzysta. Z tego też względu powstające komórki są coraz mniejsze
po czterech dniach
inizia ad imparare
liczba komórek nadal wzrasta. Między komórkami stopniowo gromadzi się płyn powodujący spłaszczenie się komórek tworzących ścianę pęcherzyka
około siedem dni po zapłodnieniu
inizia ad imparare
zarodek ma postać blastocysty, czyli wypełnionego płynem pęcherzyka, którego ściana nazywana jest trofoblastem. We wnętrzu blastocysty przy jednym z biegunów znajduje się skupienie komórek nazywane węzłem zarodkowym. Z niego rozwija się ciało zarodka
około ósmego dnia po zapłodnieniu
inizia ad imparare
blastocysta uwalnia się z osłonki przejrzystej i zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy. Implantację umożliwiają wydzielane przez trofoblast enzymy trawiące śluzówkę macicy
pod koniec drugiego miesiąca ciąży
inizia ad imparare
zarodek ma ok. 3 cm długości i masę ok. 10 g. Na jego nieproporcjonalnie dużej głowie widać oczy i zarys nosa. Na kończynach można dostrzec palce rąk i stóp
pod koniec trzeciego miesiąca ciąży
inizia ad imparare
płód ma wykształcony układ mięśniowy i nerwowy. Reaguje na bodźce, porusza kończynami, choć ruchy te nie są jeszcze wyczuwane przez matkę. Na palcach rąk i stóp pojawiają się paznokcie. Płód ma ok. 10 cm długości i ok. 30 g
pod koniec szóstego miesiąca ciąży
inizia ad imparare
proporcje ciała płodu są podobne jak u noworodka. Jego szkielet kostnieje, dojrzewają narządy wewnętrzne. Płuca zaczynają wytwarzać surfaktant - substancję chroniącą pęcherzyki płucne przed zapadaniem się. Wykształcone są narządy zmysłów
płód potrafi odróżnić głos matki od innych głosów. Ma ok. 30 cm długości i waży ok 640 g.
w dziewiątym miesiącu ciąży
inizia ad imparare
płód jest zdolny do podjęcia czynności życiowych poza organizmem matki. W większości wypadków znajduje się już w pozycji odpowiedniej do porodu, czyli głową skierowaną w dół. Ma ok. 50 cm długości i masę ok. 3500 g.
łożysko -
inizia ad imparare
wspólny narząd organizmu matki i płodu, umożliwia wymianę substancji między organizmem płodu a organizmem matki. Składa się z dwóch części: płodowej i matczynej
jak łożysko łączy się z płodem?
inizia ad imparare
za pomocą sznura pępowinowego, wewnątrz którego znajdują się trzy naczynia krwionośne: dwie tętnice pępkowe i żyła pępkowa - zanurzone w swoistej tkance o konsystencji galarety co zapobiega załamywaniu się w czasie ruchów płodu
bariera łożyskowa -
inizia ad imparare
cienka warstwa tkanki, która oddziela układ krążenia matki i płodu. Ta droga odbywa się wymiana gazów, substancji odżywczych, wody, soli mineralnych i ppm
hormony wydzielane przez łożysko:
inizia ad imparare
gonadotropina kosmówkowa (hCG), somatotropina kosmówkowa (hCS), progesteron, estrogeny, relaksyna
gonadotropina kosmówkowa (hCG) -
inizia ad imparare
do czwartego miesiąca ciąży utrzymuje ciałko żółte wydzielające progesteron, u płodów męskich pobudza wydzielanie testosteronu przez jądra, zwiększa wydzielanie hormonów tarczycy, tłumi reakcję immunologiczną i zapobiega odrzuceniu płodu przez org. matki
somatotropina kosmówkowa (hCS) -
inizia ad imparare
zapewnia dostateczną ilość składników odżywczych dla płodu przez wzmożony rozkład tłuszczów, ograniczenie zużycia glukozy przez matkę, zatrzymywanie azotu, wapnia i potasu. Wraz z prolaktyną przygotowuje gruczoły mlekowe do laktacji (wydzielania mleka)
progesteron -
inizia ad imparare
niezbędny do utrzymania ciąży, od czwartego miesiąca ciąży wydzielany przez łożysko, utrzymuje błonę śluzową macicy w stanie fizjologicznej aktywności, hamuje samoistne skurcze macicy, wstrzymując poród, pobudza gruczoły mlekowe
tłumi reakcję immunologiczną i zapobiega odrzuceniu płodu przez organizm matki
estrogeny -
inizia ad imparare
utrzymują błonę śluzową macicy w stanie fizjologicznej aktywności, regulują syntezę progesteronu przez dostępność cholesterolu, zwiększają wrażliwość macicy na oksytocynę
relaksyna -
inizia ad imparare
zmniejsza kurczliwość macicy, rozluźnia więzadło łonowe
błony płodowe:
inizia ad imparare
owodnia, kosmówka, omocznia, pęcherzyk żółtkowy
zadania błon płodowych:
inizia ad imparare
ochrona zarodka, a następnie płodu przed wpływem środowiska zewnętrznego oraz pośredniczenie w wymianie substancji między organizmem matki a zarodkiem, a następnie płodem
owodnia -
inizia ad imparare
cienka błona otaczająca cały zarodek, wypełniona płynem owodniowym; amortyzuje i utrzymuje odpowiednią temperaturę płodu
kosmówka -
inizia ad imparare
posiada liczne palczyste wyrostki (kosmki); wymiana substancji między matką a płodem, tworzenie łożyska
omocznia -
inizia ad imparare
początkowo ślepo zakończony uchyłek, później zrasta się z kosmówką; tworzenie naczyń krwionośnych łączących płód z łożyskiem
pęcherzyk żółtkowy -
inizia ad imparare
niewielka struktura zbudowana z ok. 100 komórek; wytwarzanie elementów morfotycznych krwi, powstawanie gonocytów
teratogen -
inizia ad imparare
szkodliwy czynnik środowiska zewnętrznego prowadzący do powstania anomalii rozwojowych w trakcie rozwoju osobniczego
teratogeny fizyczne:
inizia ad imparare
wysoka temperatura, promieniowanie jonizujące, ultrafioletowe i rentgenowskie
teratogeny chemiczne:
inizia ad imparare
substancje spożywane lub w inny sposób przyswajane przez matkę, np. niektóre leki, alkohol, dym tytoniowy
teratogeny biologiczne:
inizia ad imparare
wirusy oraz mikroorganizmy chorobotwórcze (bakterie, protisty pasożytnicze)
diagnostyka prenatalna:
inizia ad imparare
ultrasonografia (USG), amniopunkcja
ultrasonografia (USG) -
inizia ad imparare
umożliwia rozpoznanie większości wad strukturalnych zarodka i płodu, wykorzystuje się ultradźwięki
amniopunkcja -
inizia ad imparare
polega na nakłuciu owodni i pobraniu niewielkiej ilości płynu owodniowego, w którym znajdują się złuszczone komórki płodu
wyróżnia się trzy fazy porodu:
inizia ad imparare
faza pierwsza - od rozpoczęcia akcji porodu do pełnego rozwarcia szyjki macicy. Stopniowo nasilające się skurcze powodują przemieszczanie się płodu w kierunku rozszerzającej się szyjki macicy
faza druga (poród właściwy) - następuje pęknięcie owodni i odejście wód płodowych. Intensywne skurcze przesuwają dziecko przez szyjkę macicy i przez pochwę, po wydostaniu się na zewnątrz główki rodzi się reszta ciała dziecka
faza trzecia - od przecięcia pępowiny do wydalenia łożyska i błon płodowych
ocena stanu zdrowia noworodka -
inizia ad imparare
według skali Apgar, 5 badań (tętno, oddech, napięcie mięśniowe, pobudliwość, barwa skóry), za każde noworodek możne dostać 0-2p. ogólnie 10p. Wynik poniżej 3 - dziecko wymaga szczególnej opieki, 4-6 - średni wynik, 7< dobry wynik
okresy w rozwoju postnatalnym:
inizia ad imparare
okres noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, dzieciństwa, dojrzewania, dorosłości, przekwitania, starości
okres noworodkowy -
inizia ad imparare
do ok. 4 tyg. życia; zmiany w budowie narządów wewnętrznych przystosowujące organizm do samodzielnego życia
okres niemowlęcy -
inizia ad imparare
do ok. 1 roku życia; szybki wzrost ciała, przyrost jego masy, wzrost sprawności ruchowej, początek nauki mówienia
okres poniemowlęcy -
inizia ad imparare
do ok. 3 roku życia; wykształcenie pionowej postawy ciała, rozwój zdolności koncentracji i kojarzenia
okres dzieciństwa -
inizia ad imparare
od ok. 3 roku życia; rozwój zdolności intelektualnych, myślenia abstrakcyjnego, nauka zachowań społecznych
okres dojrzewania -
inizia ad imparare
u dziewcząt od ok. 9 roku życia, u chłopców od ok. 11 roku życia; rozpoczęcie funkcjonowania gruczołów płciowych, rozwój cech fizycznych typowych dla płci
okres dorosłości -
inizia ad imparare
od ok. 25 roku życia; pełna dojrzałość fizyczna, psychiczna, emocjonalna i społeczna
okres przekwitania -
inizia ad imparare
u kobiet - po 45-55 roku życia, u mężczyzn - po 55 roku życia; zmniejszenie stężenia hormonów płciowych, ustanie miesiączkowania u kobiet, obniżenie zdolności rozrodczych u mężczyzn
okres starości -
inizia ad imparare
po okresie przekwitania; osłabienie sprawności narządów wewnętrznych, zmniejszenie odporności organizmu

Devi essere accedere per pubblicare un commento.