§ 25. Niewolnicy

tendencja do wykładni norm prawnych w duchu korzystnym dla nabycia wolności

favor libertatis

sprzedany za granicę

trans Tiberim

niewolnicy przez karę

servi poenae

kategoria rzeczy stanowiąca podstawę gospodarki

res mancipi

niewolnik nie ma żadnej osobowości prawnej

Servile caput nullum ius habet

zasada, że cokolwiek niewolnik nabywa, to nabywa to dla swego pana

iuris gentium

powództwa o charakterze dodatkowym

actiones adiecticiae qualitatis

przydzielenie niewolnikowi pewnej części majątku właściciela

peculium

powództwo przeciwko wierzycielowi familijnemu

actio de peculio

skarga noksalna

actio noxalis

faktyczny związek z inną osobą stanu niewolniczego (lub nawet wolną), pozbawiony jakiegokolwiek znaczenia prawnego, podob- nie jak wynikające z tego związku stosunki pokrewieństwa

contubernium

zabroniła panom wysyłania niewolników do walki z dzikimi zwierzętami w cyrku

lex Petro­nia

wyzwolenie

manumissio

rzecz niczyja

res nullius

sposób wyzwolenia w drodze postępowania przed pretorem

Manumissio vindicta

osoba postronna

adsertor libertatis

laska (pan dotykał nią niewolnika przy wyzwalaniu)

vindicta

wyzwolenie przez zgłoszenie niewolnika do spisu cenzorskiego jako obywatela rzymskiego

Manumissio censu

wyzwolenie testamentowe bezpośrednie

manumissio testamento directa

wyzwolenie testamentowe fideikomisaryczne (powiernicze)

manumissio testamento fideicommissaria

wyzwolenie przez oświadczenie pana woli w kościele w obecności kleru i wiernych

manumissio in ec­clesia

nieformalne oświadczenie woli wyzwolenia wobec świadków

manumissio inter amicos

wyzwolenie listowne

manumissio per epistulam