Domanda |
Risposta |
nurt dominujący w sztuce europejskiej w latach 1820-60, najpełniej przejawiający się w malarstwie i grafice, cechowała go przede wszystkim opozycyjność wobec oświecenia i klasycyzmu; inizia ad imparare
|
|
|
|
|
* podkreślanie indywidualizmu, tożsamości narodowej, rodzimej kultury i ducha * racjonalizmowi i obiektywizmowi przeciwstawiano religijność, duchowość i uczuciowość inizia ad imparare
|
|
* bunt i niezależność, ucieczka w świat literatury, fantazji i egzotyki, zwrot ku przeszłości (zwł. do średniowiecza), lub, rzadziej, krytyka aktualnej sytuacji społecznej i politycznej
|
|
|
(zaangażowanie w sprawy istotne dla trwającej epoki), pejzaże i portrety w duchu romantycznym. w portretach brak idealizacji, skupienie na oddaniu emocji, przeżyć modela, jego charakteru, podkreślanie indywidualizmu, buntu, bliskości z naturą szeroka rozpiętość tematyczna dzieł – ogromny wpływ literatury na malarstwo, przenoszenie tematów [synteza sztuk], inspiracje zjawiskami fantastycznymi, odległymi kulturami, np. Orientem, Japonią, Chinami. Wciąż obecna tematyka biblijna i historyczna. inizia ad imparare
|
|
główną rolę pełni plama barwna – kolory silne, nasycone, szeroka gama barw, mocne kontrasty kolorystyczne i walorowe dynamizujące kompozycję, kształty często traktowany szkicowo – prymat barwy nad rysunkiem, miękki modelunek kompozycje dynamiczne, ekspresyjne, pełne niepokoju, o atmosferze dramatycznej, zagadkowej, często podszytej grozą, mistycyzmem. Faktura wyrazista, farba kładziona grubo i zamaszyście, dynamizm nie tylko w kompozycji, ale także w formie dzieła
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
FRANCISCO GOYA Y LUCIENTES 1746-1828 Pracując nad własnym stylem, ewoluował od baroku i rokoka, którymi przesiąknięte są jego pierwsze freski, projekty gobelinów, poprzez neoklasyczny akademizm do preromantyzmu i preimpresjonizmu widocznego w jego ostatnich pracach malarskich i grafikach. ur. 30 marca 1746 w Fuendetodos, zm. 15 kwietnia 1828 w Bordeaux malarz królewski na dworze hiszpańskim za panowania Karola III Burbona, Karola IV Burbona i Ferdynanda VII Burbona. inizia ad imparare
|
|
FRANCISCO GOYA Y LUCIENTES 1746-1828 portrety, sceny rodzajowe (polowania, sceny ludowe, przywary społeczeństwa, przemoc, czarownice i gusła), malarstwo historyczne, religijne i martwa natura. Efektem wyzwolenia się od klasycznych zasad i kulminacją artystycznego wyrazu jest seria czarnych obrazów. Poruszana przez niego tematyka jest bardzo szeroka, zaliczają się do niej:
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Maja naga, 1799-1800, olej na płótnie, 97 x 190 cm, Prado
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Maja ubrana, 1800-03, Prado
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
45 Kaprysy (80 akwaforta), 1799
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
(Gdy rozum śpi, budzą się demony) 45 Kaprysy (80 akwaforta), 1799
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Autoportret w wieku 69 lat, olej na płótnie, 460 x 540mm, Krółewska Akademia San Fernando, Madryt
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Autorportret, 1797-1800, olej na płótnie, 54 x 39,5 cm, Musée Bonnat
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Księżna de Alba, 1795, olej na płótnie, 194cm x 130cm, The Alba Collection Madrid
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Rodzina Karola IV, 1800-1801, olej na płótnie, 280 × 336 cm, Prado
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Saturn pożerający syna, malarstwo czarne, 1819-1823, olej na płótnie, 146 × 83 cm, Prado
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Sabat czarownic, Museo Lazaro Galdiano de Madrid
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Kolos, 1808-1812, olej na płótnie, 116 × 105 cm, Prado
|
|
|
* jest to scena nocna, oświetlona jedynie przez lampę umieszczoną w centrum obrazu, drugim jasnym akcentem jest biała koszula mężczyzny z rozłożonymi rękami * obraz odwołuje się do stłumienia przez armię napoleońską okupującą Hiszpanię powstania madryckiego z maja 1808 roku inizia ad imparare
|
|
Egzekucja powstańców 3 maggio 1808, 1814, olej na płótnie, 266 × 345 cm, Prado * autor zaciera kontury, maluje plamą, w sposób dynamiczny i ekspresyjny * postać stoi przed plutonem egzekucyjnym gotowym do strzału – jej układ ciała (à la Chrystus na krzyżu) i biel ubrania symbolizują niewinność i ofiarę jaką za chwilę poniesie – obraz jest komentarzem politycznym do sytuacji w kraju
|
|
|
Przedstawiciele: * THÉODORE GÉRICAULT 1791-1824 * EUGENE DELACROIX 1798-1863 inizia ad imparare
|
|
|
|
|
EUGENE DELACROIX 1798-1863 Malarz francuski, wybitny przedstawiciel romantyzmu. Sztuki malarskiej uczył się u Pierre-Narcisse Guérina, pozostawał pod silnym wpływem malarstwa Rubensa. Bliski przyjaciel Chopina. W zakresie tematyki okazał się nowatorem. Wiele jego dzieł dotyczyło ważnych wydarzeń jego czasów, głównie politycznych – Delacroix był twórcą „zaangażowanym” (dotąd współczesne wydarzenia pojawiały się w postaci alegorii lub panegiryków na konkretne zamówienie). inizia ad imparare
|
|
EUGENE DELACROIX 1798-1863 Był także twórcą dzieł religijnych, mimo że sam czasem deklarował ateizm. Był często porównywany do Ingresa, uważanego za głównego malarza klasycyzmu. W 1855, przy okazji wystawy światowej, stało się oczywiste, że Delacroix został odnowicielem malarstwa francuskiego, który nie tyle „pokonał” klasycyzm, co otworzył drogę nowemu spojrzeniu na sztukę – bez niego być może nie narodziłby się impresjonizm.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Dante i Wergiliusz w piekle (Barka Dantego), 1822, olej na płótnie,
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wolność prowadząca lud na barykady, 1830, olej na płótnie,
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Śmierć Sardanapale, 1827, olej na płótnie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Rzeź na Chios, 1824, Luwr
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Kobiety algierskie, 1834, Luwr
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret Chopina, 1838, olej na płótnie, 46 × 38 cm, Luwr
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret Paganiniego, 1832
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Polowanie na lwy, 1860, olej na płótnie, 69,5 × 102,5 cm, Kunsthalle Bremen
|
|
|
THÉODORE GÉRICAULT 1791-1824 francuski malarz i grafik okresu romantyzmu, zwany „malarzem koni i wariatów”. Studiował w Paryżu, gdzie kopiował dzieła starych mistrzów w Luwrze, zachwycając się w szczególności płótnami Rubensa. W latach 1816–1817 podróżował do Włoch. Jego podziw wzbudziła twórczość Michała Anioła i sztuka baroku. Zmarł przedwcześnie na skutek obrażeń odniesionych w wyniku upadku z konia. Pochowany został na paryskim cmentarzu Père-Lachaise. Jego grób zdobi płaskorzeźba Tratwa Meduzy. inizia ad imparare
|
|
THÉODORE GÉRICAULT 1791-1824 Tworzył portrety, sceny batalistyczne, liczne przedstawienia koni. Jego obrazy odzwierciedlają barwną, energiczną i ekstrawagancką osobowość artysty. Cechuje je wyjątkowy dynamizm, bogaty koloryt, duża siła wyrazu. Na zamówienie doktora Georgeta w 1822-23 wykonał serię portretów pacjentów szpitala psychiatrycznego. Wizerunki miały przypuszczalnie posłużyć jako ilustracja jego teorii dotyczącej klasyfikacji szaleństwa. Są to obrazy zawierające ogromny ładunek emocji.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Tratwa Meduzy, 1819, olej na płótnie, 419 × 716 cm, Luwr obraz powstał w reakcji na prawdziwe wydarzenia – zatonięcie fregaty „Meduza” u ukazuje rozbitków na tratwie unoszonej przez wzburzone morze * kompozycja wielopostaciowa, bardzo dynamiczna – duże zróżnicowanie kierunków, dominacja diagonali ostre, nieco teatralne światło, mocne pociągnięcia pędzla u skłębienie postaci oraz ich gwałtowne i dramatyczne gesty budują ekspresję i stanowią o emocjonalności ujęcia u podwyższona linia horyzontu podkreśla opresyjność otaczającego żywiołu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Oficer szaserów, 1912, Luwr
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Epsom Derby, 1821, olej na płótnie, 91 x 122 cm, Luwr
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Oficer dotknięty monomanią, 1819-22, olej na płótnie, 81 x 65 cm
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Ranny kirasjer, 1814, Brooklyn Museum
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Przedstawiciele:. *CASPAR DAVID FRIEDRICH 1774-1840 inizia ad imparare
|
|
Przedstawiciele:. *CASPAR DAVID FRIEDRICH 1774-1840
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Katastrofa "Nadziei" 1823-1824, olej na płótnie, 126,9 × 96,7 cm, Kunsthalle Hamburg
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wędrowiec we mgle, 1818, olej na płótnie, 98 × 74 cm, Kunsthalle Hamburg
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wschód księżyca nad morzem, 1822, olej na płótnie, 55 × 71 cm, Nationalgalerie, Berlin
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wschód księżyca nad morzem, 1822, olej na płótnie, 55 × 71 cm, Nationalgalerie, Berlin
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Mnich nad morzem, 1808-1810, 110 x 171.5 cm, olej na płótnie, Schloss Charlottenburg
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Krzyż w górach, 1807, 115 x 110.5 cm, olej na płótnie, Gemäldegalerie, Drezno
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Der Watzmann, 1824-1825, olej na płótnie, 133 × 170 cm, Alte Nationalgalerie Berlin
|
|
|
przedstawiciele: *JOHANN HEINRICH FŰSSLI 1741-1825 *WILLIAM BLAKE 1757-1827 *JOSEPH WILLIAM TURNER 1775-1851 *JOHN CONSTABLE 1776-1837 inizia ad imparare
|
|
przedstawiciele: *JOHANN HEINRICH FŰSSLI 1741-1825 *WILLIAM BLAKE 1757-1827 *JOSEPH WILLIAM TURNER 1775-1851 *JOHN CONSTABLE 1776-1837
|
|
|
angielski poeta, pisarz, rytownik, malarz, drukarz i mistyk, prekursor romantyzmu. Blake jako artysta niełatwy jest do zaklasyfikowania. Jego osobowość od wczesnych lat wykazywała niezwykłe dla otoczenia, mistyczne i wizjonerskie cechy. Doznawał objawień religijnych, co odzwierciedlało się w jego utworach malarskich i pisarskich. inizia ad imparare
|
|
Blake wyznawał pogląd, iż najważniejszym doznaniem mistycznym jest objawienie. Liczne wizje, jakich doświadczał, zdawały się wspierać go w tym poglądzie i prowadzić przez życie zarówno człowieka, jak i artysty. Jezus to ucieleśnienie Wyobraźni, a jego uczniowie to Artyści – żyli i działali pod wpływem impulsu, a nie reguł. „Poeta, malarz, muzyk, architekt: mężczyzna czy kobieta, nie będąca jednym z nich, nie jest chrześcijaninem.”
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
The Ancient of Days (Przedwieczny), 1794, akwarela, 23.3 x 16.8 cm, British Museum Londyn * grafika wykonana techniką trawioną z użyciem akwareli i piórka * Urizen (często utożsamiany z Bogiem) został przedstawiony jako „Wielki Architekt” stwarzający świat za pomocą cyrkla, czyli rozumu – idee oświeceniowe * niemniej, mistycyzm przedstawienia, intensywne kolory i wyobrażenie Urizena z rozwianymi włosami i brodą wskazują na romantyczne ujęcie tematu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wielki czerwony smok, 1805-10, 40 x 32.5 cm, akwarela, NGA Waszyngton
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
The Great Red Dragon i the Woman Clothed in Sun
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wir kochanków: Paolo i Francesca, Boska Komedia, Pieśń V, 1824-27, akwarela, Birmingham Art Gallery
|
|
|
JOHANN HEINRICH FŰSSLI 1741-1825 szwajcarski malarz, rysownik, teoretyk sztuki i poeta, tworzący głównie w Wielkiej Brytanii, znany tamże jako John Henry Fuseli. Kształcił się w Zurychu i Berlinie. Odbywał liczne podróże, m.in. do Anglii (1764) i do Rzymu (1770-1778), gdzie studiował. Od 1799 na stałe w Londynie, prowadząc tamże działalność pedagogiczną i publicystyczną. Od 1800 w Royal Academy of Arts. inizia ad imparare
|
|
JOHANN HEINRICH FŰSSLI 1741-1825 Jego obrazy przepojone są atmosferą grozy, tajemniczości i niepewności, umieszczał na nich liczne motywy fantastyczne. Często czerpał z wątków tematycznych utworów takich pisarzy jak: Homer, Dante Alighieri czy Szekspir oraz John Milton. W swej twórczości łączył elementy późnego baroku z elementami neoklasycystycznymi i romantycznymi.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Nocne mary, 1781, 102 x 127 cm, olej na płótnie, IFA Dtroit u przedstawienie śpiącej młodej kobiety, na której klatce piersiowej siedzi potwór reprezentujący prawdopodobnie śniony przez nią koszmar, zza kotary w tle wyłania się dodatkowo łeb szalonego konia (zbielałe oczy, piana z pyska) * obraz, mimo że trzyma się niektórych zasad klasycyzmu jak wyraźny rysunek w tematyce, mrocznej atmosferze, nawiązuje już do romantyzmu * ekspresyjność kompozycji tkwi w jej tajemniczości, biała koszula kobiety kontrastuje z ciemnym otoczeniem i zjawami
|
|
|
JOSEPH WILLIAM TURNER 1775-1851 angielski malarz, znany przede wszystkim z romantycznych pejzaży. Uważany za prekursora impresjonizmu. Jego obrazy charakteryzują się pięknymi barwami, głównie żółcieniami. W swych pracach potrafił świetnie uchwycić grę światła. inizia ad imparare
|
|
JOSEPH WILLIAM TURNER 1775-1851 William Turner pozostawił po sobie blisko trzydzieści tysięcy prac, wśród których przeważają szkice krajobrazu. Większość z nich (282 płótna olejne, 19 049 szkiców) przekazał w testamencie Galerii Narodowej w Londynie.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Hannibal przekracza Alpy, 1812, olej na płótnie, 146 x 237.5 cm
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Szybkość para deszcz, 1844, The National Gallery Londyn obraz przedstawiający pędzący w deszczu pociąg – połączenie pejzażu – natury z nowoczesnością – para i szybkość rozpędzonej maszyny u bardzo nowatorski sposób malowania za pomocą długich, szerokich i zamaszystych pociągnięć pędzla * laserunki, wrażenie przecierania się kolorów, ich dynamicznego przenikania jedne w drugie * wyraźny kierunek diagonalny wyznaczony przez most, otwierający kadr obrazu * gama barwna ograniczona do brązów i błękitów, realistyczna a zarazem ekspresyjna
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Ostatnia droga Téméraire’a, 1838, The National Gallery Londyn
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Spokój – Pogrzeb na morzu, 1852, Tate Gallery
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Śnieżyca, 1842, olej na płótnie, 91.5 x 122 cm, Tate Gallery
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Widok z Wenecji - Canal Grande, 1835, olej na płótnie, 90 x 120 cm, MMoA
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Jacht, 1835, olej na płótnie, Tate Gallery
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Pożar Izby Lordów 1835. olej na płótnie 92.7 x 123.2 cm. The John Howard McFadden Collection
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Pożar Parlamentu, 1835, olej na płótnie, 93 x 123 cm, Cleveland Museum of Art
|
|
|
Malował przede wszystkim krajobrazy angielskie (rodzinne hrabstwo Suffolk), był znany z doskonałego ukazywania zjawisk przyrody. Reprezentował wzorce holenderskiego, tzw. realizmu melancholijnego (pozostawał pod wpływem Jacoba Ruisdaela). Constable nadał malarstwu pejzażowemu nowy wymiar. Nigdy nie wyjeżdżał za granicę, przez całe życie malował swoje rodzinne strony. inizia ad imparare
|
|
* Pejzaż z elementami architektury i sztafażem – obserwacja natury i zjawisk atmosferycznych, apoteoza rodzimego krajobrazu * w zainteresowaniu artysty przedstawieniem gotyckiej katedry widać początki romantycznej fascynacji średniowieczem * duże przywiązanie do realizmu i szczegółowości przy jednoczesnym swobodniejszym dukcie pędzla – woda, kłębiaste chmury, rozmycie konturów
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wóz siana, 1821, olej na płótnie, 130 cm × 185 cm, The National Gallery, Londyn
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Katedra w Salisbury, 1823, olej na płótnie, 87.6 cm × 111.8 cm, Victoria and Albert Museum, Londyn
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wóz siana, 1821, olej na płótnie, 130 cm × 185 cm, The National Gallery, Londyn
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Dolina Dedham, 1802, olej na płótnie, Victoria and Albert Museum, Londyn
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
PIOTR MICHAŁOWSKI 1800-1855 polski malarz, przedstawiciel romantyzmu, portrecista, animalista, batalista; organizator życia społecznego i gospodarczego, mąż stanu. Był znakomitym malarzem koni, scen batalistycznych (kilka wersji bitwy pod Samosierrą, epizody z powstania listopadowego) oraz portretów (wizerunki polskich hetmanów, chłopów, Żydów, członków rodziny i przyjaciół). Tworzył też sceny rodzajowe z życia wsi. inizia ad imparare
|
|
PIOTR MICHAŁOWSKI 1800-1855 . Wiele kompozycji poświęcił epopei napoleońskiej, postaci cesarza Napoleona i dziejom oręża polskiego. Pozostawił ponad 1000 szkiców (rysunki, akwarele). Jego obrazy odznaczają się dużą ekspresją, znakomitą kolorystyką, doskonałym rysunkiem i szkicową fakturą malarską. Jego obrazami zachwycał się Pablo Picasso, kiedy odwiedził Muzeum Narodowe podczas swojego pobytu w Warszawie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Seńko, 1846-1848, olej na płótnie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Napoleon na koniu, przed 1846, 67,5 x 55 cm, Muzeum Narodowe, Kraków
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Szarża pod Samosierrą, 1837, 81 x 65.5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret chłopa w kapeluszu (Sancho Pansa), olej na płótnie, 52,7 x 35,5 cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Defilada przed Napoleonem, 1837, 68 x 94.5 cm
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Studium głowy końskiej, 1846, olej na płótnie, 94 x 72 cm, Muzeum Narodowe, Kraków
|
|
|
WALENTY WAŃKOWICZ 1799-1842 malarz, przedstawiciel klasycyzmu i romantyzmu, członek wileńskiej szkoły malarskiej. inizia ad imparare
|
|
WALENTY WAŃKOWICZ 1799-1842
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret Adama Mickiewicza na Judahu, 1827-28, olej na płótnie, 149 x 123 cm, Muzeum Literatury Warszawa
|
|
|
polski malarz, jeden z czołowych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim, ilustrator, rysownik, autor cyklu „kartonów” o powstaniu styczniowym. Grottger był artystą płodnym i mimo przedwczesnej śmierci zostawił po sobie duży dorobek artystyczny. inizia ad imparare
|
|
Na retrospektywnej wystawie jego twórczości w 1988, która odbyła się z okazji 150. rocznicy urodzin artysty w Muzeum Narodowym w Krakowie, zgromadzono blisko 500 jego prac. Uprawiał również różne rodzaje malarstwa. Na krakowskiej wystawie zaprezentowano rysunki, ilustracje książkowe, akwarele, szkice, obrazy olejne oraz jedyną wykonaną przez artystę litografię.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Pożegnanie powstańca, 1866, olej na desce, 53 x 41 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Cykl Lituania - Bój, 1864-66
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Cykl Wojna - Świętokradztwo, 1866-67
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Cykl Warszawa II - Plac Zamkowy, 1862
|
|
|
HENRYK RODAKOWSKI 1823-1894 inizia ad imparare
|
|
HENRYK RODAKOWSKI 1823-1894
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret matki, 1853, olej na płótnie, 134 x 95 cm, Muzeum Sztuki, Łódź
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret generała Henryka Dembińskiego, 1852, olej na płótnie, 139 x 178 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Portret pasierbicy Leoni Blühdorn, 1871
|
|
|
– francuski rzeźbiarz romantyzmu. Kształcił się w paryskim warsztacie Pierre’a Cartelliera. W 1812 roku otrzymał nagrodę Prix Rome w dziedzinie rzeźby. inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wymarsz ochotników (Marsylianka), 1782, rzeżna z Łuku Tryumfalnego, Paryż * kompozycja bardzo dynamiczna – zróżnicowanie kierunków, w dużej mierze opartych na diagonalach, żywe gesty i ekspresyjna mimika postaci płaskorzeźba z Łuku Triumfalnego na placu Gwiazdy w Paryżu u ujęcie mocno antykizujące – nagi młodzieniec w typie efeba i starożytne zbroje pozostałych żołnierzy, nad nimi alegoria Zwycięstwa zagrzewająca do walki
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Napoleon budzący się do nieśmiertelności, 1846
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Nagrobek Michała Bogorii Skotnickiego z kaplicy Skotnickich na Wawelu
|
|
|