17.6 Prawoznawstwo - wykładnia prawa

jeżeli na podstawia przepisu wyinterpretowałem jedną i 1-znaczną normę postępowania, ale rażąco narusza ona system wartości przypisywany prawodawcy

w takim przypadku odrzucam taką normę i korzystam z INTERPRETATIO EXTENSIVA i INTERPRETATIO RESTRICTIVA

interpretatio extensiva

jeżeli brak należytego uzasadnienia aksjologicznego wynika z za wąskie wyznaczenia zakresu zastosowania/normowania - dokonują wykładni ROZSZERZAJĄCEJ do poziomu akceptowalnego

interpretatio restrictiva

jeżeli zarzut polega na zbyt szeroko wyznaczonym zakresie zastosowania/normowania - następuje wykładnia ZAWĘŻAJĄCA do poziomu akceptowalnego

stosowanie wykładni rozszerzającej i zwężającej

1 wyraźnie ingeruje w niebudzące wątpliwości brzmienie językowe przepisu 2 stosowana wyjątkowo, gdy niezgodność aksjologiczna wyinterpretowanej normy jest RAŻĄCO NIEZGODNA z systemem wartości prawodawcy

odkodowana norma prawne formułuje NAKAZ określonego postępowania/realizacji określonego stanu rzeczy

owo postępowanie/stan rzeczy ma charakter WARTOŚCI POZYTYWNEJ w systemie aksjologicznym prawodawcy

odkodowana norma prawna formułuje ZAKAZ określonego postępowania/osiągania określonego stanu rzeczy

to owo postępowanie/stan rzeczy ma charakter wartości NEGATYWNEJ

tekst aktu normatywnego zawiera wyrażenia "prawo do". prawo...", "wolność do..."

dopełnienia tych wyrażeń pełnią funkcję NAZW WARTOŚCI POZYTYWNYCH prawodawcy

norma prawna o statusie zasady prawa ma nazwę "zasada x"

wówczas x zawiera nazwę chronionej wartości

norma prawna o statusie normy programowej i wskazująca cele polityki państwa

przesądza o tym, że stan rzeczy objęty celem staje się WARTOŚCIĄ POZYTYWNĄ

jeżeli normie/instytucji/aktowi normatywnego/systemoi praw można przypisać określony cel

to ów cel ma charakter POZYTYWNY

dyrektywy systemowe

1 celem wykładni systemowej ZACHOWANIE SPÓJNOŚCI PRAWA 2 reguły systemowa odwołują się do HIERARCHICZNOŚCI systemu aktów normatywnych i ZASAD PRAWA

reguły wykładni systemowej - 1

jeżeli tekst prawny jest wieloznaczny, należy wybrać to znaczenie, przy którym wyinterpretowana norma będzie ZGOSNA Z NORMAMI HIERARCHICZNIE WYŻSZEGO RZĘDU

reguły wykładni systemowej - 2

wszystkie przepisy prawne powinny być interpretowane w zgodzie z ZASADAMI PRAWA, zwłaszcza z ZASADAMI KONSTYTUCYJNYMI

reguły wykładni systemowej - 3

przepisy prawa polskiego powinny być interpretowane zgodnie z normami PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO PUBLICZNEGO oraz PRZEPISAMI PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ

argumentum a rubrica

reguła wykładni systemowej - przepisy prawne należy interpretować biorąc pod uwagę ich MIEJSCE w systematyce ZEWNĘTRZNEJ I WEWNĘTRZNEJ aktu normatywnego